LFG for Turkish point-in-time expressions
Türkçe zaman ifadeleri için sözcüksel işlevsel gramer geliştirilmesi
- Tez No: 222553
- Danışmanlar: PROF.DR. EŞREF ADALI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve Kontrol, Computer Engineering and Computer Science and Control
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2007
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 171
Özet
Bili¸simseldilbiliminde,makineçevirisigibiuygulamalardilinsözdiziminindo?gru bir¸sekilde çözümlenmesini öngörmektedir. Yüksek kalitelibirmakineçevirisinihedefleyenParalel Gramerler (ParGram)projesiiçinfarklıülkelerinakademikveendüstriyelkurulu¸slarındaki ara¸stırmacılarAlmanca,Arapça,Çince,Fransızca,Ingilizce,Japonca,Macarca,Norveççe, Türkçe, UrducaveVietnamcaiçingeni¸skapsamlıgramerleryazmaktadır.Bugramerler üzerinde hemfikirolunandilbilgiselözelliklerileSözcükselI¸slevselGramer(LFG)biçiminde yazılmaktadırlar.Xeroxtarafındangeli¸stirilmi¸sXLEayrı¸stırıcısıvegeli¸stirmeortamını kullanan ParGramprojesimümkünolandurumlardabenzeryapılariçinparalelçözümler üretmeyiamaçlamaktadır. ParGramprojesidahilindegeli¸stirilmekteolanTürkçeiçingeni¸skapsamlısözcükseli¸slevsel gramere katkısa?glaması amacıylayapılanbuçalı¸smada?nezaman??sorusunucevaplayan ifadelerinçözümlenmesianlatılmaktadır.Gerçeklenengramerdesaatifadeleri,haftanıngünleri, tarih vemevsimifadeleriiledi?ger bazıgenelifadelerelealınmı¸stır. Türkçe cümlelerinsözdizimselolarakdo?gru çözümlenmesiiçinyapılaneylemitamamlayan tümlecin türünün(zaman,yervs.)belirlenmesinigerektirenhallervardır.Bununyanısıra soru-cevaplamagibibazıuygulamalarda,verilenmetindendurumyadaeylemingerçekle¸sti?gi zaman bilgisininçıkarılmasıgerekebilir.Bunlar,ancakilgilibilginin“zaman”ifadesi oldu?gunun öncedeni¸saretlenmesiilemümkündür. Bu çalı¸sma,Türkçede“zamandayer”bildirenifadelerinsentaktikçözümünüSözcüksel I¸slevselGramerüzerindenanlamsalayırtedicilerlei¸saretleyereküretmektedir.Türkçederlem üzerinde yapılandetaylıbirçalı¸smaileyukarıdasınıflananifadelertoplanmı¸svebuifadelerin i¸saretlendi?gi ayrıbirgramergeli¸stirilmi¸stir.
Özet (Çeviri)
In computationallinguistics,manyapplications(e.g.machinetranslation)dependonanexact syntactic analysisoflanguage.TowardsahighqualityMachineTranslation,researchers in industrialandacademicinstitutionsaroundtheworldjointtoproducecollaboratively written widecoveragecomputationalgrammarsforArabic,Chinese,English,French,German, Hungarian,Japanese,Malagasy,Norwegian,Turkish,Urdu,Vietnamese,andWelsh.These are writtenwithinthelinguisticframeworkofLFGwithacommonly-agreed-uponsetof grammatical features.TheParallelGrammar(ParGram)projectwhichusestheXLE(Xerox Linguistic Environment)parserandthegrammardevelopmentplatformaimstoproduceparallel analyses forsimilarconstructionsineachlanguage,wherepossible. This workpresentstheanalysisandtheimplementationofadate-timegrammarforTurkish LexicalFunctionalGrammar(LFG)whichmaybeconsideredasacontributiontothe developmentofthelargescaleTurkishLFGgrammarinthecontextoftheParallelGrammar Project (ParGram).Thescopeofthedate-timegrammarisrestrictedtotheanswerof?when? questions, i.e.pointsintimeexpressions,inparticulartotheclock-time,daysoftheweek, calendar datesandseasons.Somegeneralphrasesarealsoaddressed. When analysingTurkishsentences,therearecaseswherethetypeoftheadjunct(e.g.temporal, locational etc.)hastobedistinguishedforsyntacticreasons.Besides,temporalinformation of aneventorastatemayspecificallyneedtobeextractedfromagiventext(e.g.question answering). Theserequiresuchinformationtobemarkedas?temporal?. The goalofthisstudyistoproducethesyntacticanalysesofTurkishpoint-in-timeexpressions with rathermoredetailsofsemanticdistinction.Alongwithacorpusexamination,alarge number ofsamplephraseshavebeencollectedandaseparatesetofphrasestructureruleshave been writtenwherepoint-in-timeexpressionsaremarked.
Benzer Tezler
- The effects of biodegradable waste diversion on landfill gas potential in Turkey
Kentsel atık depolama sahalarına giden biyobozunur atıkların azaltılmasının Türkiye'deki çöp gazı (LFG) potansiyeline olan etkileri
HASAN SUPHİ ALTAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Çevre Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OSMAN ATİLLA ARIKAN
- Sakarya ili katı atık düzenli depolama sahasında depo gazının (LFG) izlenerek enerji elde etme potansiyelinin değerlendirmesi
Sakarya province solid waste landplace by monitoring storage gas (LFG) on site assessment of energy processing potential
ERNAM ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2024
Çevre MühendisliğiSakarya ÜniversitesiÇevre Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİYE SUNA ERSES YAY
- Preconcentation of germanium by surfactant (Cloud point extraction) and determination by HGAAS
Germanyumun deterjanla önzenginleştirilmesi (Bulutlanma noktası ile ayırım) ve HGAAS ile tayini
AYŞE ELİF BÜYÜKBAYRAM
Yüksek Lisans
İngilizce
1999
KimyaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜRVET VOLKAN
- Bir dış alan varlığında iki katmanlı Ising modelinin magnetik özelliklerinin incelenmesi
The study of magnetic properties of the bilayer Ising model in an external magnetic field
DURMUŞ SEMET
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Fizik ve Fizik MühendisliğiAdnan Menderes ÜniversitesiFizik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CESUR EKİZ
- Entegre kentsel katı atık yönetim sisteminin çevresel ve ekserji etkilerinin yaşam döngüsü değerlendirmesi
Life cycle environmental and exergy impact assessment of integrated municipal solid waste management system
AKİF TAŞKIN
Doktora
Türkçe
2021
EnerjiErciyes ÜniversitesiEnerji Sistemleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESRİN KAYATAŞ DEMİR