Analysis of seismic anisotropy across Central Anatolia by shear wave splitting
Kesme dalgası ayrımlanması yöntemi ile Orta Anadolu'nun sismik anizotropi analizi
- Tez No: 355348
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ATİLLA ARDA ÖZACAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeofizik Mühendisliği, Geophysics Engineering
- Anahtar Kelimeler: Sismik Anizotropi, Kesme Dalgası Ayrımlanması, Litosfer ve Manto Dinamikleri, Kompleks Anizotropi Yapısı, Seismic Anisotropy, Shear Wave Splitting, Lithosphere and Mantle Dynamics, Complex Anisotropy Structure
- Yıl: 2014
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Bölümü
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Orta Anadolu bölgesi, Anadolu'nun tektonik kaçışı, Arap Plakası bindirmesi ve Afrika Plakası'nın Kıbrıs Yayı boyunca dalması ile ilgili teorilerin birbirlerine bağlanmasında önemli rol oynamaktadır. Ancak, sismik anizotropinin incelenmesi için gerekli kesme dalgası ayrımlanması çalışmaları bölgede oldukça seyrek bir dağılım göstermektedir. Sık konumlanmış yeni ulusal sismik ağ verisi, Orta Anadolu altındaki levha geometrisinin manto deformasyonu üzerineki etkisinin incelenmesi ve anizotropiyi oluşturan farklı mekanizmaların test edilmesine olanak sağlamaktadır. Çalışmada, 46 geniş-bant sismik istasyon ile SKS ve SKKS fazlarındaki ayrımlanma kullanılarak Orta Anadolu anizotropik yapısı incelenmiştir. Ölçümler sonucunda 1171 yüksek kaliteli ve 433 geçersiz ayrımlanma parametresi elde edilmiştir. Bölge genel olarak KD-GB doğrultulu hızlı ayrımlanma yönlenmeleri göstermektedir; ancak Kıbrıs levhası, Neojen volkanizma ve ana tektonik yapılarla konumsal olarak örtüşen birçok istasyonda yön sapmaları belirlenmiştir ve bu durumun yatay simetri içeren tek tabakalı modellerle açıklanması mümkün değildir. Bu nedenle, iki tabakalı yapıya yönelik anizotropi modellemesi gerçekleştirilmiş ve alt tabakada gecikme zamanı yaklaşık 1 saniye olan KD-GB doğrultulu hızlı ayrımlanması, üst tabakada ise kısıtlı geçikme zamanları sergileyen (~0.3 saniye) KB-GD doğrultulu hızlı ayrımlanmalar tespit edilmiştir. Alt tabakaki hızlı ayrımlanma ve gecikme zamanları tek tabakalı modelle uyumlu ve mutlak plaka hareketlerine paralel veya yarı-paralel yönelimler göstermektedir. Bu durum sürüklenme kuvvetlerine bağlı astenosferik akış modeliyle ilişkilendirilebilir. Zayıf üst tabaka anizotropisinin ise Orta Anadolu litosferinin içsel deformasyonları ile ilgili olduğu düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
Central Anatolia plays a significant role to connect the theories on the ongoing tectonic escape, the African Plate subduction along Cyprus Arc and the collision of Arabian Plate along Bitlis Suture. On the other hand, the shear wave splitting measurements which characterize the seismic anisotropy are very sparse in the region. The seismic data recorded by national seismic networks with a denser coverage provides a unique opportunity to analyze the effect of present slab geometry (slab tears, slab break-off) on mantle deformation and test different models of anisotropy forming mechanisms. In this study, the anisotropic structure beneath the Central Anatolia is investigated via splitting of SKS and SKKS phases recorded at 46 broadband seismic stations. Our measurements yielded 1171 well-constrained splitting and 433 null results. Overall, the region displays NE-SW trending fast splitting directions and delay times on the order of 1 sec. However, a large number of stations which are spatially correlated with Cyprus Slab, Neogene volcanism and major tectonic structures present significant periodic back azimuthal variations on splitting parameters that cannot be explained by one-layered anisotropy with horizontal symmetry. Thus, we have modeled anisotropy for two-layered structures using a forward approach and identified NE-SW trending fast splitting directions with delay times close to 1 sec at the lower layer and NW-SE trending fast splitting with limited time delays (~0.3 sec) at the upper layer. Fast directions and delay times of the lower layer are similar to one-layered anisotropy and parallel or sub-parallel to the absolute plate motions which favors asthenospheric flow model associated to drag forces. In contrast, weak upper layer anisotropy is likely related to the internal deformation of Central Anatolian lithosphere.
Benzer Tezler
- Imaging the upper mantle beneath Turkey and surrounding regions
Türkiye ve çevresi üst manto yapısının görüntülenmesi
AHU KÖMEÇ MUTLU
Doktora
İngilizce
2012
Jeofizik MühendisliğiBoğaziçi ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAYRULLAH KARABULUT
- Investigation of rheological implications of the crustal reflectivity in the sea of Marmara
Marmara denizinde kabuğa ait yansıtılabilirliğin reolojik anlamlarının araştırılması
ASLIHAN ŞAPAŞ
Doktora
İngilizce
2010
Jeofizik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiJeofizik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYSUN GÜNEY
- Tectonic and magmatic structure of Lake Van basin and its structural evolution, Eastern Anatolia accretionary complex (EAAC), East-Turkey
Van Gölü havzasının tektonik ve magmatik yapısı ve yapısal evrimi, Doğu Anadolu yığışım karmaşığı (DAYK), Doğu Türkiye
MUSTAFA TOKER
Doktora
İngilizce
2011
Jeofizik Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. A. M. CELAL ŞENGÖR
- Analysis of crust and mantle structure across Turkey using passive seismic data
Pasif sismik veriler kullanılarak Türkiye boyunca yerkabuğu ve mantonun analizi
BIZHAN ABGARMI
Doktora
İngilizce
2019
Jeofizik MühendisliğiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ATİLLA ARDA ÖZACAR
- Investigating seismic anisotropy in Ireland from shear wave splitting and surface wave tomography
Başlık çevirisi yok
GÜLTEN POLAT