Türkiye'de istihbarat hizmetlerinin demokratik denetimi
Democratic oversight of intelligence services in Turkey
- Tez No: 348924
- Danışmanlar: PROF. DR. FERİDUN YENİSEY
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Hukuk, Uluslararası İlişkiler, Law, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Harp Akademileri Komutanlığı
- Enstitü: Stratejik Araştırmalar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 168
Özet
Bu çalışmada Türkiye?de istihbaratın demokratik denetimi incelenmiştir. İncelemede öncelikle istihbarat kavramının genel çerçevesi çizilerek, ulusal güvenlik içindeki yeri ve fonksiyonu irdelenmiş ve bu bağlamda Türkiye?deki istihbarata ilişkin devlet kurumlarının görev ve yetki alanları ortaya konulmuştur. Hesap verebilirlik ve demokratik denetim kavramları açıklanarak istihbaratın neden demokratik denetime tabi olması gerektiği sorusuna cevap verilmeye çalışılmıştır. Bu gereklilikler istihbarat faaliyetlerinin gizli niteliği; istihbarat faaliyetlerinde insan hak ve özgürlüklerine müdahaleyi gerektiren yetkilerin kullanılıyor olması ve son olarak istihbaratın siyasallaşması potansiyeli olarak tespit edilmiştir. Çalışmanın ana araştırma konusu olarak Türkiye?de istihbaratın demokratik denetimini sağlayan mekanizmalar şu beş kategoride ele alınmıştır: Sivil toplum kuruluşları, medya ve vatandaşın gözetimi; iç denetim; yasama denetimi; yürütme denetimi ve yargı denetimi. Doktrin, ulusal/uluslar arası hukuki mevzuat ve ulusal/uluslar arası yargı kararları ışığında yapılan incelemeyle Türkiye?de devletin istihbarat faaliyetlerinin hukuki meşruiyeti, denetim mekanizmalarının varlığı ve etkinlikleri değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda genel olarak Türkiye?de istihbarat faaliyetlerinin ve bu faaliyetlere ilişkin kimi uygulamaların dayanağını teşkil eden kanunların son yıllarda hukuki meşruiyeti arttırıcı yönde bir takım düzenlemelere tabi tutulmuş olduğu ancak bunun gelişmiş demokrasilerle kıyaslandığında henüz yeterli olmadığı; demokratik ülkelerin birçoğunda mevcut olan istihbarata özel yasama denetimi ve yargı denetimi kurumlarına anayasal düzenimizde yer verilmediği ve bunun bir eksiklik olduğu değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study democratic oversight of intelligence in Turkey is examined. In the examination, firstly, as the general framework of the concept of intelligence is drawn the location and function of intelligence in national security are determined. In this context duty and authority of state institutions on the areas of intelligence in Turkey have been introduced. After explaining the concepts of accountability and democratic oversight of intelligence it is tried to give answer to the question why it should be subject to democratic oversight. These requirements are determined as secret nature of intelligence activities, the powers that require the intervention of human rights and freedoms and, finally, potential of politicization of intelligence. As the main research topic of the study the following five categories of mechanisms for democratic oversight of intelligence in Turkey are discussed: Non-governmental organizations, the media and citizen oversight; the internal oversight, legislative oversight, executive oversight and judicial oversight. The legal legitimacy of the intelligence activities of the state in Turkey and the existence of oversight mechanisms are evaluated with the examination done in the light of doctrine, national/international legal regulations and national/international judicial decisions. As a result of the study in general it is evaluated that in recent years laws which constitute the basis of the intelligence activities have been subjected to some regulations to increase the legitimacy though it is not yet sufficient in comparison with the advanced democracies; and special legislative and judicial oversight institutions which are present in most democratic countries are not taking place in the constitutional order in Turkey as a deficiency.
Benzer Tezler
- Stratejik planlamanın Türkiye'nin milli güvenlik stratejilerinin oluşturulmasında kullanım sorunları ve bir model önerisi
The utilization problems of Turkey's strategic planing in forming national security strategies and a proposed model
EMİN CİHANGİR AKŞİT
Doktora
Türkçe
2012
Kamu YönetimiHarp Akademileri KomutanlığıUluslararası Güvenlik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYDAR ÇAKMAK
- Nevzat Tandoğan: Hayatı ve faaliyetleri(1894-1946)
Nevzat Tandoğan: Life and activities (1894-1946)
İPEK BAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Kamu YönetimiMarmara ÜniversitesiTürk Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜLEYMAN BEYOĞLU
- Soğuk Savaş döneminde Türk istihbarat kurgusu
Turkish intelligence fiction Cold War
ECEVİT KILIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Kamu YönetimiBeykent ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MİTHAT BAYDUR
- Türk bankacılık sektöründe kullanılan yeni teknikler
Başlık çevirisi yok
EMRAH ÇAVGA
Yüksek Lisans
Türkçe
1989
BankacılıkHacettepe Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TUĞRUL ÇUBUKÇU