Karadeniz bölgesinden toplanan kestane kabağı (C. maxima Duchesne) ve bal kabağı (C. moschata Duchesne) genotiplerinin karpuza anaçlık potansiyellerinin belirlenmesi
Determination of rootstock potantial of winter squash (C. maxima Duchesne) and pumpkin (C. moschata Duchesne) genotypes selected from Black Sea region for watermelon
- Tez No: 341477
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET BALKAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 258
Özet
Aşılı karpuz fidesi üretiminde pratikte en yaygın olarak kullanılan anaçlar; Cucurbita maxima × C. moschata türlerarası melezi ve Lagenaria siceraria türü başta olmak üzere Cucurbita sp. (kestane kabağı, bal kabağı), Benincasa sp. ve Citrullus sp. türleridir. Türkiye'de aşılı fide üretiminde kullanılan mevcut anaçların tamamı yurtdışından ithal edilmektedir. Kestane kabağı ve bal kabağı ülkemizdeki önemli kabakgil türlerindendir. Bu çalışma, ülkemizin kestane kabağı ve bal kabağı genetik kaynaklarını değerlendirerek karpuz için yerli anaç geliştirilmesine yönelik ilk ıslah çalışmasıdır. Araştırma, 2008 ? 2011 yılları arasında Samsun İlinde yürütülmüştür. Çalışmada ilk olarak, ön seleksiyon yöntemiyle seçilen kabak genotiplerinde türlerarası melezlemede kullanılabilir nitelikteki uygun ebeveynler (K11, K12, K14 ve B8) seçilmiştir. Türlerarası melezleme çalışmaları sonucunda, tohum verimi yönünden öne çıkan ümitvar melezler belirlenmiştir. Bu değerlendirmeler sonucunda seçilen 14 kestane kabağı, 9 bal kabağı ve 7 adet türlerarası melez genotipin Fusarium oxysporum f. sp. niveum (ırk 0, 1 ve 2) etmenine karşı dayanıklı ve kök ur nematoduna (Meloidogyne incognita ırk 2) ise hassas (dayanıksız) oldukları saptanmıştır. Aşı başarı oranları, anaçlara göre % 35.33 - 96.63 arasında değişim göstermiştir. K10 kestane kabağı genotipi ile M3 ve M2 türlerarası melezlerin, Crisby F1 karpuz çeşidiyle aşı başarı oranlarının oldukça yüksek olduğu tespit edilmiştir. Aşılı karpuz genotiplerinin büyük bir çoğunluğunun, aşısız kontrol bitkilere göre daha fazla vejetatif aksam oluşturdukları belirlenmiştir. Denemenin son yılında ise anaçların karpuzun verim ve kalitesi üzerine etkilerinin saptanabilmesi amacıyla; toplam verim, meyve ağırlığı, meyve boyu, meyve çapı, suda çözünebilir kuru madde miktarı, meyve et rengi, meyve eti sertliği, likopen, C vitamini, aromatik bileşikler vb. özellikler incelenmiştir. Aşılama uygulaması, SÇKM ve meyve eti sertliğini arttırıcı yönde etkide bulunmuştur. Meyve et rengi, likopen, C vitamini ve aromatik bileşik içeriklerinin kullanılan anaca göre değişkenlik gösterdiği belirlenmiştir. M2/C, M5/C ve M3/C anaç kalem kombinasyonlarının aşısız karpuz ve diğer kombinasyonlara göre; daha verimli olduğu, kalite ve diğer birçok özellikler yönünden de ticari kabak anaçları ile eşdeğer sonuçlar verdikleri saptanmıştır. Çalışma sonucunda M2 ve M5 hibrit kabak anaç çeşit adaylarının, ilk yerli hibrit karpuz anaçları olma yönünde ümitvar oldukları bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
The most currently used rootstocks for grafted watermelon seedling production are Cucurbita maxima × C. moschata interspecific hybrid, Lagenaria siceraria, Cucurbita spp. (winter squash and pumpkin) with Benincasa sp. and Citrullus sp. species. All rootstocks used in grafted seedlings production in Turkey are imported from foreign countries. Pumpkin and winter squash are two important cucurbit species in Turkey. This breeding study was carried out to develop a domestic rootstock for watermelon using Turkish winter squash and pumpkin genetic resources. The present study was conducted between 2008-2011 in Samsun Province. Primarily, the parents (K11, K12, K14 and B8) were selected for interspecific crossing by selection method. The promising hybrids for seed yields were determined after interspecific breeding. After the selection studies,14 winter squash, 9 pumpkin and 7 interspecific hybrid genotypes were determined as resistant to Fusarium oxysporum f. sp. niveum (0, 1 and 2 races) and found to be sensitive to root knot nematode (Meloidogyne incognita 2 races). Grafting success of rootstocks differed between 35.33-96.63%.It was determined that the grafting success of K10 winter squash genotype, M2 and M3 interspecific genotypes with Crisby F1 watermelon cultivar were the highest.The stock/scion combinations of M2/Crisby, M5/Crisby and M3/Crisby were found to be superior for yield, quality and some other characteristics than ungrafted and other rootstock/scion combinations. They also gave the equal and good results as commercial watermelon rootstocks used currently. The M2 and M5 hybrid cucurbit rootstocks were found to be candidate for watermelon rootstock.
Benzer Tezler
- Ceviz ve kestanede bazı fenolik bileşiklerin incelenmesi
Research on some phenolic compounds of walnut and chestnut
İLKNUR SELEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Gıda MühendisliğiEge ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMİH ÖTLEŞ
- Farklı aşı yöntemlerinin ve ortam sıcaklığının kestane ( Cestanea sativa Mill.) aşılarında tutma başarısına etkisi
The effect of different grafting method stografting success in chestnut ( Cestanea sativa Mill.)
ELİF DUDU ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Ormancılık ve Orman MühendisliğiDüzce ÜniversitesiOrman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞEMSETTİN KULAÇ
- Değirmendere-Yanbolu Deresi ve Harşit Çayı arasındaki sahanın bitki coğrafyası
Başlık çevirisi yok
İDRİS ENGİN
- Orta ve Doğu Karadeniz bölgesinden toplanan bazı yerel domates popülasyonlarının karakterizasyonu ve biyokimyasal içeriklerinin belirlenmesi
Characterization of some local tomato populations collected from Middle and East Black Sea region and determination of biochemical contents
ANDAÇ KUTAY SAKA
- Orta ve doğu karadeniz bölgesinden toplanan pazı (Beta vulgaris var. cicla) genotiplerinin biyokimyasal, morfolojik ve moleküler karakterizasyonu
Biochemical, morphological and molecular characterization of swiss chard (Beta vulgaris var. cicla) genotypes collected from the central and eastern black sea region
MALİK ARSAL KÖSE