Geri Dön

İmam Gazzâlî'nin İhyâ'sında akıl ve kalp

Intellect and heart in İhyâ of İmam Gazzâlî

  1. Tez No: 351675
  2. Yazar: CENNET CEREN ÇAVUŞ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. SÜLEYMAN DERİN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2014
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Tasavvuf Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 119

Özet

Araştırmamıza göre İmam Gazzâlî akıl ve kalbin tek bir hakikatin farklı isimleri olduğunu belirtmektedir. Ona göre akıl kalpte bulunan ve kendisi sayesinde marifetullaha ulaşılan bir nurdur. Kur'ân ve sünnete göre de akıl ve kalp birbirinden farklı unsurlar değildir, bilakis birbiriyle sıkı irtibat halindedirler. Oysa tasavvuf klasikleri incelendiğinde bir“akıl-kalp”karşıtlığı hemen dikkati çekecektir. Akletmeyi kalbe izâfe eden“Kalpleri vardır, onunla aklederler”âyetine rağmen, mutasavvıflar akıl ile kalbi çatışan unsurlar olarak nasıl değerlendirebilmişlerdir? Bu sorunun yanıtı“akl-ı maâş- aklı maâd”ya da“akl-ı cüz'î- akl-ı küllî”ayrımında gizlidir. Mutasavvıflar birinci aklı Allah'a ulaşmada yetersiz görürken, ikinci aklı“mârifetullah”ın sebebi saymışlardır. Mutasavvıfların eleştirdikleri akıl bugünün terminolojisi ile“reason”kelimesi ile ifade edilebilir.“Reason”salt mantıksal çıkarımlar yapan teorik bir akılken,“intellect”eşyanın hakikatini kavramaya yarayan melekenin adıdır ki tasavvuf klasiklerin bu melekeye çoğunlukla kalp adı verilmiştir. Tasavvuf klasiklerinde görülen“akıl-kalp”çatışmasının aslında bir“reason-intellect”çatışması olduğunu söylemek mümkündür.

Özet (Çeviri)

In this research it is claimed that according to Gazzâlî“intellect”and“heart”are different names of the same reality. Intellect is a ligth in heart by which marifetullah is acquired. For the Holy Quran and the sunnah, intellect and heart are not different from each other, on the contrary they are stricktly related. However in classical works of tasavvuf an“intellect-heart dichotomy”stands out. Despite the verse“they have hearts to intellect with”which attributes intellect to heart, how could some mutasavvıfs consider them as conflicting factors? The answer of this question is hidden in“aql-ı maâş-aqlı maâd”or“aql-ı cüz'î-aql-ı küllî”distinction. The first one was seen deficient in reaching Allah while the second was seen as the reason of“marifetullah”. The criticised“aql”may be inferred with the word“reason”in today's terminology. Reason is a theoretical thinking which denotes logical conclusions, conversly intellect is the faculty to apprehend the truth of things which is expressed by the word“kalp”by the sufis. Therefore it is possible to say that the conflict is not between“the intellect and the heart”but between“the reason and the intellect”.

Benzer Tezler

  1. İmam Gazzâlî'de aile ahlakı

    Family ethics in Imam Al Ghazali

    MURAT ADIGÜZEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinIğdır Üniversitesi

    Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MİRPENÇ AKŞİT

  2. İḥyâʾu ʿUlûmi'd-Dîn adlı eseri çerçevesinde Gazzâlî'nin fıkhî meselelerin ahlaki temellerine dair görüşleri

    Al-Ghazālī's ethical foundations of jurisprudential matters in the framework of Iḥyāʾ ʿUlūm al-Dīn

    LEYLA VURAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2025

    DinDicle Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MESUT BAYAR

  3. Sultan I. Ahmed dönemine ait bir ihyâ tercümesi: Yenâbî'ü'l-Yakîn fî İhyâ'i 'Ulûmi'd-dîn (İnceleme – metin)

    A translation of Ihyâ for the period of Sultan Ahmed I: Yenâbî'ü'l-Yakîn fî İhyâ'i 'Ulûmi'd-Dîn (Analysis and edition)

    YASİN KARAKUŞ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Dinİstanbul Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ BÜNYAMİN AYÇİÇEĞİ

  4. Gazzali'nin İhyau Ulumi'd-din adlı eserinin 3-4. ciltlerindeki güzel sözler ve kaynakları

    Eloquent expressions and their sources in third and fourth volume of al-Gazzali's ihya al-Ulum al-din

    AHMET KAZAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    DilbilimMarmara Üniversitesi

    İlahiyat Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HALİT ZAVALSIZ

  5. Gazzali'nin batıniliğe karşı mücadeledeki rolü

    Al-Gazzalî's role in the struggle against al-batinîyyah

    AHMED ABDULRAHEM ISMAEL IBRAHIMALKHALIL

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2016

    DinYüzüncü Yıl Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MEHMET KESKİN