Kuzey Anadolu ve Trakya'da yayılış gösteren Apodemus Kaup, 1829 (Mammalia: Rodentia) cinsinin morfolojik ve morfometrik analizi
Morphological and morphometrical analysis of the genus Apodemus Kaup, 1829 (Mammalia: Rodentia) distributed in north Anatolia and Turkish thrace
- Tez No: 328252
- Danışmanlar: PROF. DR. ERCÜMENT ÇOLAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Biyoloji, Biology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Zooloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 249
Özet
Kuzey Anadolu ve Trakya bölgeleri içinde yer alan 49 lokaliteden toplanan Apodemus cinsine ait 505 örnek morfolojik ve morfometrik karakterleri bakımından değerlendirilmiş ve Apodemus sylvaticus, Apodemus agrarius, Apodemus uralensis, Apodemus flavicollis, Apodemus mystacinus ve Apodemus witherbyi'nin yayılış gösterdiği tespit edilmiştir. Bu türlerin iki veya daha fazlasının özellikle Karadeniz Bölgesi'nde simpatrik yayılışları tespit edilmiştir. Apodemus cinsi içindeki (i) morfolojik karakterlerin sabit ya da elastik olup olmadığı, (ii) morfolojik karakter değişiminin ya da simpatrik türlerdeki konvergensinin derecesi (iii) büyüklük ve şekil açısından coğrafik varyasyonları daha iyi anlamak için morfometri uygulanarak şekil ve büyüklük analizleri yapılmıştır. A. agrarius (Apodemus alt cinsi) küme-leme analizinde belirlenen en uzak grup iken, A. mystacinus (Karstomys alt cinsi), A. sylvaticus, A. uralensis, A. flavicollis ve A. witherbyi (Sylvaemus alt cinsi) yakın sonuçlar vermiştir. A. sylvaticus'un Trakya, Marmara ve Batı Karadeniz olmak üzere üç coğrafik populasyonu tespit edilmiştir. A. uralensis'in simpatrik ve allopatrik populasyonlarında büyüklük açısından benzerlikler elde edilirken, şekle bağlı kademeli coğrafik varyasyonları tespit edilmiştir. A. flavicollis'in beş coğrafik populasyonundan Trakya, Orta ve Doğu Karadeniz oldukça farklılaşmış fakat Marmara ve Batı Karadeniz populasyonları doğu ve batı populasyonlarının arasında geçiş niteliğinde olduğu tespit edilmiştir. A. mystacinus habitat tercihi açısından farklılaşmış olduğundan, morfolojileri üzerinde yalnızca üç coğrafik bölgede üç farklı populasyon sergilemiş ve bu populasyonlar arasında vejetasyona, iklime vb. bağlı kademeli morfolojik değişimler gözlenmiştir. A. witherbyi'nin step ve orman habitatları için iki morfolojik formu tanımlanmıştır. Apodemus türleri populasyonlar arası büyüklük varyasyonları değerlendirilip ve A. sylvaticus, A. flavicollis, A. mystacinus, A. witherbyi için boylam ve büyüklük arasında farklı derecelerde negatif ilişkiler tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
Morphological and morphometrical relationships among 505 specimens of Apodemus species represent-ing 49 localities from North Anatolia and Turkish Thrace were investigated and Apodemus sylvaticus, Apodemus agrarius, Apodemus uralensis, Apodemus flavicollis, Apodemus mystacinus and Apodemus witherbyi identified which are distributing in the study area. Sympatric living of two or more than two species was determined especially in Black Sea region. Among Apodemus (i) whether morphological traits are fixed or plastic (ii) the level of morphological character displacement or convergency within sympatric populations (iii) geographical variations according to size and shape were analized by using morphometrics to have a better understanding of size and shape variations. A. agrarius (subgenus Apo-demus) was identified as a more differentiated species however A. mystacinus (subgenus Karstomys), A. sylvaticus, A. uralensis, A. flavicollis ve A. witherbyi (subgenus Sylvaemus) were closer to each other than A. agrarius. Three geographic populations of A. sylvaticus were defined as Thrace, Marmara and Western Black Sea. Sympatric and allopatric populations of A. uralensis showed similarities that depend on their size however this species has gradual geographic variations that depend on shape. Three of five geographic variations of A. flavicollis; Thrace, Central and Eastern Black Sea were highly differantiated however Marmara and Western Black Sea populations are like transition populations between west and the east. A. mystacinus that has differentiated by means of habitat preference. Thus it has three popula-tions in three different geographical regions were observed, and those morphological variations were gradual and dependent on vegetation, climate etc. Two discrete morphological forms of A. witherbyi were identified. In addition to that longitude vs. size relations A. sylvaticus, A. flavicollis, A. mystacinus and A. witherbyi were evaluated and different levels of negative size correlations were identified.
Benzer Tezler
- Kuzey Anadolu ve Trakya'daki Apodemus Kaup, 1829 (Mammalia:Rodentia) cinsine ait türlerin mitokondriyal DNA (sitokrom b ve kontrol bölgesi) analizi
Mitochondrial DNA (Cytochrome b and control region) analysis of Apodemus species Kaup, 1829 (Mammalia:Rodentia) in North Anatolia and Thrace
ENGİN SELVİ
- Kuzey anadolu'da yayılış gösteren Apodemus (Mammalia: Rodentia) cinsinin morfolojik analizi
Morphological analysis of the genus Apodemus (Mammalia: Rodentia) distributed in northern anatolia region
DUYGU KORKMAZ
- Türkiye'deki Lacerta trılıneata populasyonları arasındaki genetik farklılıkların mitokondrial genleriyle belirlenmesi
Determination of genetic differences with mitochondrial genes among Lacerta trilineata populations in Turkey
NİLGÜN KAYA
Doktora
Türkçe
2022
Biyolojiİstanbul ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OYA ÖZULUĞ
PROF. DR. MURAT TOSUNOĞLU
- Marmara bölgesi ve kuzey anadolu'da yayılış gösteren Mus linnaeus, 1758 (Mammalia: Rodentia) cinsi türlerinde mitokondriyal DNA sitokrom oksidaz alt ünitesi 1 (CO1) ve nükleer DNA apolipoprotein b (APOB) gen bölgelerinin analizi
Analysis of nuclear DNA Apolipoprotein B (APOB) and mitochondrial DNA Cytochrome oxidase Subunit i (CO1) gene regions in Genus Mus linnaeus,1758 (Mammalia:Rodentia) species distributed in Marmara and Northern Anatolia Regions
MAHİR CAN ŞENKUŞ