Geri Dön

Otistik spektrum bozukluğu tanısı almış çocukların ailelerine yönelik bir psiko-eğitsel grup programının ebeveynlerin bazı psikolojik değişkenleri üzerindeki etkisi

Effects of psycho-educational group program on the some psychological variables of parents whose the children with autistic spectrum disorders

PDF İndir

  1. Tez No: 331078
  2. Yazar: AVŞAR ARDIÇ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ATİLLA CAVKAYTAR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Otistik Spektrum Bozukluğu, Psiko-Eğitsel Grup Programı, Stres, Depresyon, Sosyal Destek ve Aile İşlevleri, Aile Eğitim, Autistic Spectrum Disorders, Parent Training, Psycho-Educational Group Program, Stress, Depression, Social Support and Family Functioning
  7. Yıl: 2013
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Anadolu Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Bölümü
  12. Bilim Dalı: Zihin Engellilerin Öğretmenliği Ana Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 358

Özet

Özel eğitim alan yazını otistik spektrum bozukluğu (OSB) olan çocuğa sahip ebeveynlerin stres ve depresyon düzeylerinin normal gelişim gösteren çocukların ebeveynlerine göre daha yüksek olduğunu göstermektedir. Aynı zamanda OSB olan çocukların ebeveynlerinin aile işlevlerinin ve algıdıkları sosyal destek düzeylerinin düşük olduğu bilinmektedir. Bu araştırmanın amacı araştırmacı tarafından geliştirilen psiko-eğitsel grup programının son iki yıl içerisinde tanı almış OSB olan çocukların ebeveynlerine uygulanması sonucu ebeveynlerin stres ve depresyon düzeyleri ile algıladıkları sosyal destek ve aile işlevleri düzeyi üzerindeki etkisini belirlemektir. Araştırma ön-test son-test kontrol gruplu deneysel desen ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmacı tarafından geliştirilen psiko-eğitsel grup programının uygulama yöntemleri (a) bilgi verici danışmanlık, (b) küçük grup tartışmaları, (c) destek grup uygulamaları, (d) duygusal farkındalık ve etkili iletişime yönelik psikolojik bileşenleri ve (e) sorun davranışların yönetimine yönelik beceri öğretimi oluşturmaktadır. Psiko-eğitsel grup programının içeriği Denizli ilinde son iki yıl içerisinde OSB tanısı almış çocukların ebeveynleri ile gerçekleştirilen yarı-yapılandırılmış görüşmelerin nitel analizi ile belirlenmiştir. Nitel analiz yedi anne ve iki babadan toplanan veri ile yapılmıştır. Nitel analiz sonucunda psiko-eğitsel grup programının içeriğini beş ana başlık oluşturmaktadır: (a) OSB'nin doğası, nedenleri ve özellikleri (b) OSB olan çocukların ve ailelerinin yasal hakları, (c) ebeveynlerin yetersizliğe dair duygusal farkındalıkları, (d) OSB olan çocukların sorun davranışları ile baş etme yolları ve (e) OSB olan çocuğun ailenin yapı ve işleyişine etkisi. Psiko-eğitsel grup programının pilot uygulaması Denizli ilinde altı anne ve beş babanın katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Deneysel uygulama Antalya ve Isparta illerinden toplam 33 katılımcı ile dört hafta sürmüştür. Psiko-eğitsel grup programı dört gün 17 oturumu şeklinde yapılmıştır. Kontrol grubu Denizli, Eskişehir ve Tekirdağ ilçesinden 34 ebeyenin katılımı ile oluşturulmuştur. Araştırma bulguları iki faktörlü karışık ölçümler için ANOVA ile değerlendirilmiştir. Verilerin analiz edilmesi ile psiko-eğitsel grup programının, son iki yıl içerisinde tanı almış OSB olan çocukların ebeveynlerinin stres ve depresyon düzeylerini kontrol grubuna göre düşürdüğü aynı zamanda deney grubunda yer alan ebeveynlerin algılanan sosyal destek düzeyini ve algılanan sosyal destekten memnuniyet düzeylerini arttırdığı görülmüştür. Ancak uygulanan psiko-eğitsel grup programının aile işlevleri ve yapısı üzerinde bir etkisi olmadığı bulunmuştur. Uygulanan psiko-eğitsel grup programından ebeveynlerin yüksek düzeyde memnun oldukları görülmüştür.

Özet (Çeviri)

According to special education literature, the stress and depression levels of parents who have children with autistic spectrum disorders (ASD) is higher than the stress and depression levels of the parents who have normally developing children. In addition, it is known that family functioning and percieved social support levels of parents with children that have ASD are lower when compared to other families. The aim of this research study is to apply and evaluate a psycho-educational group program which was developed by the researcher to decrease the stress and depression levels and to increase the family functioning and percieved social support levels of the parents of children with ASD in the last two years. A pre-test and post-test control group experimental design was used in the current study. Methods of the psycho-educational group program developed by researcher are (a) informational counselling, (b) small group discussions, (c) support groups practices, (d) psychological components of emotional awareness and effective communication, and (e) teaching the skills for managing the problem behaviors. Psycho-educational group program's content was developed using quantitative analysis. Qualitative data was collected by semi-structured interviews from parents of children with ASD in the last two years. Qualitative data was collected from seven mothers and two fathers in Denizli. As a result of qualitative analysis, psycho-educational group program content can be classified under five main headings: (a) The nature of autistic spectrum disorders, their causes and characteristics, (b) the legal rights of children with ASD and their families, (c) the parents' emotional awareness of disability, and (d) the ways to deal with problem behaviors of children with ASD, and (e) ASD effects on the family's structure and functions. Preliminary study of this research was done in Denizli with 11 participants (six mothers and five fathers of children with ASD were diagnosed in the last two years). Experimental application of the psycho-educational group program took four weeks with 33 participants who lived in Isparta and Antalya. Psycho-educational group program has 17 sessions which was conducted in four meetings. 34 participants participated in the control group. The control group participants lived in Denizli, Eskisehir and Tekirdag. The research data was analyzed by two-way ANOVA for mixed measures. The data analysis showed that the psycho-educational group program decreased the stress and depression levels of the experimental groups. At the same time, research findings manifested that the psycho-educational group program increased the level of percieved social support and the satisfaction level of percieved social support of experimental group participants. However, the psycho-educational group program did not have any effects on the participants? family functioning and structure of the family. As a result, the application of the psycho-educational group program yielded high levels of satisfaction from the experimental groups participants.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    357731

    Otizm spektrum bozukluğu ile otizm spektrum bozukluğu tanısı olan bireylerin ebeveynlerinin depresyon düzeyleri arasındaki ilişki

    The relationship between autism spectrum disorder and the depression levels of the parents of individuals with autism spectrum disorder

    AKIN GÖNEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Eğitim ve ÖğretimAbant İzzet Baysal Üniversitesi

    Özel Eğitim Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. AHMET YIKMIŞ

    PROF. DR. İBRAHİM H. DİKEN

  2. Tez No

    848051

    Tipik gelişim gösteren ve OSB olan çocukların aile işlevlerinin karşılaştırılması

    Comparison of family functions in typically developing children and children with Autism Spectrum Disorder

    EYLEM ÇAKMAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimEge Üniversitesi

    Özel Eğitim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AVŞAR ARDIÇ

  3. Tez No

    486218

    Otistik çocuğa sahip ailelerin yılmazlık düzeylerinin incelenmesi

    Otistik çocuğa sahip ailelerin yılmazlık düzeylerinin incelenmesi

    NERGİZ TURAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    PsikolojiHasan Kalyoncu Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ŞAZİYE SENEM BAŞGÜL

  4. Tez No

    830388

    10 haftalık fiziksel aktivite programının otizm spektrum bozukluğu olan çocukların psikomotor ve psiko-sosyal özellikleri üzerindeki etkisinin incelenmesi

    Investigation of the effect of a 10-week physical activity program on psychomotor and psyco-social features of children with autismspectrum disorder

    EBRU KARACAR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Sporİstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa

    Hareket ve Antrenman Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA ŞAHİN

    PROF. DR. DİLARA FATOŞ ÖZER

  5. Tez No

    298571

    Otizm spektrum bozukluğu tanısı almış bir grup okul öncesi çocuğa uygulanan ortak dikkat eğitimi destek programının etkililiği

    The effectiveness of a joint attention support training programme applied to a group of children with autism spectrum disorder diagnosis

    FATMA NESLİHAN KARAKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Eğitim ve ÖğretimMarmara Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALİL EKŞİ

Geri Dön