Bizans sanatıda Adem ve Havva imgeleri
Images of Adam and Eve in Byzantine art
- Tez No: 339126
- Danışmanlar: PROF. DR. SEMA DOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Adam and Eve, creation, Fall, Byzantine, Western, sexual identity, Original Sin.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 271
Özet
Tezimizin ana konusunu Bizans sanatında Adem ve Havva?nın Yaratılış öyküsünün ele alınış biçimi oluşturmaktadır. Çalışmamızda, Adem ve Havvanın Yaratılış sahnelerinin seçimi, kaynakları, tasvirlerin ikonografik özellikleri ve liturjik işlevleri incelenerek örnekler arasındaki benzerlik ve farklılıklara değinilmiştir. Hıristiyanlığın erken dönemlerinden itibaren karşımıza çıkan Adem ve Havva figürleri, Bizansın geç dönemlerine kadar çeşitli şekillerde tasvir edilmiştir. Hıristiyan sanatının erken dönemlerinde sıklıkla görülen Adem ve Havvanın Düşüşünü anlatan kurtuluş temalı sembolik anlatım, Bizans sanatının erken dönemlerinden itibaren yerini geniş sikluslar halinde tasvir edilmiş sahnelere bırakmıştır. İkonoklasmus öncesi bazı önemli eserlerle sınırlı olan Yaratılış siklusu, İkonoklasmus sonrası daha yoğun bir şekilde tasvir edilmiştir. Tasvir edilen grupta yer alan eserler homilye kopyaları, Octateuch el yazmaları ve fildişi kutulardır. Bunun yanında, Bizans anıtsal mimari eserlerde görmeye alışık olmadığımız sahneler bazı Ortodoks ve Katolik kiliselerde Bizans sanatı özellikleriyle karşımıza çıkmaktadır. Çalışmamızda önemli bir yere sahip olan Bizans kökenli Cotton Genesis el yazması Bizans sanatı yerine Batı sanatında çeşitli sanat eserlerinde yoğun bir şekilde kopyalanmıştır. Bu çerçevede, Bizans sanatına ait eserlerin yanında Batı sanatından ve Bizans sanatı ikonografik özellikleri gösteren eserlere de çalışmamızda yer verilmiştir. Çalışma esnasında Bizans ve Batı kiliselerinin Adem ve Havvanın öyküsüyle ilgili yaratılış, cinsel kimlik ve İlk Günah gibi temel meselelere yaklaşım farkı olduğu görülmüş ve bunun, sanat eserlerinde öykünün ele alınış biçimini etkilediği görülmüştür. Eserler incelenirken Yaratılış öyküsüne ilişkin teolojik yorumlardan yararlanılarak bazı karşılaştırmalar yapılmıştır. Bunun yanında, öyküyle ilgili daha önce din adamları tarafından yapılmış yorumlara da yer vermiş olan bazı önemli feminist yazarların yorumlarına da değinilmiştir. Tezle Hıristiyan sanatının bu iki kolu arasında var olan dünya görüşü farklılıklarına aydınlatıcı bir açılım getirilmeye çalışılmıştır. Konunun bizden sonraki araştırmalara ışık tutacağını düşünmekteyiz.
Özet (Çeviri)
The main subject of the thesis is to study the Creation story of Adam and Eve and the way it is approached in Byzantine Art. We mention the similarities and differences among the examples by examining the selection, sources, the iconographic features and liturgical functions of the creation scenes of Adam and Eve. Depicted since the early Christian Art, Adam and Eve figures have been pictured in various forms until the late Byzantine Period. Symbolic scenes rendering the Fall of Man with the salvation theme which were frequently depicted in Early Christian Era have given place to extensively illustrated cycles from the early Byzantine art. Creation cycle that is confined with some important monuments before Iconoclasm has been illustrated more intensively after Iconoclasm. These monuments are homily copies, Octateuch manuscripts and ivory boxes. Furthermore, we encounter some scenes following Byzantine art forms in Orthodox and Catholic churches with which we arent familiar in Byzantine monumential works of art. A Byzantine manuscript Cotton Genesis, which has an important place in our study, was extensively copied in Western art. In this context, we have also included art works belonging to Western art and showing Byzantine iconographic features besides Byzantine works. It has been noticed during our study that Byzantine and Western churches approach the issues about the story of Adam and Eve, like creation, sexual identity and original sin differently, and this affected the way the story was treated in religious works of art. While we were analyzing the monuments, we made some comparisons benefiting from the theological comments about Creation story. In addition to this, we also included interprations from some of the important feminist authors who allude the patristic exegeses about the story of Adam and Eve as well. We attempted to bring an stimulating point of view to the differences in world view that exists between two different arms of Christian art. We hope that this study will lead to further studies.
Benzer Tezler
- Erken Hristiyan ve ilk Bizans resim ve kabartma sanatında kaynak ve okullar (2 cilt)
Sources and school of painting and sculpture during the early Christian and first Byzantine period
AHMET MEHMET KİPMEN
- Bizans tasvir sanatında üç bilge kral (Üç müneccim kral)
Three wise kings (three astrologers kings) in Byzantine depiction art
JÜLİDE AYDIN
- Bizans tasvir sanatında tevrat öyküleri
The Old testament episodes in byzantine image art
FÜSUN AYDENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Sanat TarihiEge ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEYNEP MERCANGÖZ
- Dinler arası tasvirin osmanlı resim sanatındaki peygamber öyküleri analizi ve öznel yansıması
The analysis of prophet stories and subjective reflections of the interfaith depiction on Ottoman art of painting
BARIŞ ÖBEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarAfyon Kocatepe ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞEYDA ALGAÇ