Türkçe şiirde 'kadın' şairlerin poetikalarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi
Comparative analysis of 'woman' poets in Turkish poetry
- Tez No: 327616
- Danışmanlar: PROF. TALÂT S. HALMAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
- Enstitü: Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bölümü
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 231
Özet
Türkçe edebiyatta şiir üzerine yapılan eleştirel çalışmalar oldukça yetersizdir. Şiire eleştirel düzlemde gereken değerin verilmemesi, söz konusu ?kadın? şairler olduğunda daha da dikkat çekici bir hâl alır. Edebiyatta ve edebiyat eleştirisinde hâkim erkek egemen yapı ile ?kadın? şair olarak kategorize edilerek ilk ayrımcı yaklaşımla söylem düzleminde karşılaşan ?kadın? şairlerin şiirlerine yönelik eleştirel değerlendirmelerde ciddi sorunlarla karşılaşılır. ?Kadın? şairlerin şiirleri üzerine yapılan çalışmalar çoğunlukla onların öz yaşam öykülerine odaklanmakta ve edebî eleştirinin gereklerini yerine getirmeden yapılan yorumlarla sınırlı kalmaktadır. ?Kadın? şairlerin eserlerine yönelik eleştirel yaklaşımların belirli klişelerin ötesine geçememesi, böylece şiirlerin ?kadın?lık ve ?kadın duyarlığı? gibi izleklerle sınırlandırılarak okunması da bir başka önemli soruna işaret eder. ?Kadın? şairlerin şiirleri ?kadın duyarlığı?, annelik gibi kadın deneyimlerinin şiirlerdeki yansımaları üzerinden anlamlandırılmaya çalışılmakta ve şairler sahiplenilerek ?kadın? olmalarına rağmen yazmalarının desteklenmesi düzeyinde kalmaktadır. Bu durum şiir eleştirisinde önemli bir boşluk yaratmaktadır.Bu tezde Türkçe edebiyat eleştirisindeki yetersizliğin ?kadın? şairler bağlamında giderilmesi ve ?kadın? şairlerin ?şiirleri?nin edebiyatın kendi araçlarıyla incelenerek poetik açıdan değerlendirilmesi hedeflenmektedir. Şiirlerin analizinden ziyade, şairlerin öz yaşam öykülerine, kadın olmalarına ?rağmen? edebiyatta varlık göstermelerine odaklanıp, Batı merkezli kuramları; toplumsal ve tarihsel koşulları göz ardı ederek Türkiye edebiyatına kadın yazını bağlamında uyarlama uğraşındaki yaklaşımların yarattığı sorunların giderilmesi de tezin öncelikli amaçları arasındadır. Ayrı bir alan olarak kategorize edilen ?kadın? şairlerin poetikaları, şiirlerindeki izlekler üzerinden incelenmiş; şiirlerdeki dilsel özellikler, metinler arası ilişkiler, din ve cinsellik izlekleri çözümlenmiş ve ataerkil anlayışın etkisiyle biçimlenen eril söylemin şiirlerin inşasındaki etkilerine bakılmıştır. Şiirlerin beslendiği kaynaklar ve şairlerin birbirleriyle etkileşiminin olup olmadığı sorgulanmış, böylece Türkiye şiirinde ?kadın? şairlere ait bir poetikadan söz edilip edilmeyeceği ve şairlerin şiirlerinde eril söylemin hâkimiyetini sürdürüp sürdürmediği tartışılmıştır. Şairlerin poetikalarının şiirlere yansıyan politik tutumla ilişkisi olduğu savı da şiir incelemelerinde dikkate alınmış; poetikanın politikliği tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The critical studies on poetry in Turkish literature are quite inadequate. The lack of appreciating poetry in a critical manner is especially salient when it comes to the subject of ?woman? poets. There are serious problems related with the critical evaluations of poems produced by ?woman? poets, who encounter the patriarchic domination of literature and literary criticism, and experience the first of many discriminatory attitudes when they are categorized as ?woman? poets. The research on ?woman? poets? poems mostly focuses on these poets? autobiographies and is limited by analyses that lack the fundementals of literary criticism. The inability of critical approaches towards ?woman? poets? works to move beyond cliches, which problematically enforces a reading of these poems that is limited to the themes of ?woman?hood and ?women?s sensitivity.? The reflections of women-related concepts such as ?women?s sensitivity? and motherhood are used to make sense of ?woman? poets? poems. The poets? are embraced and their writing is supported despite the fact that they are ?women.? This situation creates an important gap in literary criticism.In this thesis, my main goals are to address the inadequacies in Turkish literary criticism in the context of ?woman? poets and carry out a poetical analysis of ?woman? poets? ?poems? through literary tools. Important goals other than literary analysis are focusing on poets? autobiographies and existence in literature despite their gender, and tackling the attempts to adapt West-oriented theories to Turkish literature without paying attention to particular social and historical conditions. ?Woman? poets? poetics, categorized as a separate field, were examined through the themes that exist in these poets? poems. Furthermore, the linguistic elements, intertextual references, and religious and sexual themes were analyzed. Also, the effects of the masculine discourse that is shaped by patriarchic conceptions, in the construction of the aforementioned poems were evaluated. In questioning the sources that inspired these poems as well as the level of intertextuality among the poems, a discussion of whether a ?woman? poets? poetics exists in Turkish poetry and the masculine discourse?s dominance in these poets? poems endures today. The argument of a connection between the poets? poetics and the political stances that are reflected in the poems was examined and the political aspect of this poetics was discussed.
Benzer Tezler
- Divan sahibi kadın şairlerin gazellerindeki sevgilide güzellik unsurları
The divan owner is in the gazels of women poets beauty elements in the lover
GÜLÇİN SAHİLLİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıManisa Celal Bayar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BİLAL ELBİR
- Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Türk şiirinde tema olarak kadın
From reform to republic woman as a theme in Turkish poetry
EROL GÖKŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Türk Dili ve EdebiyatıEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHARREM DAYANÇ
- Kadın divan şairlerinin şiir dünyası
The poetry world of women divan poets
ÖZLEM KAHRAMAN
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ORHAN KURTOĞLU
- Gülten Akın şiirlerinde kadın duyarlığı
Female sensibility in Gülten Akin's poetry
RUKEN ALP
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Türk Dili ve Edebiyatıİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. TALÂT HALMAN
- Toplumcu gerçekçi Türk şiirinde kadın imgesi (1960-1980)
Women image in socialist realistic Turkish poetry (1960-1980)
AYŞE ERTUŞ
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıYüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELMA BAŞ