Geri Dön

Sosyal bilgiler öğretim programında yer alan coğrafya kavramlarına ilişkin öğrenci algılarının incelenmesi

Examining students' perceptions on geography concepts in social science teaching program

PDF İndir

  1. Tez No: 349065
  2. Yazar: OSMAN ÇEPNİ
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. UFUK KARAKUŞ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Coğrafya, Eğitim ve Öğretim, Geography, Education and Training
  6. Anahtar Kelimeler: Kavram, resim/karikatür, metafor, nitel araştırma, sosyal bilgiler, Concept, pictures/caricature, metaphor, qualitative study, social sciences
  7. Yıl: 2013
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Gazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İlköğretim Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 292

Özet

Araştırmada Sosyal Bilgiler 6 ve 7. sınıf öğretim programında yer alan coğrafi kavramların (Bölge, coğrafi konum, çevre, harita, ölçek, turizm, iklim, doğal kaynaklar, nüfus, göç, afet ve yön) sekizinci sınıf öğrencileri tarafından nasıl algılandığının belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda, öğrencilerin her bir coğrafi kavrama ilişkin geliştirdikleri metaforlar, çizdikleri resim veya karikatür ve o kavrama ait öğrencilerle gerçekleştirilen yarı yapılandırılmış görüşmeler incelenmiştir. Nitel araştırma deseninde tarama modelinde gerçekleştirilmiş olan araştırmada, üçgenleme (metot üçgenlemesi) şeklinde veri toplamaya uygun olarak ifade edilen nitel araştırma teknikleri (mecazlar yoluyla veri toplama, yarı yapılandırılmış görüşme ve doküman analizi) birlikte kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma gurubunu; Türkiye İstatistik Kurumu'nun (2012) sosyo ekonomik düzey (SED) verileri göz önünde bulundurularak, 2012-2013 eğitim-öğretim yılı güz döneminde Karabük ili merkez ilçesi üst, orta ve alt SED'e sahip yerleşim yerlerinde maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemiyle seçilmiş olan dokuz ilköğretim okulunda çalışmaya katılım gösteren 433 (197 kız - 234 erkek) sekizinci sınıf öğrencisi oluşmaktadır. Katılımcılardan elde edilen verilerin çözümlenmesinde ve yorumlanmasında içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda; SED farkı gözetilmeksizin katılımcılar bölge kavramını;“farklılıkları olan, belirli sınırlarla birbirinden ayrılan”,“kapsayıcı olan”ve“hayat veren”olarak algıladıkları görülmektedir. Bölge kavramına ilişkin bir başka sonuç ise; katılımcıların bölge kavramını,“dallara ayrılan ve değerli olan”şeklindeki algıladıklarıdır. SED farkı gözetilmeksizin katılımcıların coğrafi konum kavramını;“farklılığın ifadesi, yol gösteren, belirleyici olan, önem belirleyen ve soyutluluk ifade eden”şeklinde algıladıkları görülmektedir. SED farkı gözetilmeksizin katılımcıların çevre kavramını;“kendisine verilen öneme bağlı olarak değişebilen, vazgeçilmez olan, huzur veren, olumsuz görüntü oluşturabilen, değişime açık, öğretici olan ve sonsuzluğu olan”şeklinde algıladıkları görülmektedir. SED farkı gözetilmeksizin katılımcıların harita kavramını;“yol gösteren, belirleyici olan, kendi içinde farklılaşan, çeşitliliği olan, bilgi veren ve duruma göre değişiklik gösterebilen”olarak algıladıkları görülmektedir. SED farkı gözetilmeksizin katılımcıların ölçek kavramını;“ayrıntılı incelemeye yarayan, karar verme esnasında fayda sağlayan, sistemli olan, duruma göre değişiklik gösteren ve zorunluluk gösteren”şeklinde algıladıkları görülmektedir. SED farkı gözetilmeksizin katılımcıların turizm kavramını;“klasik bir algı, tarihi ve kültürel değerleri bünyesinde barındıran, finansal getirileri olan, bilgi sağlayan, davetkâr olan ve mekân”şeklinde algıladıkları görülmektedir. SED farkı gözetilmeksizin katılımcıların iklim kavramını;“farklılığın, sürekliliğin, değişimin ve bilimin ifadesi, belirleyici olan, duruma göre değişiklik gösteren ve mutluluk kaynağı”şeklinde algıladıkları görülmektedir. SED farkı gözetilmeksizin katılımcıların doğal kaynaklar kavramını;“fayda sağlayan, saflığını koruyan, vazgeçilmesi zor, emek gösterilmeden var olan ve sonu olan”olarak algıladıkları görülmektedir. SED farkı gözetilmeksizin katılımcıların nüfus kavramını;“duruma göre değişiklik gösteren, süreklilik gösteren, olumsuzluklar doğurabilen ve belirli farklılıkları bünyesinde barındıran sistemli bir yapı ”olarak algıladıkları görülmektedir. SED farkı gözetilmeksizin katılımcıların göç kavramını“zorunluluğun ortaya çıkardığı, olumsuzluklara sebebiyet verebilen, zamana bağlı olarak değişim gösterebilen, süreklilik gösteren ve yeniliklere kapı açan”şeklinde algıladıkları görülmektedir. SED farkı gözetilmeksizin katılımcıların büyük bir çoğunluğunun afet kavramını;“yok oluşa sebebiyet veren, olumsuzlukları beraberinde getiren, telafisi zor olan ve zamansız meydana gelebilen ”olarak algıladıkları görülmektedir. SED farkı gözetilmeksizin katılımcıların büyük bir çoğunluğunun yön kavramını;“yol gösterici olan, doğru yol belirlendiğinde mutluluğa ulaştıran ve bilgi veren”şeklinde algıladıkları görülmektedir.

Özet (Çeviri)

The purpose of this study was to determine how 8th grade students perceive geographic concepts (region, geographical position, environment, map, scale, tourism, climate, natural sources, population, migration, disaster, and direction) which were involved in social sciences teaching program for 6 and 7th graders. Therefore, metaphors and pictures/cartoons that students formed and drew for each of the concepts and interviews conducted with students about the related concept were examined. This qualitative study designed in survey model used data research techniques such as collecting data via metaphors, semi-structured interview, and document analysis under triangulation method. Considering the data supplied by Turkish Statistical Institute (TES) about Socio-Economic Status (SES), a total of 433 (197 female - 234 male) 8th graders chosen by maximum variation sampling method from 9 primary schools located in low, middle, and high socio-economical areas of central districts of Karabük in 2012-2013 educational year participated in the study. Content analysis was conducted to analyze and interpret the data of the study. Results indicated that without regarding the difference of SES, most of the participants perceived the concept of region as“something having differences, departing from each other with certain borders, inclusive, refresher.”Another result about the concept of region was that participants perceived this concept as“branch and precious.”Without regarding the difference of SES, participants stated that they perceived geographical position as“something changing, guiding, determining, giving value of another thing, and representing abstractness.”Without regarding the difference of SES, participants stated that they perceived environment as“something changing depends on the value given to it, indispensible, relaxing, something possible to give a negative expression, open to change, didactic, and endless.”Without regarding the difference of SES, participants stated that they perceived map as“something guiding, varying in itself, changing, giving information and taking different form according to the situation.”Without regarding the difference of SES, participants stated that they perceived scale as“helping profiling, helping making decisions, illustrative, systematic, changing according to the situation, and obligatory.”Without regarding the difference of SES, participants stated that they perceived tourism as“a classical perception, something including the historical and cultural values, enabling financial gain, informative, inviting, and residence.”Without regarding the difference of SES, participants stated that they perceived climate as“something varying, continuous, an expression of change and science, determiner, changing according to the situation, and source of happiness.”Without regarding the difference of SES, participants stated that they perceived natural sources as“something practical, protecting its purity, indispensible, existing without exerting effort, and finite.”Without regarding the difference of SES, participants stated that they perceived population as“changing depending on the situation, potentially creating negativities, a systematical structure including certain differences.”Without regarding the difference of SES, participants stated that they perceived migration as“something appearing obligatorily, potentially creating negativities, changing depending on the time, continuous, and encouraging innovations.”Without regarding the difference of SES, participants stated that they perceived disaster as“something leading to extinction, creating negativities, unrecoverable, and coincidental.”Without regarding the difference of SES, most of the participants stated that they perceived direction as“something guiding, leading happiness when the right way has been determined, and informative.”

Benzer Tezler

  1. Tez No

    763936

    Sosyal bilgiler öğretim programında yer alan coğrafya ile ilgili kavramların zihinde yapılanması

    Construction of geography related concepts in the social studies teaching program in the mind

    GÖKHAN ŞENTÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Eğitim ve ÖğretimSakarya Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEVGİ COŞKUN KESKİN

  2. Tez No

    871876

    Sosyal bilgiler öğretim programında yer alan coğrafya okuryazarlık kazanımlarının uygulanabilirliği hakkında öğretmen görüşleri

    Teacher's opinions on the applicability of geographical literacy related benchmarks in social studies curriculum

    BETÜL DEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimSinop Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KİBAR AKTIN

  3. Tez No

    545825

    Ortaokul düzeyinde iklim okuryazarlığı yeterliklerinin delphi tekniğiyle belirlenmesi

    Determination of the climate literacy competencies at secondary school level by delphi technique

    HAMZA YAKAR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesi

    Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. UFUK KARAKUŞ

  4. Tez No

    330906

    Burdur ilindeki öğrencilerin gezi ve seyahat kültürü üzerine düşünceleri

    Students' thoughts on travel and tourism culture in Burdur

    UĞUR TOZKOPARAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Eğitim ve ÖğretimMehmet Akif Ersoy Üniversitesi

    İlköğretim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YILDIRIM ATAYETER

  5. Tez No

    137603

    İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin doğal afetlerle ilgili kavramları anlama düzeyleri ve kavram yanılgıları

    Başlık çevirisi yok

    FERHAT KAYMAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Eğitim ve ÖğretimKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. FAZLI SOLMAZ

    YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA CİN

Geri Dön