Macarca ve Türkçede yardımcı sözcük 'Segédszó' kavramının örneklerle karşılaştırılması
Comprasion with examples of auxiliary word 'Segédszó' concept in Hungarian and Turkish
- Tez No: 355788
- Danışmanlar: PROF. DR. NACİYE GÜNGÖRMÜŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, Western Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Yardımcı Sözcük, Yardımcı Fiil, Biçim Bilim, Söz Dizim, Anlam Bilim, Auxiliary Verb, Morphology, Syntax, Semantics
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Hungaroloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 262
Özet
Tarih boyunca toplumlar birbirleriyle ilişki kurup birbirlerinin dilinden, tarihinden, kültüründen etkilenmişlerdir. Uzun ve köklü ortak bir geçmişe sahip olan Türkler ve Macarlar da birbirleriyle kurduğu ilişki sonucunda pek çok alanda birbirlerini etkilemiştir. Bu etkileşimin en önemlilerinden biri dil alanında görülmektedir. Bu çalışmanın inceleme konusu da Türkçede ve Macarcada önemli bir yer teşkil eden yardımcı sözcüklerdir. Yardımcı sözcükler her iki dilde farklı yorumlanmakta ve çoğunlukla farklı bir şekilde sınıflandırılmaktadır. Her iki dildeki yardımcı sözcüklere bakıldığında Macarcada bulunanların sayı ve kullanım açısından büyük oranda farklılık gösterdiği görülmektedir. Bu nedenle çalışmamızda, ilk olarak Macarcadaki yardımcı sözcükleri esas almak, ele aldığımız yardımcı sözcükleri biçim bilimsel, söz dizimsel ve anlam bilimsel açılardan analiz etmek, benzerlikleri ve farklılıkları Türkçeyle kıyaslama yoluna giderek sunmak amaçlanmıştır. Aynı şekilde Türkçedeki yardımcı fiiller de genel hatlarıyla ele alınarak Macarcayla örtüşen ve örtüşmeyen yönler belirtilmiştir. Her iki dilde bilgi aktarımında örnek taraması yöntemine başvurulmuştur. Bu çerçevede hikaye kitapları, romanlar ve her iki dilin literatüründe önemli görülen gramer kitapları ele alınmış, The Syntax of Hungarian (2004), Hungarian Descriptive Grammars (1998), Hungarian Linguistics (1982), Hungarian An Essential Grammar (2001), Practical Hungarian Grammar (2002), On Hungarian Morphology (1994) gibi Macar grameri üzerine yazılmış İngilizce eserlerden de yararlanılmıştır. Bu çalışmada, taramış olduğumuz eserlerden örnekler sunarak farklı ve yeni tespitlerde bulunmak, örnekler üzerinden iki dilin biçim bilimsel, söz dizimsel ve anlamsal özelliklerini öne çıkarmak amacı da güdülmüştür. Ayrıca hazırladığımız bu çalışmanın bu alanda daha sonraki dönemlerde yapılacak olan çalışmalara yol gösterici olması beklenmektedir.
Özet (Çeviri)
Societies were influenced by language, history and culture of each other by interrelating one another. Hungarians and Turks that has a long and rooted common past affected each other with their interrelation. One of the most vital of this interaction is observed within the field of language. The subject of this work is auxiliary verbs, which constitute the important part of the grammar. In Turkish and Hungarian, auxiliary verbs are interpreted and are classified mostly differently. When auxiliary verbs in two languages are analyzed, it is seen that the auxiliary verbs in Hungarian show difference in terms of quantity and usage. Therefore, in our work, it was intended to set the auxiliary verbs in Hungarian into main structure; to analyze these auxiliaries with morphology, syntax and semantics and to show the differences and similarities by comparing Turkish. In the same way, auxiliary verbs in Turkish are analyzed, and are also indicated the differences and similarities by comparing Hungarian. In terms of transformation of information, method of instance scan was applied. Within this framework, story books, novels and grammar books that are seen as prominent in the literature of two languages and lots of Hungarian grammar works such as The Syntax of Hungarian (2004), Hungarian Descriptive Grammars (1998), Hungarian Linguistics (1982), Hungarian An Essential Grammar (2001), Practical Hungarian Grammar (2002), On Hungarian Morphology (1994) that are compared with English language was utilized. In this work, it was also purposed to present new and different evalutions by examples from the works that we inquired and to show features of two languages based on structure, syntax and semantics. Besides, it was expected that this work would guide the future works in this area.
Benzer Tezler
- Türkçede morfolojik analiz yapan bir sistemin morfolojik türetme için kullanılması
Using a turkish morphological analyzer for word generation
MUSTAFA BURAK ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolHacettepe ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BURCU CAN BUĞLALILAR
- Derin öğrenme yöntemleri ile Türkçede bağlılık ayrıştırma
Dependency parsing with deep learning methods in Turkish
MÜCAHİT ALTINTAŞ
Doktora
Türkçe
2023
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET CÜNEYD TANTUĞ
- Macar dilindeki önekli fiillerin yapı ve anlam açısından incelenmesi
Studying of prefixed verbs in Hungarian language regarding the structure and meaning
YALDIZ ŞİŞMAN DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NACİYE GÜNGÖRMÜŞ
- LFG for Turkish point-in-time expressions
Türkçe zaman ifadeleri için sözcüksel işlevsel gramer geliştirilmesi
TUBA GÜMÜŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2007
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrolİstanbul Teknik ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. EŞREF ADALI
- Türkçe Sözlük'te meslek adları
Profession names in the 'Türkçe Sözlük'
HAMİT ÖZÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Aydın ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜNAY KARAAĞAÇ