Ombudsmanlık kurumu ve Türkiye'de uygulanabilirliği
Ombudsman institution and its applicability in Turkey
- Tez No: 330322
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. İPEK ÖZKAL SAYAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Kamu Yönetimi, Public Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yönetim Bilimleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 229
Özet
Kökeni 18. yüzyıla dayanan ombudsmanlık kurumu ilk defa İsveç'te ortaya çıkmıştır. Bu kurumun dünyaya yayılmasında, devletin artan görevleri ile karmaşıklaşan yapısı ve mevcut denetim mekanizmalarının yetersizliği etkili olmuştur. Özellikle II. Dünya Savaşı'ndan sonra insan haklarına verilen önemin artmasıyla da ombudsmanlık kurumu, siyasal, sosyal, kültürel, ekonomik, demografik ve yüzölçümleri birbirinden farklı birçok ülkede, her ülkenin kendi idari, siyasi, hukuki ve sosyal yapılarına, özel gereksinimlerine göre, özelliklerinde bazı değişikliklerle farklı isimlerle uygulanmaya başlanmıştır.Ombudsmanlık kurumu, idari, siyasi, yargı, kamuoyu ve etik denetim türlerine bir ikame kurum olarak değil, tamamlayıcı bir kurum olarak işlev görmekte, kendine has özellikleri, esnek ve halka yakın yapısıyla diğer denetim kurumlarından ayrılmaktadır.Başvuru prosedürü basit, hızlı ve masrafsızdır. Yürütme ve yasama organı karşısında bağımsızdır. Yönetimi yasallık çerçevesinin yanında hakkaniyet ölçülerine göre de denetleyerek, yönetim içindeki aksaklıkları ve düzensizlikleri belirleyen ve idarenin daha iyi işlemesine yardımcı olan bir kurumdur.Yaptırım yetkisi bulunmamakla birlikte kamuoyunu bilgilendirme yolu ile idare üzerinde baskı unsuru oluşturur. Günümüzde dünya genelinde tercih edilen bir denetim mekanizması haline gelen idare ile vatandaş arasında bir tür arabulucu olan ombudsman, bağımsız kamu görevlisi olarak, şikayetçi olanların şikayetlerini dinlemekte, inceleme, araştırma ve soruşturma yapmakta ve bunun sonucunu da idare ve ilgililere olduğu kadar kamuoyuna duyurmaktadır.Ombudsmanlık kurumu vatandaşla yönetim arasına girerek, daha doğrusu vatandaşın hakkını daha çabuk ve etkili arayabilmesine yardımcı olabilecek bir kurum olduğundan, vatandaş ile yönetim arasında uyum sağlayacaktır. Ombudsman icrai kararlar alamaz fakat halkın yakınmalarını alır, araştırır; bulgularını yakınan kişilere ve araştırılan örgütlere bildirir. Halk açısından ombudsman geçerli bir araçtır. Bürokrasiler açısından ise yapılan işlemler üzerinde, işlemlerin yapılması sırasında saptanmamış yanlışlıkların sonunda yakalanması ve düzeltilmesini sağlayan bir yanlışlıktan arınma sistemidir.Ombudsman idareye karşı oluşturulmuş bir kurum değildir. Amaç idarenin haksız eylem ve işlemlerinden doğan mağduriyetleri gidermek ve idare üzerinde ek bir destekleyici denetim sağlamaktır. Ayrıca bu sayede yönetim eylem ve işlemlerini kısa dönemde göz önünden geçirilebilecek, hatalarını daha kısa sürede görebilecektir.Ombudsmanlık kurumu tüm dünyanın ilgisini çekmesine ve bir çok ülkede uygulanmakta veya uygulanması yolunda çalışmalar yapılmasına rağmen Türk halkı için hala bilinmeyen, üzerinde fazla kafa yorulmamış yabancı bir kurumdur.Çalışmada asıl sorun, ombudsman dışındaki denetim mekanizmalarını gözden çıkarmak değildir. Ombudsmanın avantajları diğer denetim sistemlerine göre daha hızlı olması, bürokrasinin hantallığına takılmaması, ucuz olması, halkla daha çok el ele olmasıdır.Türkiye'de zaman zaman gündeme gelen ombudsmanlık kurumuna yönelik tasarılar uzun süredir yasalaşma imkanı bulamamış ve uygulamaya geçirilememiştir. Ancak, 12 Eylül 2010'da yapılan Referandum sonucunda ombudsmanlık kurumu anayasal bir konuma sahip olmuştur ve 14 Haziran 2012 tarihinde 6328 sayılı Kamu Denetçiliği Kurumu kanunu ile yasallaşarak ilk kamu başdenetçi ve denetçileri seçilmiştir.
Özet (Çeviri)
Ombudsman institution, the origin of which dates back to 18th century, appeared in Swedish for the first time. Increasing functions and complicated structure of the state was influential in the spreading of this institution to the world. Especially after the World War II with the increase of significance given to human rights, ombudsman institution started to be practised, by making changes in institution?s name and characteristics according to administrative, political, judicial and social structure and needs of each country, in many countries whose political, social, cultural, economic, demographic and acreage features are different from each other.Ombudsman institution, beyond being a substitute for administrative, political, judicial, ethic and public opinion auditing mechanisms, functions as a complementary institution; besides, it separates itself via its specific characteristics, flexibility and closeness to the general public.Application procedure is simple, quick and free of charge. It is independent from executive and juridical organ. Even it has no sanction to impose, by informing public it has influence aspect on public administration. Today, it has been a preferable check mechanism all over the world. An ombudsman is a friendly arbitrator between the administration and the individual citizens, as an independent official charged with representing the interests of the public by investigating and addressing complaints reported by individual citizens and informed the public and the corresponding authorities about the results of the complaints.The ombudsman is a third party between the administration and the citizen to provide the best accord by means of supporting the citizen to claim their rights in a more effective and quick manner. The ombudsman can not reach to executive decisions but can hear the complaints of citizens, investigate the case, and can inform the owner of the complaint and the organizations concerned. For the citizens,the ombudsman is an effective way of pursuance for rights. For the bureaucracy, the ombudsman is a system to correct the mistakes of the past.The ombudman is not an entity created against the administration. The purpose of its creation is to get rid of mistreatments of the citizens by the administration and to support the administrative jurisdiction as an additional supervision on the administration. By such a support, the administration can also recognize its mistakes in a very short time period.Although the ombudsman is in practice in many of the countries all over the world and it is still popular, it is still unknown in Turkey and so a foreign entity to the Turkish administration system.Yet, the problem is not to leave other mechanisms out but to introduce a new way of supervision to the system. The advantages of the ombudsman system can be summarized as its quickness compared to other supervision mechanisms, its cheapness and its more citizen friendly functioning manner.The ombudsman could not be applied in Turkish administrative system for a long time, but as the result of the referandum which was in 12th September 2010, ombudsman institution is operating as a constitutional system. on June 14th 2012, the parliament adopted Ombudsman Act no.6328 and first public auditor and auditors are selected by parliament.
Benzer Tezler
- Ombudsmanlık kurumu ve Türkiye'de uygulanabilirliği
Ombudsman institution and it is applicability in Turkey
MURAT DEMİRCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Kamu YönetimiKafkas ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAYDAR EFE
- Ombudsmanlık kurumu ve Türkiye' de uygulanabilirliği
The ombudsman and its applicability in Turkey abstract
OĞUZHAN ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Kamu YönetimiKaradeniz Teknik ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ÇAĞATAY OKUTAN
- Türkiye'de yerel yönetimlerin denetimi ve yerel yönetim ombudsmanı
The auditing of local governments in Turkey and local government ombudsman
FEYZULLAH ÜNAL
Doktora
Türkçe
2008
Kamu YönetimiGazi ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Bölümü
PROF. DR. BURHAN AYKAÇ
- Ombudsmanlık kurumu ve günümüzde Türkiye'de uygulanabilirliği
The institution of ombudsman and applicable in Turkey at the present time
KORAY TEMİZKAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Kamu YönetimiMersin ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CEMAL ALTAN