XVII. yüzyılda Üsküdar'da kitap kültürü
Book culture in Üsküdar in the XVII. th century
- Tez No: 354125
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BİLGİN AYDIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilgi ve Belge Yönetimi, Information and Records Management
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgi ve Belge Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 118
Özet
Bir toplumun kültürünü incelerken, o topluma mensup insanların kitap ile olan ilişkileri sorgulanmadan yapılan değerlendirmeler eksik kalacaktır. Zîrâ kitaplar, dinlenerek ya da okunarak insanların sosyal hayat pratikleri ve iç dünyaları üzerinde bir takım etkiler bırakmakta ve bu etkiler neticesinde gelişen fikirler insanların kültür dünyalarını şekillendiren unsurları oluşturmaktadır. Bu yüksek lisans çalışmasında da Osmanlı Devleti?nin önemli yerleşim yerlerinden biri olan Üsküdar?ın XVII. yüzyılda var olan kültür hayatı, Kadı Sicilleri?nden hareketle gözlemlenmeye çalışılmıştır. Bu bağlamda siciller üzerine yapılan incelemeler neticesinde, Üsküdar toplumunun kitap sahipliği noktasında yeterli düzeyde olmadığı gözlenmiştir. Elde edilen 49 adet tereke sahiplerinin büyük bir çoğunluğu Kur?an-ı Kerim dışında bir kitaba sahip değildir. Yüzyılın başı ile sonu kitap rakamları açısından incelendiğinde ortantılı bir artışa ya da düşüşe rastlanmamıştır. Mahalleler bazında yapılan incelemelerde ise hem kitap sayısı hemde kitap fiyatları açısından önce çıkan mahalle Hoca Hatun Mahallesi?dir. Varılan neticelerden biri de, kitap sahiplerinin yalnızca ilmiye sınıfına mensup kişiler olmadığı, farklı meslek gruplarından insanların da özel merakları dolayısıyla ya da ticaret amaçlı olarak, ?kitaba? sahip olmak derecesinde ilgi duydukları ve terekelerinde çok sayıda kitaba rastlanan kişilerin genellikle belirli bir gelir düzeyine sahip olduklarıdır. Dikkat çeken bir başka konu ise, bu yüzyılda en çok fıkıh alanında kitaplara sahip olunduğu, bunu tasavvuf/edebiyat ve Kur?an ilimleri alanlarınının takip ettiğidir. Bu çalışma XVII. yüzyıl kitap kültürünü tamamıyla ortaya koymak iddiasında olmamakla beraber, Üsküdar?da mevcut olan yazılı kültür tarihine ufak da olsa bir katkı sağlamayı amaçlamıştır.
Özet (Çeviri)
Evaluations while studying a people?s culture wouldn?t be complete, without questioning their relations with books. Yet, books, listened to or read, affect people?s social life practices and inner world; yielding to ideas that shape their cultural life. In this particular master?s paper, XVII. Century cultural life of Üsküdar, one of the most important residential areas in the Ottoman Empire, is studied based on the Qadi Registers. Inadequacy of book ownership of the Üsküdar people is observed, based on the studies on these registers. Among 49 estate owners studied, a great number of them didn?t have any books, except for Qur?an. Studying the number of books during the start and end of the century didn?t yield to any data showing a decline or rise. Hoca Hatun Neighborhood comes forward based on the number and price of books owned, regarding an analysis based on neighborhoods. Another deduction is that, book owners weren?t only from the Ulama class, but also from other professions and classes. These people were interested in books, especially or professionally, as long as to own ?the book?; and most of the books owners were registered to have a considerable amount of income. Another point of interest is that, most of the books owned by people were based on Fiqh, followed by Sufism/literature and Qur?anic Sciences area. This paper has no intention to reveal the XVII. Century book culture, but to contribute to the inscriptive cultural history of Üsküdar.
Benzer Tezler
- Bir geçiş dönemi olarak İstanbul'da 3. Ahmet Devri mimarisi
Ottoman architecture in İstanbul during the period of Ahmet 3. (1703-1730)
GÜLÇİN CANCA
Doktora
Türkçe
1999
Sanat TarihiMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZEKİ SÖNMEZ
- Üsküdarlı Sırri hayatı, eserleri, edebi kişiliği Divan'ı (tenkitli metin-inceleme) ve Şerhu Medhi'n-Nebi
Başlık çevirisi yok
ŞEVKİYE KAZAN
Doktora
Türkçe
2003
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULKERİM ABDULKADİROĞLU
- Klasik Dönem sonrasında İstanbul'da küçük külliyeler
Başlık çevirisi yok
N. NİSA ARGIT
Yüksek Lisans
Türkçe
1993
Sanat Tarihiİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA ÖGEL
- XVI. ve XVII. yy. Osmanlı tekstil ve çini sanatında sümbül motifi
Hyacinth motive in XVI. and XVII. c. Ottoman textile and ceramic art
ZERRİN KÜÇÜKKARAGÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. AYLA SALMAN GÖRÜNEY
- Geç 19. yüzyıl ve erken 20. yüzyıl İstanbul'unda tarihi mezarlık alanlarının mekansal dönüşümü
Spatial transformation of historical cemetery areas of İstanbul in the late 19th century and early 20th century
SAYGIN ALKAN