İlköğretim 5. sınıf öğrencileri ve öğretmenlerinin özetleme stratejilerinin değerlendirilmesi:Türkçe dersi örneği
The evaluation of summarizing strategies of the primary school 5th grade students and teachers: Turkish lesson example
- Tez No: 328866
- Danışmanlar: PROF. DR. HAYATİ AKYOL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Okuduğunu anlama, okuduğunu anlama stratejileri, özetleme, özetleme stratejileri, Reading comprehension, reading comprehension strategies, summarizing, summarizing strategies
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İlköğretim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sınıf Öğretmenliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 237
Özet
Okumanın en temel amacı okuduğunu anlamaktır. Okuduğunu anlama düzeyini artırmak için bazı stratejiler kullanılabilir. Bu stratejilerden biri de özetlemedir. Özetleme, okuma sonrasında okuyucunun metindeki ana fikri bulması, gereksiz ayrıntıları çıkarması, metnin yapısını ve düşünce akışını bozmadan kendi kelime ve cümleleriyle metni kısaltmasıdır. Okuyucu orijinal metin üzerinde bazı stratejiler kullanarak özet yapmalıdır.Özetleme formal eğitim süreci içinde bulunan öğrenciler tarafından öğrenilmeli ve kullanılmalıdır. Çünkü öğrenciler birçok alanda ve çok miktarda bilgiyle karşılaşmaktadırlar. Özetleme bu bilgilerin hatırlanmasını kolaylaştıracak bir stratejidir. Ayrıca bu strateji öğretmenler tarafından öğrencilere öğretilmelidir. Bu nedenle bu araştırmada ilköğretim beşinci sınıf öğrencileri ile onların sınıf öğretmenlerinin farklı metin türlerinde yazdıkları özetler ile bu özetleri yazarken kullandıkları özetleme stratejileri arasındaki benzerlik ve farklılıkların neler olduğunu tespit etmek amaçlanmıştır. Bu genel amaç doğrultusunda hem nitel hem nicel veriler eş zamanlı olarak toplanmıştır. Bu nedenle araştırmada karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu ölçüt örnekleme yöntemiyle belirlenmiştir. Çalışma grubu 561 ilköğretim beşinci sınıf öğrencisi ve bu öğrencileri okutan 17 sınıf öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak hepsi araştırmacı tarafından geliştirilen ?Hikâye Edici Metinler İçin Özet Değerlendirme Formu, Bilgi Verici Metinler İçin Özet Değerlendirme Formu, Okuduğunu Anlama Testi, Yarı Yapılandırılmış Öğrenci Görüşme Formu ve Yarı Yapılandırılmış Öğretmen Görüşme Formu? kullanılmıştır. Verilerin analizinde nicel veriler için frekans, yüzde, korelasyon analizi ve t-testi yapılırken, nitel veriler için içerik analizi yapılmıştır. Araştırma sonuçları şunlardır:Öğrenciler hikâye edici türdeki metinleri özetlemede bilgi verici metinlere göre daha başarılı olmuşlar ve bu metinlerin özetini yazarken özetleme stratejilerini bilgi verici metinlerle karşılaştırıldığında daha çok kullanmışlardır. Öğrencilerin okuduğunu anlama puanları ile özet değerlendirme formundan elde ettikleri puanlar arasında anlamlı bir farklılık vardır. Ayrıca öğrencilerin okuduğunu anlama testinin hikâye edici metinle ilgili bölümünden aldıkları puanlar ile hikâye edici türdeki metinleri özetlerken kullandıkları özetleme stratejileri sayısı arasında yüksek düzeyde ilişki vardır. Öğrencilerin okuduğunu anlama testinin bilgi verici metinle ilgili bölümünden aldıkları puanlar ile bilgi verici türdeki metinleri özetlerken kullandıkları özetleme stratejileri sayısı arasında ise orta düzeyde ilişki bulunmuştur. Bunun yanında öğrencilerin özetledikleri hem hikâye edici metni hem de bilgi verici metni okuma sayıları ile bu metinlere ilişkin özet değerlendirme formundan aldıkları puanlar arasında düşük düzeyde ilişki olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Öğretmenlerin farklı türdeki metinlerle ilgili yazdıkları özetlerde özetleme kriterlerini karşılama açısından metin türüne göre değişiklik bulunmamıştır. Öğretmenlerin hikâye edici metinler özetlerken bilgi verici metinlere göre daha çok özetleme stratejisi kullandıkları sonucuna ulaşılmıştır.Araştırmanın nitel boyutundan elde edilen bulgular özetleme ve özetleme stratejilerinin kullanılması ile ilgili alanyazındaki teorik bilgileri desteklemektedir. Ayrıca öğretmen ve öğrenci cevapları da büyük ölçüde tutarlılık göstermektedir.Öğretmenlerin çoğu öğrencilerine düzenli olarak özet yazdırdıklarını ve bu özetlere en çok üzerinde düzeltme yapma ya da not yazarak dönüt verdiklerini belirtmişlerdir. Öğretmenler özetlemenin en çok yazılı anlatımı geliştirdiğini ve öğrencilere noktalama işaretlerinin kullanım yerlerini öğrettiğini belirtmektedirler. Ayrıca öğretmenlerin çoğu özetlemeyle ilgili hiçbir öğretim kademesinde eğitim almadıklarını belirtirken, öğretmenlerden hiçbirinin özetlemeyi öğrencilerine bir yöntemle ya da uygulamalı olarak öğretmedikleri sonucuna ulaşılmıştır. Bunlara ek olarak öğretmenlerin programda özetlemeyle ilgili kazanımlarla ilgili bilgi sahibi olmadıkları sonucuna ulaşılmıştır.İlköğretim beşinci sınıf öğrencileri özetlerinin öğretmenleri tarafından sadece imzalandığını, okutturulduğunu, kendilerinin okuduğunu ya da anlattıklarını belirtmişlerdir. Ayrıca özet yazmanın en çok hatırlamayı kolaylaştırdığını ifade etmişlerdir. Öğrenciler öğretmenlerinin öğrencilerine özet yazma stratejileri hakkında bilgi vermediklerini, aynı zamanda uygulamalı örnek özet yazma çalışması yapmadıklarını belirtmişlerdir.
Özet (Çeviri)
Main objective of reading is to understand what you read. Some strategies can be used in order to increase the level of reading comprehension. One of those strategies is summarizing. Summarizing is the reader to find the main idea of the text, deduct the unnecessary details from the text and without causing any defect in the flow of ideas in the text and in its structure shortening the text in his/her own wording and with his/her own sentences. While writing a summary, the reader should use some strategies over the original text in order to summarize it.Summarizing should be learnt and used by the students who are in formal educational process since they meet with great deal of information in many fields. Summarizing is a strategy that will ease remembrance of that information. Moreover, this strategy should be taught to students by teachers. Therefore, this research aims to ascertain the similarities and differences between the summarizing strategies of the primary school 5th grade students and their classroom teachers in terms of writing summaries and the summarizing strategies while they are writing summaries of different types of texts. In the direction of this general aim, both the qualitative and the quantitative data have been collected simultaneously. For this reason, the method of the research is the mixed method. The study group of the research has been determined by criterion sampling method and it is composed of 561 primary school 5th grade students and 17 class teachers of them. In the research, the following have been used as research tools all of which have been developed by the researcher: Summary Evaluation Form for Narrative Texts, Summary Evaluation Form for Expository Texts, Reading Comprehension Test, Semi-Structured Student Interview Form and Semi-Structured Teacher Interview Form. In the analysis of the data, for the quantitative data frequency, percentage, correlation analysis and t-test have been used while for the qualitative data content analysis has been done. The results of the research are as follows:The students are more successful in summarizing the narrative texts than the expository texts and while writing the summaries of those texts they have used the summarizing strategies more in the narrative texts than the expository texts.There are meaningful differences between the points they got from the reading comprehension and the summary evaluation form.High level of correlation has been determined on the grades between the narrative texts parts of the reading comprehension tests and summarizing strategies that used upon narrative texts. Indermediate level of correlation has been determined between the grades taken from the reading comprehension
Benzer Tezler
- Türkçe dersinde ağ araştırması'na dayalı öğretim: Bir eylem araştırması
Webquest-based teaching in Turkish lesson: An action research
HACER ULU
- Sosyal bilgiler öğretmenlerinin Eğitim Bilişim Ağı kullanım düzeyleri ve sınıf içi uygulamalarının değerlendirilmesi
Evaluation of social studies teachers' usage levels and classroom practices of Education Information Network
MURAT TARTUK
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve Öğretimİstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşaİlköğretim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İBRAHİM TURAN
- Sosyal bilgiler ders kitapları tarih konularının içerik düzenleme ilkelerine uygunluğunun değerlendirilmesi
Evaluation of history textbooks in social issues according to content editing principles
AYSUN ÇELEBİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal Üniversitesiİlköğretim Bölümü
DOÇ. DR. AKSU BORA
- Argümantasyon tabanlı biyoetik eğitiminde örnek bir uygulama: Genetiği değiştirilmiş organizma ve genetik tarama testi
Argumentation based bioethics education: Genetically modified organisms and genetic screening tests
HAFİZE HALE YAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
BiyolojiGazi ÜniversitesiOrtaöğretim Fen ve Matematik Alanları Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MELİKE ÖZER KESKİN
- İlköğretim Türkçe dersi (6-7-8. sınıflar) öğretim programında yer alan temel becerilerin kazandırılmasında çocuk edebiyatı ürünlerinin etkisi(21. yüzyıl örneklemi)
The effect of works in children literature on the realization of basic skills studied in primary school Turkish language courses (6th-7th-8th grades) of the ministry of national education (The sample of 21st century)
MÜZEYYEN ALTUNBAY
Doktora
Türkçe
2015
Eğitim ve ÖğretimGazi ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GIYASETTİN AYTAŞ