Şükrullah el-Amasyavi'nin Kitabu Behçeti't-Tevarih'inin Mustafa el-Farisi Çevirisi (vr 1b-31a): İnceleme-metin-dizin-tıpkıbasım
Translation by the author Kitabu Behçeti't-Tevarih's Şükrullah el-Amasyavi Mustafa el-Farisi's work (1b-31a): Examination-text-index-facsimile
- Tez No: 354102
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE AKİLE NASKALİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, Türk Dili ve Edebiyatı, History, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 315
Özet
Üzerinde çalışmış olduğum tezin konusu, 15. yüzyılda Şükrullah el-Amasyavî tarafından Sultan II. Mehmed (Fatih Sultan Mehmed)'e sunulmak üzere Fars dilinde kaleme alınan Kitâbu Behçeti't-Tevârîh adlı eserin bir yüzyıl sonra Mustafa El-Fârisî tarafından dönemin hükümdarı Kanuni Sultan Süleyman ve dönemin Sadrazamı Frenk Damat Makbûl ve Maktûl İbrâhîm Paşa'ya sunulmak üzere Osmanlı Türkçesine çevrilen Mahbûbu'l-Kulûbi'l-Ârifîn adlı eserdir. Çalışmamız Mahbûbu'l-Kulûbi'l-Ârifîn adlı eserin Beyazıt nüshasının 1b-31a varakları üzerinde yapılmıştır. Ele alınan bölümde ilk 9 varak, fihristten oluşmaktadır. Bu varaklar, aynı zamanda tüm eserin hazırlık mahiyetinde bir giriş bölümüdür. Hemen ardından eserde geçen tüm hususlar, bölümler halinde anlatılır. Birinci bölümde dünya ve dünyadakilerin yaratılış sebebinin ayrıntılı olarak açıklanması hakkındadır. Bu bölümün ilk faslı akıl ve nefis üzerinedir. Bu bölümün ikinci faslı feleklerin ortaya çıkması üzerinedir. Üçüncü faslı burçlar ve yıldızlar üzerinedir. Dördüncü fasıl tabiatlar ve dört unsur üzerinedir. Beşinci, altıncı, yedinci ve sekizinci fasıllar anasır-ı erbaa olarak bilinen ateş, su, toprak, ve hava üzerinedir. Dokuzuncu fasıl, üç mevâlid (hayvanlar, madenler ve bitkiler) üzerinedir. Onuncu fasıl ise insanın tüm unsurlarıyla yaratılışı üzerinedir. Giriş bölümünde, eserin içeriği ve müellifi hakkında bilgi verilmiş, tezin kapsamı ve nasıl hazırlandığı açıklanmıştır. İkinci bölümde, Mahbûbu'l-Kulûbi'l-Ârifîn'in çalışmamıza konu olan kısmının özeti yer almaktadır. Özetler, bütünlüğü sağlamak amacıyla, metin içerisindeki başlıklara uygun şekilde verilmiştir. Üçüncü bölümde, 16. yüzyılda yazılmış ve geçiş dönemi özelliği gösteren bu eserin dil özellikleri incelenmiştir. Eski Anadolu Türkçesi özelliklerini de taşıyan eserde, eklerin birkaç farklı şekilde yazıldığı saptanmıştır. Dördüncü bölümde, metnin Latin transkripsiyonu; beşinci bölümde dizin yer almaktadır. Son bölümde, eserin tıpkıbasımı verilmiştir.
Özet (Çeviri)
This Master's thesis is an edition of a 15th century Ottoman text. The text is a translation of Şükrullah El-Amasyavî history book entitled“Kitab-ı-Behçeti't-Tevârîh”which is written in Persian to be presented to Sultan Mahmat II (Mehmet the Conqueror). A century later this text was translated into Turkish by Mustafa Al-Faris with the title“Mahbûbu'l-Kulûbi'l-`Arifîn”for Sultan Suleiman the Magnificent and his grand vezir Frenk Damat Makbul and Maktul İbrahim Pasha. The first 30 folios (1b-31a) of the Beyazıt MS of Mahbûbu'l-Kulûbi'l-`Ârifîn has been transcribed and a detailed grammatical index is provided. This first 9 folios of the text gives an index of the contents of the book. The first chapter relates the reason for he creation of the world and all the creatures within, the fist section of this chapter deals with mind and self, the second with the stars, the third with character and the four humours, the fith, sixth, seventh and eighth sections with the four elements, fire, water, earth and air, the ninth section with animals, minerals and plants, the tenth section with man and his creation. The introduction of our thesis gives a brief account of the contents of the manuscript, this is followed by a biography of the author, folloed by the method pursued in the thesis. In the second part of our thesis a summary is given of the events related in the section of Mahbûbu'l-Kulûbi'l-`Ârifîn which we have studied. The third section of our thesis discusses the language features of the 16th century text which is bears the marks of transition texts from Early Ottoman to Ottoman. The fourth section of the thesis is a transcription of the perscribed folios of the text, the fifth section is full grammatical index together with the meanings of the words as they appear in the text. The last section of the thesis provides a faxcimile of the text.
Benzer Tezler
- Şükrullah el-Amasyavî'nin Kitâbu Behceti't-Tevârîh'inin Mustafa el-Fârisî çevirisi (vr. 31b - 61a): İnceleme-metin-dizin-tıpkıbasım
Şükrullah el-Amasyavî translation of Behcetü't-Tevârîh by Mustafa el-Fârisî (vr.31b-61a): Review-text-index-facsimile
ALİME EVCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE GÜRSOY NASKALİ
- Şükrullah el-Amasyavî'nin Kitâbu Behçeti't-Tevârîh'inin Mustafa el-Fârisî çevirisi (vr. 361a-390b) (İnceleme-Metin-Dizin-Tıpkıbasım)
Şükrullah el-Amasyavî translation of Behçeti't-Tevârîh by Mustafa el-Fârisî (vr.361a-391b) (Review-Text-Index-Facsimile)
FATİH BUDAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
TarihMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE AKİLE NASKALİ
- Şükrullah el-Amasyavî'nin Kitâbu Behçeti't-Tevârîh'inin Mustafa el-Fârisî Çevirisi, vr. 181b-210a; inceleme-metin-dizin-tıpkıbasım
Translation of Shukrullah al-Amasyavi's Behchetit-Tevarich by Moustafa al-Farisi, 181b-210a; analysis-text-index-facsimile
ÖZGE ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE AKİLE NASKALİ
- Şükrullah el-Amasyavȋ'nin Kitâbu Behçeti't-Tevârȋh'inin Mustafa el-Fârisȋ çevirisinin isim şekil bilgisi açısından incelenmesi (vr. 61b-91a)
Examination of the translation of Şükrullah el-Amasyavî's Kitâbu Behçeti't-Tevârîh translated by Mustafa el-fârisî in terms of noun-morphology (vr. 61b-91a)
SEBİHA AK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE AKİLE NASKALİ
- Şükrullah el-Amasyavî'nin Kitâbu Behçeti't-Tevârîh'inin Mustafa el-Fârisî çevirisi (Vr. 331a-360b) (İnceleme-metin-dizin)
The translation of Şükrullah el-Amasyavî's Kitâbu Behçeti't-Tevârîh translated by Mustafa el-Fârisî (Vr. 331a-360b) (Examen-text-index)
ELİF FENER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLŞEN SEYHAN ALIŞIK