Geri Dön

Nörotiklik yapısının iş stresi sürecindeki rolü

He role of neuroticism structure in the job stress process

  1. Tez No: 351476
  2. Yazar: FATMA ÇAM KAHRAMAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. İLKNUR ÖZALP TÜRETGEN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: İş Stresi, Nörotiklik, Rol ve İş Yükü, Rol Yetersizliği, Zorlanma, Job Stress, Neuroticism, Role and Workload, Role Insufficiency, Strain
  7. Yıl: 2013
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 82

Özet

Literatürde temel kişilik yapılarından biri olan nörotikliğin stresle ilişkili olduğuna dair pek çok bulgu olmakla birlikte, nörotikliğin stres sürecinde farklı türde etkileri olabileceği de önerilmiştir. Ancak; doğrudan, şişirici, aracı ve biçimlendirici olarak adlandırılan bu etkiler kısıtlı sayıdaki araştırmada test edilmiş olup, Türkiye?de nörotikliğin bu süreçteki rolünü bütüncül bir şekilde inceleyen bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu araştırmanın amacı, bu doğrultuda, nörotikliğin iş stresörleri (rol ve iş yükü, rol yetersizliği) ve zorlanmalar (psikolojik stres belirtileri, fiziksel stres belirtileri, iş doyumu, işten ayrılma eğilimi, subjektif performans, duygusal bağlılık) arasındaki ilişkide nasıl bir rolü olduğunu ortaya çıkarmaktır. Araştırmanın örneklemini İstanbul?da farklı sektörde faaliyet gösteren çeşitli örgütlerde görev yapan toplam 160 kişi oluşturmuştur. Bu araştırmada İş Stresi Bataryası kullanılmış ve araştırmanın hipotez ve sorularını test etmek üzere hiyerarşik regresyon analizi uygulanmıştır. Nörotikliğin iş doyumu ve duygusal bağlılıkla olan ilişkisinde hem rol ve iş yükü hem de rol yetersizliği stresörünün aracılık etkileri olduğu bulunurken, nörotikliğin psikolojik stres belirtileri üzerinde doğrudan etkiye sahip olduğu görülmüştür. Ayrıca stresör olarak rol ve iş yükü ele alındığında nörotikliğin bu stresör ile fiziksel stres belirtileri arasındaki ilişkiyi şişirdiği tespit edilmiş olup, bu stresör ile işten ayrılma eğilimi ve subjektif performans arasındaki ilişkide herhangi bir anlamlı etkisi olmadığı da bulunmuştur. Bir diğer stresör olan rol yetersizliği incelendiğinde ise, nörotikliğin fiziksel stres belirtileri ve işten ayrılma eğilimi üzerinde doğrudan etkisi olduğu; ayrıca ilgili stresörün nörotiklik ile subjektif performans arasındaki ilişkiye aracılık ettiği görülmüştür. Bütün bu bulgular geçmiş çalışmalarla ilişkilendirilerek tartışılmış ve gelecek araştırmalar için önerilerde bulunulmuştur.

Özet (Çeviri)

In the literature there are considerable amounts of research on the relationship between neuroticism and stress. However, only a few study tested the different effects of neuroticism in the stress process as a whole manner; and no one of that studies were conducted in Turkey. The aim of this study, in this direction, is to find out the role of neuroticism in the relationship between job stressors (role and workload, role insufficiency) and strains (psychological and physical stress symptoms, job satisfaction, intention to quit, subjective performance, affective commitment).The sample of the study consisted of 160 employees working at various organizations from different sectors in Istanbul. For this study, Job Stress Battery was used and in order to test the hypothesis and questions of research several hierarchical regression analyses were conducted. The results indicated that both `role and workload? and `role insufficiency? had mediator effects on the relationship between neuroticism and job satisfaction, and also organizational commitment. Additionally, neuroticism had a direct effect on psychological stress symptoms. Furthermore, neuroticism inflated the relationship between `role and workload? and physical stress symptoms; and had no significant effect on the relationship between this stressor and intention to quit and subjective performance. When the role insufficiency was observed; it was found that neuroticism had direct effect on physical stress symptoms and intention to quit; and the relevant stressor mediated the relationship between neuroticism and subjective performance. All these results were discussed regarding to the previous studies and suggestions were made for future research.

Benzer Tezler

  1. Duygusal zekâ ve kişiliğin öğrenme stillerine etkisi: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma

    The effects of emotional intelligence and personality on learning styles: A study on university students

    AYHAN AKBULUT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Eğitim ve ÖğretimKara Harp Okulu Komutanlığı

    Savunma Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. H. NEJAT BASIM

  2. Pinealektomili ratların beyin dokusunda akrilamid ile oluşturulan nörotoksisite üzerine ekzojen melatoninin koruyucu etkilerinin araştırılması

    Investigation of the protective effects of exogen melatonin on acrylamide-induced neurotoxicity in pinealectomized rat brain

    YASEMİN BİÇER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    BiyokimyaKarabük Üniversitesi

    Tıbbi Biyokimya Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. EYÜP ALTINÖZ

  3. Özel eğitim personelinin nevrotiklik yapısı ile sosyal kaytarma davranışı arasındaki ilişki

    The relationship between the neurotic structure of special education staff and social loafing

    SİNEM ÇAVUŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    PsikolojiMaltepe Üniversitesi

    Psikoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NURSEL TELMAN

  4. Kişilik özelliklerinin turist memnuniyeti ve sadakati üzerine etkisi: Otel işletmelerinde bir uygulama

    Effect of personality traits on tourist satisfaction and loyalty: A research in hotel businesses

    ONUR AYSAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    TurizmAkdeniz Üniversitesi

    Turizm Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH USLU

  5. Multiscale computational investigation of the kynurenine 3-monooxygenase catalyzed hydroxylation reaction

    Kinürenin 3-monooksijenaz katalizli hidroksilasyon tepkimesinin çok boyutlu hesaplamalı kimya yöntemleriyle incelenmesi

    YILMAZ ÖZKILIÇ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Kimyaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Kimya Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NURCAN TÜZÜN