Geri Dön

Enerji alternatiflerinin bulanık çok ölçütlü değerlendirilmesi ve Türkiye için bir yol haritası

Fuzzy multi-criteria evaluation of energy alternatives and a road map for Turkey

  1. Tez No: 343855
  2. Yazar: MELİKE ERDOĞAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. İHSAN KAYA
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Endüstri ve Endüstri Mühendisliği, Enerji, Industrial and Industrial Engineering, Energy
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2013
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 114

Özet

Enerji, hem hayatın devamlılığı hem de ekonominin sürdürülebilirliği için hayati önem taşır. Ülkelerin enerji politikalarını dengelemeleri, toplum sağlığı, çevre ve sosyal konular gibi birçok toplumsal boyutu etkiler. Bu nedenle enerji alternatifleri arasında seçim yapılırken bu ve bunun gibi birçok kriter dikkate alınmalıdır. Değerlendirme aşamasında enerji alternatiflerine etkiyen ölçütlerin her biri sayısal birimlerle ifade edilemeyebilir, bu durum çeşitli matematiksel ve mühendislik tekniklerinin kullanımını zorunlu kılar. Bu sayede sayısal olarak ifade edilemeyip dilsel olarak değerlendirilen ölçütler de sonucu elde etmede göz önünde bulundurulur ve çıkan sonuçlar matematiksel olarak bir dayanağa sahip olur. Bu tez çalışmasında Türkiye?de kullanılacak enerji alternatiflerinin seçiminde yol haritası oluşturmak amacıyla bir entegre çok kriterli karar verme yöntemi (ÇKKV) uygulanmıştır. Değerlendirme sürecindeki belirsizlikleri hesaplamalara yansıtabilmek amacıyla, bulanık mantık kullanılmıştır. İlgili nitel ve nicel kriterler belirlenerek, ülkede kullanılan enerji kaynakları değerlendirilmiş, ilk sıralarda tercih edilmesi daha uygun alternatifler elde edilmeye çalışılmıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde aynı kriterler ve aynı yöntem kullanılarak bu kez yenilenebilir enerji alternatifleri değerlendirilmiştir. Kriterlere ait ağırlıkları hesaplamada tip-2 bulanık bulanık AHS (Analitik Hiyerarşi Süreci) ÇKKV yöntemi kullanılmıştır. Alternatiflerin sıralanması aşamasında ise TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) ÇKKV yöntemi önceki yaklaşımda olduğu gibi yine tip-2 bulanık küme ile birlikte kullanılmıştır. Alternatiflere ait sıralamalar elde edildikten sonra, duyarlılık analizleri gerçekleştirilmiş, mevcut durum ile farklı senaryolar karşılaştırılmıştır. Duyarlılık analizi önce tüm enerji kaynaklarının değerlendirildiği durum için, ardından yalnızca yenilebilir enerji kaynaklarının değerlendirildiği durum için uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre gelecek yıllarda Türkiye?nin yatırım yapması gereken enerji alternatifleri değerlendirilmiştir. Böylelikle ülke için bir yol haritası oluşturulmuştur.

Özet (Çeviri)

Energy has vital importance both for continuity of life and the sustainability of economy. Balancing of the energy policies of countries has effect on public health, environment protection and social issues. For this reason, these and many other criteria should be considered in a selection among energy alternatives. Since all these criteria can not be expressed in numerical format during the evaluation process, the use of a variety of mathematical and engineering techniques is required. Thus linguistic criteria which can not be expressed numerically are considered when getting results and the result is based on mathematical background. In this thesis, an integrated multi-criteria decision-making method is used for selection among energy alternatives in order to create a roadmap for Turkey. Fuzzy logic is used in order to consider the uncertainties in the process of evaluation. Along with determining qualitative and quantitative criteria, energy alternatives used in Turkey are evaluated and the alternatives that are more appropriate to select as near the top are tried to obtain. While calculating the weights of the criteria a multi-criteria decision-making method named AHP (Analytic Hierarchy Process) is used with type-2 fuzzy sets. In the stage of ranking alternatives, TOPSIS (Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution) multi criteria decision making method is used with type-2 fuzzy sets again. After that, by using the similar criteria, renewable energy alternatives are evaluatedto obtain a roadmap for Turkey. After obtaining the rankings alternatives, the sensitivity analysis performed and different scenarios are compared with the current results. The sensitivity analysis is applied for all energy sources first, and then it is applied only for renewable energy sources. According to the results the energy alternatives to be invested in the coming years in Turkey are evaluated. Thus a roadmap for Turkey is created.

Benzer Tezler

  1. Türkiye enerji planlaması için çok ölçütlü bir model önerisi

    A multiple-criteria model suggestion for Turkey energy planning

    ABİT BALIN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiYıldız Teknik Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HAYRİ BARAÇLI

  2. Enerji alternatiflerinin dağıtık ve merkezi üretim kapsamında analizi için bir bulanık çok kriterli karar verme model önerisi ve Türkiye uygulaması

    A fuzzy multi criteria decision making model to analyze decentralized and centralized generation of energy alternatives and application for Turkey

    BETÜL ZENGİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiYıldız Teknik Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İHSAN KAYA

  3. Bütünleşik bir bulanık karar modeli ile Türkiye için yenilenebilir enerji alternatiflerinin değerlendirilmesi

    Evaluation of renewable energy alternatives for Turkey with an integrated fuzzy decision model

    MURAT ÇOLAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Endüstri ve Endüstri MühendisliğiYıldız Teknik Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İHSAN KAYA

  4. Türkiye'de elektrik üretimi için enerji kaynak alternatiflerinin değerlendirilmesi

    Evaluating the efficiencies of alternative energy resources for electricity generation in Turkey using data envelopment analysis

    TAMER ÖZYİĞİT

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. E. ERTUĞRUL KARSAK

    PROF.DR. M. NAHİT SERARSLAN

  5. Turkey's energy investment planning process evaluation by using fuzzy AHP method

    Türkiye'nin enerji yatırımlarının planlanması sürecinin bulanık AHP yöntemi ile değerlendirilmesi

    MUHİTTİN EMİR ATÇI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Enerjiİstanbul Teknik Üniversitesi

    İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. DEMET BAYRAKTAR