Geri Dön

Mecmûa-yı Letâif fî Sandukatiel-Meârif (metin ve değerlendirme)

Mecmûa-yi Letâif fî Sandukatiel-Meârif (text and evaluation)

PDF İndir

  1. Tez No: 351578
  2. Yazar: ERDAL KILIÇ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MAHMUT AK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Müzik, Tarih, Music, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2013
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 2051

Özet

ÖZBu tezin konusu, XVIII. yüzyılda yazılmış olan güfte mecmuaları içinde en geniş repertuar bilgisini içeren Hekimbaşı Subhizade Abdülaziz Arif Efendi'nin Mecmûa-yı Letâif fî Sandukatiél-meèârif isimli eserinin transkrip ve değerlendirmesidir.Taşıdığı önemi ve kapsamı tespit edilen eserin teminiyle çalışma başlatılmıştır. Fiziki ve muhtevası itibariyle tahlil ve tenkidi yapılan eserin ilk önce günümüz Türkçesine transkribi yapılmış olup, ardından da içeriği, bilgilerin sınıflandırılması yöntemine uygun olarak yorumlanmaya gayret edilmiş ve günümüz bilmine sunulmuştur. Konu ile ilgili bibliyografya araştırmalarının yanısıra, daha önceden yapılmış olan benzer güfte mecmualarının incelenmesi yapılmak suretiyle daha sağlıklı verilere ulaşılmaya çalışılmıştır.Günümüzün müzik tarihi ve kültürünü aydınlatacak kaynaklardan biri olarak kabul edilen bu eserin, çalışma sonunda ortaya çıkacak verilerin müzik tarihine katkıları motivasyonun her daim canlı kalmasını sağlamıştır.Yapılan değerlendirmede bir mecmua halinde olan bu eserde toplam 59 makamın yer aldığı ve makamlara göre bir tertibin bulunduğu, en çok kullanılan makamın 110 aded ile hüseynî, ikinci sırada da beyâtî (95) olduğu tespit edilmiştir. 59 makamın yanında 44 tür usûlün de kullanıldığı mecmuada toplam 3190 adet şiirin bestelendiği görülmüştür. 205 güftekâr ve bunlara ait 754 şiirin tespiti yapılan mecmuada Nabî 44 adet güftesi ile başta yer alırken, kendisini Bakí (42), Nedim (34) ve Mahtumî (26) takip etmişlerdir.Mecmuada 1447 adet beste formunda, 648 adet şarkı formunda, 987 adet nakış formunda, 98 adet kâr formunda ve 10 adet de savt formunda olmak kaydıyla toplam 3190 adet bestelenmiş şiir bulunmaktadır. Bunlardan Türkçe olan şiirler 2600 adet ile başta gelirken, Farsça olan şiirler 508 adet ile ikinci sırada yer almakta, geriye kalan şiirler ise Arapaça (34), Türkçe-Farsça (29), Farsça-Arapça (15) ve Türkçe-Arapça (4) olarak bir dağılım göstermektedirlerMecmuada, Baba Nevayî, Esèad Efendi, Hasan Ağa, Mehmed Ağa, Nabî, Naèlî, Nazîm, Rifèat, Şerif ve Tabèî'nin aynı zamanda kendi güftelerinin bestekârı olarak da kayıtlı oldukları tespit edilmiştir. Ayrıca 31 adet amel ve tasnif türünde vermiş olduğu eserlerle de Hoca Abdülkadir'in ilk sırada yer aldığı görülmüştür.Kısaca araştırma konusu olarak tercih edilen bu mecmuanın, ait olduğu devrin önemli şair ve bestelerini, bugün kullanılmayan makamları ve mehter usûllerini nakletmesinin yanında bir hekimbaşı tarafından da hazırlanmış olması özelliği ile Osmanlı Devleti'nde ilim ve sanatın bir arada yürütülebildiğinin güzel bir örneğini teşkil ettiği anlaşılmıştır.

Özet (Çeviri)

ABSTRACTThe topic of this thesis is the transcript and evaluation of Mecmûa-yı Letâif fî Sandukatiél-meèârif which was written by Hekimbaşı Subhizade Abdülaziz Arif Efendi. This work is one of them which has the widest repertory information.Our study was started when we identified the importance and the content of the work and got it. After being analysed and criticised according to its contect and phycical appearance we transcripted it into current Turkish, then it was tried to be commented according to the technique of classification of knowledge and finally it was presented to current science. We did not only do observations about bibliography but we also analysed similar works to reach better datas.This work is accepted as one of the sources that brightens current music history and culture. The datas that have been discovered at the end of the study have always contributed motivation to the music history.According to the analyse, this work is in the shape of periodical and has 59 music in total. This work has also a routine according to the music. It was identified that the most widely used music is hüseynî which is 110, secondly beyâtî (95). It was seen that in this periodical, which has 59 music and 44 methods, 3190 poems were compused.In this periodical, there are 205 lyricists. 754 poems belong to those lyricists. Nabî is the first who has 44 poems. Bakí is the second (42), Nedim is the third (34) and Mahtumî (26).In the periodical, there are 3190 composed poems, 648 of these are in the form of song. 987 of these are in the form of nakış, 98 are in the form of kâr and 10 are in the form of savt. 2600 of these poems are Turkish and they are the first, 508 of them are Persian and they are the second. And the rest of them are Arabic (34), Turkish-Persian (29), Persian-Arabic (15) and Turkish-Arabic (4).In this periodical, it was also identified that Baba Nevayî, Esèad Efendi, Hasan Ağa, Mehmed Ağa, Nabî, Naèlî, Nazîm, Rifèat, Şerif and Tabèî? were the composers of their lyrics at the same time. Moreover Hoca Abdülkadir becomes the first with his works that are kind of amel and tasnif.All in all, this periodical, that was preferred as a topic of thesis, doesn?t only show us the important poets, music of its era, the music that isn?t used anymore and janissory methods, but also it was prepared by a medicalman which points out that the Ottoman Empirement could drive the art and science at the same time very well.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    656709

    XIX. yüzyıl mizah gazete ve dergileri

    XIX. century humor newspapers and magazines

    ŞENAY TÜRK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Türk Dili ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. G. GONCA GÖKALP ALPASLAN

  2. Tez No

    792805

    İsmâil Rüsûhî-y Ankaravî Şerh-i Mesnevî (Mecmû'atu'l-Letâyif ve matmûratu'l-Ma'ârif) (III. cilt) (İnceleme-metin-sözlük)

    İsmâil Rüsûhî-yi Ankaravî Şerh-i Mesnevî (Mecmû'atu'l-Letâyif ve Matmûratu'l-Ma'ârif) (Volume III) (Commentary-text-glossary)

    RABİA AKDAĞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Türk Dili ve EdebiyatıNiğde Ömer Halisdemir Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZİYA AVŞAR

  3. Tez No

    577542

    İsmâil Rüsûhî-yi Ankaravî Şerh-i Mesnevî (Mecmû'atu'l-Letâyif ve Matmûratu'l-Ma'ârif ) (VI. Cilt) (İnceleme-Metin-Sözlük)

    İsmail Rüsuhi-yi Ankaravi Şerh-i Mesnevi (Mecmu'atu'l-Letayif and Matmûratu'l-Ma'ârif ) (Volume VI) (Commentary-Text-Glossary)

    ÖZLEM ĞÜNGÖR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Türk Dili ve EdebiyatıNiğde Ömer Halisdemir Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZİYA AVŞAR

    DOÇ. DR. MEHMET ÖZDEMİR

  4. Tez No

    337753

    İsmâîl Rüsûhî-yi Ankaravî Şerh-i Mesnevî (Mecmû'atu'l-Letâyif ve Matmûratu'l-Ma'ârif) (IV. cilt) (İnceleme-Metin-Sözlük)

    İsmâîl Rüsûhî-yi Ankaravî Şerh-i Mesnevî (Mecmû'atu'l-Letâyif ve Matmûratu'l-Ma'ârif) (volume IV) (analysis-text-glossary)

    MEHMET ÖZDEMİR

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Türk Dili ve EdebiyatıBozok Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZİYA AVŞAR

  5. Tez No

    368496

    İsmâîl Rüsûhî-yi Ankaravî Şerh-i Mesnevî Mecmû'atu'l-Letâyif ve Matmûratu'l-Ma'ârif (II. cilt) (inceleme-metin-sözlük)

    İsmâîl Rüsûhî-yi Ankaravî Şerh-i Mesnevî Mecmû'atu'l-Letâyif ve Matmûratu'l-Ma'ârif (II. cilt) (analysis-text-glossary)

    HAKAN YALAP

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Türk Dili ve EdebiyatıNiğde Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZİYA AVŞAR

Geri Dön