Ziya Bey Kütüphanesindeki 6740 no'lu Cönk üzerine bir inceleme
An analysis on 6740 Numbered Cönk of Ziya Bey Library
- Tez No: 327516
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞEREF BOYRAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Halk Bilimi (Folklor), Folklore
- Anahtar Kelimeler: Sivas, Cönk, Kültür, Şiir Alevi-Bektâşi İnancı, Sivas, Cönk, Culture, Poem, Alevi-Bektâşi Belief
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Cumhuriyet Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Halk Bilim (Folklor) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 309
Özet
Halk bilimi tarihin derinliklerinden bu güne, kültüre ışık tutan bir bilim dalı olarak ortaya çıkmıştır. Bu görevini yerine getirirken de kullandığı en önemli materyallerin başında cönkler gelir. Cönkler ihtiva ettiği muazzam birikim ile dünden bugüne kültürel öğeleri taşıyan en önemli kaynaklardır. Bu anlamda cönkler bir yandan Âşık Edebiyatı'na ışık tutarken, bir yandan da yazıldığı dönemin dil özellikleri ve kültürel faaliyetlerinin belirlenmesine kaynaklık eder. Bunların yanı sıra meteorolojik olaylar, doğumlar ve ölümler gibi insan hayatını ilgilendiren ve yazıldığı dönemi aydınlatan bir ışık gibidir.Üzerinde çalıştığımız cönk, Sivas Ziya Bey Kütüphanesinde olup İbrahim ASLANOĞLU kitaplığına aittir. Cönkün ebatları 16,5 x 10,5 'dir. Cönkün içerisinde ağırlıklı olarak halk ve divan şairlerine ait şiirler bulunmakta ve yer yer mensur metinlere de rastlanmaktadır.İncelediğimiz cönk, içerisinde 34 farklı şaire ait toplam 256 şiir barındırmaktadır. Bu şiirlerin 220 tanesinde mahlas ve mahlas beyti kullanılmış yahut şair hakkında bilgi verilmiştir. Mahlas ya da mahlas beyti kullanılmamış ve şairi hakkında bilgi verilmeyen şiirlerin sayısı ise 46'dır. Şiirlerin 138'u aruz vezniyle, 118'i hece ölçüsüyle yazılmıştır. Cönkte şiirine en çok rastlanan şairler; Seyyid Nizamoğlu, Virânî, Üsküdârî Haşim Baba, Niyâzi Mısrî ve Seyyid Nesimî'dir.Cönkteki şiirlerin çoğunluğunda Alevi-Bektâşi inancı, on iki imam sevgisi, Kerbelâ olayı ile Hz. Ali ve Hz. Muhammed'e yapılan övgüler vardır. Bununla birlikte tarikat adabı ile ilgili bilgiler ele de alınmıştır. Yapılan incelemeler sonucunda cönkün, Tekke Edebiyatına kaynaklık ettiğini, Alevi-Bektâşi inancına sahip bir kişi tarafından tertip edildiğini söyleyebiliriz.
Özet (Çeviri)
Folk literature has maintained its existence as a branch of science shedding light on the culture from the depths of history to this day. While fulfilling this duty, `cönk? comes first as the most important phenomenon it uses. Thanks to a tremendous amount of accretion, `cönk? is the most important material that carries cultural elements from past to today.In this sense, as well as shedding light on written Minstrel Literature, `cönk? forms the basis for determining language features and cultural activities of the period it was written in. In addition to this, the `cönk? sheds light on the human life such as language features, meteorological events, births and deaths and the period it was written in.The `cönk? studied here belongs to İbrahim ASLANOĞLU bookshelf of Sivas Ziya Bey Library. The `cönk?, mostly includes texts belonging to Public and Divan poets as well as chapters written in prose. Size of cönk 16,5 x 10,5.This `cönk? includes 256 poems belonging to 34 different poets. In 227 of these poems, pseudonym or pseudonym couplet was used, but in 46 poems, neither of these was determined. 138 of these poems were written with aruz prosody and 118 of them with syllabic meter. Seyyid Nizamoğlu, Virânî, Üsküdârî Haşim Baba, Niyâzi Mısrî ve Seyyid Nesimî are the poets mostly seen in `cönk?.In most of the poems found in `cönk?, the usage of Alevi-Bektâşi beliefs, Twelve imam love, Kerbelâ event, Praises to Hz. Ali ve Hz. Muhammed take part. Information about religion convenance is dealt with. In this context, as well as forming a basis for Tekke Literature, this `cönk? can be thought to have been composed by a person having Alevi-Bektâşi belief.
Benzer Tezler
- Ziya Bey Kütüphanesindeki 6706 No'lu cönk üzerine inceleme
An analysis on the 6706 numbered Cönk which exists in Ziya Bey Library
UĞUR MESCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Halk Bilimi (Folklor)Cumhuriyet ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. DOĞAN KAYA
- Ziya Bey Kütüphanesindeki 6709, 6712 ve 6767 No'lu cönkler üzerine tetkik
A study on 6709, 6712 ve 6767 titled Cönks at Ziya Bey Library
GÜLAY YILDIZDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Halk Bilimi (Folklor)Cumhuriyet ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. DOĞAN KAYA
- Ziya Bey Kütüphanesindeki 6707, 6722 ve 6769 nolu cönkler üzerine inceleme
Ziya Bey Library 6707, 6722 and 6769 no review on conk
ŞAHİN BÜTÜNER
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Halk Bilimi (Folklor)Cumhuriyet ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
YRD. DOÇ. DR. DOĞAN KAYA
- Yahya b. Nasuh b. İsrail ve Şerhu'l-Avamili'l-Mie adlı eserinin tahkik ve tahlili
Başlık çevirisi yok
METİN BİLGE
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Doğu Dilleri ve EdebiyatıCumhuriyet ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SELAHATTİN YILMAZ
- Sivas Ziya Bey Yazma Eserler Kütüphanesindeki 3965 numaralı şiir mecmuası (İnceleme-metin)
Poetry collect number 3965 in Sivas Ziya Bey Manuscript Library (Review-text)
FATMA KARAKAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıSivas Cumhuriyet Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YUSUF YILDIRIM