Hazar Gölü'nde (Elazığ) Pleyistosen-Holosen Dönemi yüksek çözünürlü iklim ve su seviyesi değişimleri
Hazar Lake (Elazig) Pleistocene-Holocene climate and water level changes in high definition
- Tez No: 334578
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. KÜRŞAD KADİR ERİŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Hazar Gölü, Pleyistosen-Holosen, Karot, Lake Hazar, Pleistocene-Holocene, core, seismic
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 98
Özet
Hazar Gölü Elazığ il merkezinin 22 km güney doğusunda yer almaktadır. Gölün deniz seviyesinden yüksekliği 1248 m olup, 7 km genişliğinde, 22 km uzunluğunda, 82 km2?lik alanı kapsar ve derinliği 200 m'ye ulaşmaktadır. Doğrultu atımlı sol yönlü bir fay kuşağı olan Doğu Anadolu Fayı Sistemi (DAFS) üzerinde oluşmuş bir çek-ayır havzasıdır. Hazar Gölü havzası soğuk karasal özellik göstermektedir. Yıllık ortalama sıcaklık değeri 12,9 °C ve yıllık ortalama yağış 551,7 mm?dir. Bu çalışma, 2011 yılında Jeoloji Mühendisliği Bölümü?nde yürütülmeye başlayan 111Y045 nolu Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) projesi kapsamında gerçekleştirilmiştir. Bu çalışma Hazar Gölü?nden alınan çökel karotlarında yapılan sedimantolojik, jeokimyasal ve paleontolojik analizler sayesinde göl ve çevresinde Pleyistosen-Holosen dönemi süresince hüküm sürmüş iklim ve göl seviyesi değişimleri araştırmayı amaçlamaktadır. Bu amaçla alınan karotlarda yapılan TOC, Manyetik Duyarlılık analizleri, Radyokarbon ve Polen analizleri sonucu karotların gösterdikleri fiziksel ve jeokimyasal özellikleri ortaya konulmuştur. Karotlarda kronostratigrafik birimler detaylı olarak ortaya konulmuş ve karot çökellerinden elde edilen 14C yaşlara göre ise bu birimlerin Geç Pleyistosen-Holosen dönemlerinde (son 15 bin yıl) çökeldikleri saptanmıştr. Hazar Gölü?nde yapılan karot ve sismik çalışmaların yanı sıra çökellerin gösterdikleri fiziksel ve jeokimyasal analizler sonucundan G.Ö. 15 bin yıllarında Hazar Gölü seviyesinin yaklaşık 100 m daha aşağıda olduğu tespit edilmiştir. Göl seviyesi daha sonra G.Ö.13 bin yıllarında -55 m?nin üzerine çıkmış ve Holosen öncesinde ise yeniden -73 m?lere gerilediği sismik yansıma görüntülerinde bu seviyede eski kıyı çizgilerinin varlığından anlaşılmaktadır. Holosen başı daha nemli bir dönem olarak yaşandığından göl seviyesi yeniden -50 m?lerin üzerine çıkmıştır. Hazar Gölü ve çevresinde Holosen ortalarında G.Ö. 8-6 bin yılları arasında yeni bir kurak dönem yaşandığı polen analizlerinden anlaşılmaktadır. Orta Holosen?den sonra Hazar Gölü?nde su seviyesi yükselimi devam etmiş ve günümüz seviyesine G.Ö. yaklaşık 1.5 bin yılından sonra erişmiştir.
Özet (Çeviri)
SUMMARY Hazar Lake (Elazig) Pleistocene-Holocene Climate and Water Level Changes in High Definition The Hazar Lake, which is situated 22 km far from the southeast of Elazığ city. Recently, it has a elevation of 1248 m, and is a a 25 km-long and 7 km-wide. The Hazar Lake is a pull-apart basin located along the strike-slip left lateral East Anatolian Fault System (DAFS). The Hazar Lake Basin represent a continental cold climate. The average annual temperature is around 12,9 °C and and precipitation of 551,7 mm. This study has been established within TÜBİTAK Project of 111Y045 number that began to execute in the Geology Department since 2011. This study aims exploring climate and lake level changes in Lake Hazar and its around during Pleistocene to Holocene by using sedimentologic, geochemical and paleontologic analysis on the core sediments retrieved from the lake. As a result of TOC, magnetic susceptibility, radiocarbon and polen analysis done on the cores for this purpose, their pysical and geochemical properties were documented in this study. The chronostratigraphic units have been well established in detail in the cores, which were deposited during the late Pleistocene to Holocene stages (the last 15 ka) on the basis of 14C ages obtained from the cores. As a result of core and seismic studies together with pysical and geochemical analysis of the sediments, it can be concurred that the lake level was well below -100 m during 15 ka BP. The latter on, it increased above -55 m during 13 ka BP, and then it fall down again below -73 m that all can be estimated on the basis of paleoshorelines observed in the seismic profiles at that depth. Because more humid climate was maintained in the lake at the beginning of the Holocene, the lake level began tor ise above -50 m. In the midd-Holocene, between 8-6 ka BP, the existence of dry climate has been documented on the basis of polen analysis on the core sediments. After the mid-Holocene, the lake level rise continued and it reached the present level after 1.5 ka BP.
Benzer Tezler
- Hazar Gölü'nde (Elazığ) geç pleyistosen-holosen dönemi iklimsel değişimlerin sedimantolojik ve jeokimyasal bulgular ile saptanması
Sedimentological and geochemical properties of late pleistocene-holocene sedimentary records in lake Hazar, East Anatolian, Turkey
TUĞÇE NAGİHAN ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Jeoloji MühendisliğiFırat ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KÜRŞAD KADİR ERİŞ
- Hazar Gölü sedimentinde jeolojik devirlere bağlı olarak bazı elementlerin konsantrasyonlarının belirlenmesi
Determining the concentration level of some elements caused by geological cycles in the sediments of Hazar Lake
EYYÜP ÖNDER AKKOYUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Su ÜrünleriFırat ÜniversitesiSu Ürünleri Temel Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGÜR CANPOLAT
- Hazar inci balığı (Alburnus heckeli Battalgil, 1943)' nın büyüme özelliklerinin araştırılması
The investigatin of growth characteristics in Hazar bleak (Alburnus heckeli Battalgil, 1943)
HATİCE BAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Balıkçılık TeknolojisiFırat ÜniversitesiSu Ürünleri Temel Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. METİN ÇALTA
- Hazar Gölü'nde sediment tane boyuna bağlı olarak bazı elementlerin konsantrasyonlarının belirlenmesi
Defining concentration of some elements in relation with sediment grain size in Lake Hazar
FADİME KURTOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Su ÜrünleriFırat ÜniversitesiSu Ürünleri Temel Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZGÜR CANPOLAT