Cumhuriyet Dönemi Türk modernleşmesi bağlamında milli eğitim ideolojisi ve öğretmen
National education ideology and teacher in the context of Turkish modernization in Republic Period
- Tez No: 326142
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. BEKİR BALKIZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Kemalizm, Milli Eğitim İdeolojisi, Öğretmen, Erken Cumhuriyet Dönemi, Kemalism, National Education ideology, teacher, Early Period Turkish Republic
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uygulamalı Sosyoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 196
Özet
Bu çalışma, tez başlığının da işaret ettiği üzere, Cumhuriyet dönemi Türk modernleşmesi bağlamında, milli eğitim ideolojisi ve öğretmen konularına odaklanmaktadır. Bu konuya bağlı olarak çalışmanın temel amacı ise; erken cumhuriyet dönemi odağa alınarak, Kemalist modernleşme sürecinin ülkenin en ücra köşelerindeki temsilcisi ve tatbik edicileri olan ?Cumhuriyet öğretmenleri? gerçekliğini sorunsallaştırmak; bu dönemin öğretmen imgesinin oluşumunu anlamaya çalışmak ve bu imgenin ideolojik-politik içerimlerini ortaya koymaktır.Çalışma erken cumhuriyet döneminde öğretmen kimliğinin politik inşasına odaklandığından, tarihsel materyaller oldukça geniş bir alandan toplanmaya çalışılmıştır. İncelenen başlıca kaynaklar; yöneticilerin söylev ve demeçleri, milli eğitime ait tüzük ve yönetmelikler, talimnameler, şuralar, öğretmen dergileri ve öğretmen romanları olmuştur.Çalışmamız giriş ve sonuç bölümleri dışında üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, Cumhuriyet dönemi Türk modernleşmesinin ideolojik ve politik temelleri sorgulanacaktır. Bu bölüm, modernleşme sürecinin Osmanlı kökenini cumhuriyet dönemine etkileri bakımından tartışmakla başlayacak ardından cumhuriyet modernleşmesi çeşitli veçheleriyle irdelenecektir.İkinci bölümde, milli eğitim ideolojisi ve kemalizmin ideolojik aygıtları üzerinde durulacaktır. Bu bağlamda öncelikle cumhuriyet dönemi milli eğitim ideolojisi sorunsallaştırılacak, ardından Kemalist milli eğitim ideolojisinin argümanlarının devşirildiği tarih tezi, yetiştirilmek istenen müstakbel vatandaşın mahiyetini göstermesi bakımından mercek altına alınacaktır. Bu bölümün diğer önemli tartışması ise dönemin önemli yetişkin eğitim merkezleri olan halkevleri olacaktır.Üçüncü bölüm, Cumhuriyet öğretmeni kimliğini ve siyasal işlevlerini sorguladığımız bölüm olmuştur. Bu bölüm yeni kurulan cumhuriyet rejiminin taşıyıcı gücü olan öğretmenin konumunu sorunsallaştırmaktır. Buradan hareketle de Cumhuriyet öğretmeninin tıpkı bir misyoner gibi dağ köylerinde ulus devletin vaizi olarak çalışmasını anlamaya çalışmaktır.
Özet (Çeviri)
The subject matter of this thesis is national education ideology and the teachers in context of Turkish modernization. The study aims to problematize the Teachers of The Republic who was perceived as representatives and practitioners of Kemalist modernization process even in the remotest part of the country, to understand construction of Teacher image so to clarify ideological-political implications of the image.Since scope of the study is political construction of the teacher identity in early republic period, the historical documents tried to be collected and gathered from extensive resources. The resources used are public addresses and statements of administrators, rules, regulations, and guidelines of Ministry of National Education, official records of The Council of National Education, journals that are published both for and by teachers, and finally fictional teacher stories.The thesis consists of three chapters apart from introduction and conclusion parts. First chapter examines political and ideological foundations of Turkish modernization in republic period. The examination starts with the discussion of Ottoman roots of modernization process in order to trace its affects on modernization in Republic period, and then scrutinizes various aspects of modernization in Republic period.The second chapter deals with national education ideology and its apparatuses. Within this framework, the national education ideology in The Republic period is being problematized. The History Thesis from where the ideological arguments of Kemalism deprived is thereupon examined closer in regard to show character of prospective citizen that was the fundamental idea. The last debate in this part is on the center for adult education, namely Halkevleri.The third chapter analyses the teacher identity The Republic attributes and its political functions. The goal is to problematize the teachers? statute as the conveyers of newly founded Republic regime. From this point of view the missioner alike practices of the nation-state?s preachers in tiny villages in the back of beyond is explained.
Benzer Tezler
- Cumhuriyet Dönemi (1923 - 1950) kültür politikalarının Türk resim sanatı üzerindeki yansımaları
The Reflections of the cultural policy on Turkish painting in the Republic era (1923 - 1950)
NİLÜFER ÖNDİN
Doktora
Türkçe
2002
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA GERMANER
- Antalya'da sanayileşme süreci ve mekânsal etkileri: Antalya Dokuma Fabrikası yerleşkesi örneği
The industrialization process in Antalya and its spatial effects: Case of Antalya Cotton Mill
EMİNE BARBAROS AKAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MimarlıkAkdeniz ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİLAL TUĞBA ÖRMECİOĞLU
- Kadın düşün dünyasında Türk modernleşmesi ve kadın imgesi
Turkish modernization and women image from the perspective of women mind concept
SEDA UÇAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TarihAnkara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÇAĞLA DERYA TAĞMAT
- Remzi Oğuz Arık'ın sosyal bilimler alanındaki çalışmaları
Remzi Oğuz Arık's studies in the field of social sciences
GÜLPINAR PAZARCI
- Eğitim politikası bağlamında Cumhuriyet döneminde Türkiye'de sanat eğitimi (1923-1950)
Art education in Turkey in the Republic period in the context of educational policy (1923-1950)
MEHMET KARAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimKastamonu ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NADİR YURTOĞLU