Şükrullah el-Amasyavȋ'nin Kitâbu Behçeti't-Tevârȋh'inin Mustafa el-Fârisȋ çevirisinin isim şekil bilgisi açısından incelenmesi (vr. 61b-91a)
Examination of the translation of Şükrullah el-Amasyavî's Kitâbu Behçeti't-Tevârîh translated by Mustafa el-fârisî in terms of noun-morphology (vr. 61b-91a)
- Tez No: 427499
- Danışmanlar: PROF. DR. EMİNE AKİLE NASKALİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 485
Özet
Üzerine çalışmış olduğum tez, Şükrullah el-Amasyavî'nin Sultan II. Mehmed (Fatih Sultan Mehmed)'e sunmak üzere 15. yüzyılda Farsça kaleme aldığı Kitâbu Behçeti't Tevârîh'in 16. yüzyılda Mustafa el-Fârisî tarafından dönemin hükümdarı Kanuni Sultan Süleyman ve dönemin Sadrazamı Frenk Damat Makbûl ve Maktûl İbrâhîm Paşa'ya sunmak üzere Osmanlı Türkçesine tercüme ettiği“Mahbûbu'l-Kulûbi'l-'Ârifîn”adlı eseridir. Tez çalışmamız Mahbûbu'l-Kulûbi'l-'Ârifîn adlı eserin Beyazıt Devlet Kütüphanesi Veliyüddin Efendi 2342-2343 numaralı nüshasının 61b-91a arasındaki varakları üzerine yapılmıştır. Tez çalışmamızda ele aldığımız bölümün başlangıcında vücudu oluşturan organlardan bağırsak, böbrek, mesane, hayalar, penis, rahim hakkında bilgi verilir. Ceninin oluşumu ve anne karnındaki gelişimi anlatılır. Çalıştığımız kısımda on dördüncü faslın; birinci, ikinci ve üçüncü makaleleri de yer alır. Birinci makalede yeryüzünün miktarı, ikinci makalede yedi deniz ve üçüncü makalede de yedi iklim hakkında bilgi verilir. Çalışmamızın ilk bölümünde, Osmanlı dönemi tarih yazıcılığı ve ilk tarih eserleri; müellifimiz Şükrullah el-Amasyavî'nin hayatı, müellifimizin kişiliği ve eserleri; Kitâbu Behçeti't Tevârîh hakkında bilgi; tezin kapsamı; tezin hazırlanışında izlenen yöntem ve sonuç yer almaktadır. İnceleme kısmında ise 16. yüzyılda yazılmış ve geçiş dönemi özelliği gösteren Mahbûbu'l-Kulûbi'l-'Ârifîn'in 61b-91a arasındaki varaklarında geçen kelimelere gelen isim çekim ekleri incelenmiştir. Metin bölümünde eserin ilgili varakları Times Turkish Transciription fontuyla Latin alfabesi ile metinde yer alan Arapça ve Farsça şiir, hadis ve ayetler ise Arap alfabesi ile yazılmıştır. Dizin kısmında metinde geçen tüm kelimeler ele alınarak alfabetik sıralanmış, metinde geçtiği anlamlar verilmiş, kelimelerin geçtiği tamlamalar ve varak numaraları belirtilmiştir. Tıpkıbasım bölümünde; metinle kıyaslama yapılabilmesini sağlamak için 61b-91a arasındaki varakların tıpkıbasımı bulunmaktadır.
Özet (Çeviri)
The subject of the thesis studied is the piece called Mahbûbu'l-Kulûbi'l-'Ârifîn which was translated to Ottoman Turkish by Mustafa al Faris a century later to be presented to Sultan Süleiman the Magnificent, the emperor of the period, and to Frankish Damat İbrahim Pasha the Slain and the Grateful, the grand vizier of the period, and which is an edition of the piece Kitâbu Behçeti't Tevârîh written in Persian to be presented to Sultan Mahmat II (Mehmed the Conqueror) by Şükrullah el Amasyavi in the 15th century. The thesis is about the sheets between 61b-91a of Veliyüddin Efendi's transcript numbered 2342-2343 that is in Beyazıd State Library of the piece called Mahbûbu'l-Kulûbi'l-'Ârifîn. In the thesis, at the beginning of the section that is handled, some information about body parts some of which are intestines, kidney, bladder, testis, yard and womb, the creation of a fetus and its growing in mother's womb is explained. In the section handled, the first, the second and the third articles of the fourteenth chapter take place. Some information about the measure of the Earth in the first article and some information about seven seas in the second article and some information about seven climates in the third article are given in turn. Kitâbu Behçeti't Tevârîh In the research section, noun inflections that take place on the sheets between 61b-91a of Manbübül Kulubül Arifin which has a specification of transition period and was written in the 16 th century are examined. In the indice section, all words in the text were ordered alphabetically and were given with meanings in the text and their numbers of sheets and in which noun phrases they take place were indicated. In the facsimile section, the facsimile of the sheets between 61b-91a exists in order for them to be compared with the text.
Benzer Tezler
- Şükrullah el-Amasyavi'nin Kitabu Behçeti't-Tevarih'inin Mustafa el-Farisi Çevirisi (vr 1b-31a): İnceleme-metin-dizin-tıpkıbasım
Translation by the author Kitabu Behçeti't-Tevarih's Şükrullah el-Amasyavi Mustafa el-Farisi's work (1b-31a): Examination-text-index-facsimile
YİĞİT TOPALOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
TarihMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE AKİLE NASKALİ
- Şükrullah el-Amasyavî'nin Kitâbu Behceti't-Tevârîh'inin Mustafa el-Fârisî çevirisi (vr. 31b - 61a): İnceleme-metin-dizin-tıpkıbasım
Şükrullah el-Amasyavî translation of Behcetü't-Tevârîh by Mustafa el-Fârisî (vr.31b-61a): Review-text-index-facsimile
ALİME EVCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE GÜRSOY NASKALİ
- Şükrullah el-Amasyavî'nin Kitâbu Behçeti't-Tevârîh'inin Mustafa el-Fârisî çevirisi (vr. 361a-390b) (İnceleme-Metin-Dizin-Tıpkıbasım)
Şükrullah el-Amasyavî translation of Behçeti't-Tevârîh by Mustafa el-Fârisî (vr.361a-391b) (Review-Text-Index-Facsimile)
FATİH BUDAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
TarihMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE AKİLE NASKALİ
- Şükrullah el-Amasyavî'nin Kitâbu Behçeti't-Tevârîh'inin Mustafa el-Fârisî Çevirisi, vr. 181b-210a; inceleme-metin-dizin-tıpkıbasım
Translation of Shukrullah al-Amasyavi's Behchetit-Tevarich by Moustafa al-Farisi, 181b-210a; analysis-text-index-facsimile
ÖZGE ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE AKİLE NASKALİ
- Şükrullah el-Amasyavî'nin Kitâbu Behçeti't-Tevârîh'inin Mustafa el-Fârisî çevirisi (Vr. 331a-360b) (İnceleme-metin-dizin)
The translation of Şükrullah el-Amasyavî's Kitâbu Behçeti't-Tevârîh translated by Mustafa el-Fârisî (Vr. 331a-360b) (Examen-text-index)
ELİF FENER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıMarmara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLŞEN SEYHAN ALIŞIK