İstihbarat örgütlerinin dış politikada karar almaya etkisinin incelenmesi: 2'nci Körfez Savaşı örneği
Examining intelligence agencies' effect on foreign policy decision making: Second Gulf War example
- Tez No: 348921
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ŞAMİL ÜNSAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harp Akademileri Komutanlığı
- Enstitü: Stratejik Araştırmalar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 105
Özet
Belli seçenekler arasından birini seçme eylemi şeklinde bir davranış biçimi olan karar alma, ülkelerin dış politika kararları alma sürecinde de özünü korumakla birlikte daha karmaşık bir biçimde karşımıza çıkmaktadır. Söz konusu davranışın nasılını ve nedeninin açıklanmasında değişik teori ve modeller geliştirilmiştir. Söz konusu teori ve modeller; rasyonel aktör modeli, sınırlandırılmış rasyonellik ve sibernetik (güdümbilimi) modeli, bürokratik model, örgütsel politika modeli, olasılık teorisi, çoklu hissi (poliheuristic) teori şeklinde sınıflandırılmaktadır. Bu teori ve modeller herhangi bir dış politika kararının açıklamasını tek başına yapamamakta; bunlardan her biri alınan bir dış politika kararının anlaşılmasında farklı bir bakış açısı getirmektedir. Bundan dolayı bir kararın analizinde bütüncül bakış açısıyla birden çok model ve teori kullanılması gerekmektedir. Bir dış politika kararını analiz edilmesi süreci esnasında öncelikle analiz seviyesinin (birey, grup ve koalisyon) yani“Karar Birimi”nin tespit edilmesi, daha sonra ise kararın sınırlılıkları (bilgi, iletişim yetersizlikleri, geçmiş olaylar, algılama, kıt kaynaklar) belirlenerek kararın alındığı evrenin tespit edilmesi, devamında da kararı etkileyen psikolojik etkenler ile iç ve dış etkenlerin ortaya çıkarılması gerekmektedir. İstihbarat örgütlerinin bir dış politika kararının alınmasındaki etkisinin ortaya çıkarılması ise her bir somut olay için farklı çalışmaların yapılmasını gerektirmektedir. İstihbarat örgütleri bir dış politika kararını etkileyen iç çevre etkenlerinden“hükümet yapısı”altındaki bir alt bileşen olarak karşımıza çıkmaktadır. İncelediğimiz II. Körfez Savaşı kararı örnek olayında ise, ABD istihbaratının Irak'a yönelik istihbari değerlendirmeleri, I. Körfez Savaşı öncesi ve hemen sonrasında şekillenen“Irak'ın Kitlesel İmha Silahların sahip olduğu”yönündeki imgesine göre şekillenmiş; I. Körfez Savaşı ile II. Körfez Savaşı arasında Irak'ın KİS programını bıraktığı yöndeki bilgiler ve değerlendirmeler karar vericiler tarafından dikkate alınmamıştır. ABD'nin II. Körfez Savaşı kararı daha önce alınmış bir karardır. ABD yönetimi bu kararını desteklemek için Irak'a yönelik hatalı analiz yapan ABD istihbarat topluluğunun değerlendirmelerini seçici ve abartarak kullanmıştır.
Özet (Çeviri)
Decision-making is a form of behavior which amounts to a selective action from one of the options at hand. In a similiar way but more complex, foreign policy decision making is also a same behavioral action. To answer the behavior's why and how questions, different theories and models have been developed. Coming to the theories and models these are Rational Actor Model, Bounded Rationality and Cybernetic Model, Bureaucratic Politics, Organizational Politics, Prospect Theory, Poliheuristic Theory. These theory and models can not alone fully explain any foreign policy decision, but they give us a different perspective of it. Therefore, from a holistic perspective when analyzing a decision it is required to use more than one model or theory. During the process of analyzing the decision, first we should determine the level of analysis (individual, group and coalition) namely the“Decision Unit”, then limitations of the decision (information, communicative inadequacies, past events, perception, scarce resources) which enable to determine the universe of the decision, following that, psychological, internal and external factors effecting the decision. It is required to work on each specific events separately to reveal intelligence agencies' effect in the foreign policy decision. Intelligence agencies are sub¬component of government component which is under the internal factors that affect the foreign policy decision. In the Second Gulf War case study examined in our search, the US Intelligence's assessment upon Iraq was mainly shaped by the“Iraq has weapons of mass destruction”image formed before and just after the First Gulf War. Between the two wars, assessment and information saying“Iraq ended its weapons of mass destruction programs”had not been taken account by the decision makers. US Government's Second Gulf War decision had been taken before and Intelligence Commnunity's incorrect assessment on Iraq's weapons of mass destruction programs was used by the US administration to support its war decision in a selective and exaggerated way.
Benzer Tezler
- Turkey's role in Afghanistan in the post 9/11 era
11 Eylül'den günümüze Türkiye'nin Afganistan'daki rolü
CANAN BAYRAM ÇUBUK
Yüksek Lisans
İngilizce
2014
Uluslararası İlişkilerOrta Doğu Teknik ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. IŞIL ANIL
- Dış politikada istihbaratın yeri ve önemi
Place and importance of intelligence in foreign politics
SERVET BOZKURT
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Kamu YönetimiYeni Yüzyıl ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HÜDAYİ SAYIN
- Etnik temelli çatışma çözümleri sürecinde istihbarat teşkilatlarının rolü
The role of intelligence services in conflict resolutions towards ethnic-based terrorist organizations
KENAN ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Kamu YönetimiPolis AkademisiGüvenlik Stratejileri ve Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NECATİ ANAZ
- İstihbarat kavramının yeni görünümü ve Türkiye'deki uygulamaları
Başlık çevirisi yok
HASAN ALSANCAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Uluslararası İlişkilerGazi ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN METİN ÖZTÜRK
- Dış politika karar alma süreçlerinde istihbarat örgütleri ve düşünce kuruluşlarının etkin rolü ve muhtemel etkileşimleri Küba Krizi ve 2. Körfez Savaşı özelinde inceleme
In foreign policy decision-making processesof intelligence organizations and thought organizationseffective role and possible interactionsan examination on The Cuban Crisis and the second Gulf War
FATİH AKBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Uluslararası İlişkilerBahçeşehir ÜniversitesiKüresel Siyaset ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET CEM OĞULTÜRK