Atatürk Döneminde bürokrasi ve modernleşme (1923-1938)
Bureaucracy and modernization peri̇od of Atatürk (1923-1938)
- Tez No: 355853
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. CENGİZ ŞAVKILI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Patrimonyal Bürokrasi, Weber, Atatürk, Elit, Kemalizm, laiklik, milliyetçilik, ulus devlet, Patrimonial bureaucracy, Weber, Ataturk, elite, bureaucrats, liquidatio, Kemalism, secularism, nationalism, Islam, nation
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
Yönetim birimlerinin karar alımı ve alınan kararların uygulanması noktasındaki en önemli aracı olan bürokrasi, Türk yönetim tarihinde de idarenin en önemli işlevsel aygıtı olmuştur. Bürokrasi kavramının idari literatüre girmesini sağlayan Weber, bu konu üzerinde önemli çalışmalar yapmıştır. Weber'in bürokrasi sınıflandırmasında yer alan patrimonyal bürokrasi tipi Osmanlı Devleti'nin yönetim yapısını açıklamada önemli bir yer işgal eder. Kişisel otorite ve geleneksel normların ön planda olduğu patrimonyal bürokrasi, Osmanlı devlet geleneğinin temelini oluşturmuştur. XIX.yy ile beraber meydana gelen gelişmeler Osmanlı patrimonyal bürokrasi düzeninde değişiklikler ortaya çıkarmış ve kanun ve hukuk temelli yeni bir yapılanmaya gidilmiştir. Ancak Sultan Abdülhamit'in idaresi bürokrasinin yeniden merkezileştirilmesi sonucunu ortaya çıkarmıştır. Karışık ve ikili bir yapı gösteren bu yapılanma Cumhuriyet'in ilanı ile beraber köklü bir değişikliğe tabi tutulmuştur. Osmanlı'dan kalan köhne ve geleneksel bürokrasinin yeni kurulan rejimle uyumlu ve hukuki temellere dayanan yeni bir anlayış ile yapılandırılmasını öngören Atatürk, bu amaçla bir dizi hukuki reform gerçekleştirmiştir. Öncelikle Osmanlı bürokrasinin hantal ve hala eski rejime bağlı kanatları tasfiye edilmiş, öte yandan yeni rejime tabi bir sınıfın oluşturulması için farklı metotlarla bir yenilenmeye gidilmiştir. XIX.yy'ın çok uluslu imparatorluklarının parçalanmasına sebep olan milliyetçilik akımı, homojen ve ulus kimliğini ön plana çıkaran yeni bir anlayış oluşturmuştur. Osmanlı Devleti'nin İslam ile bütünleşen, Sultan ve Halifeye biat kültürünü öngören anlayışı, Kurtuluş Savaşı'nın başarı ile sonuçlanmasının ardından yeni bir toplum yaratma projesinin ortaya çıkışı ile dışlanmaya başlamıştır. Köklerini Osmanlı İslam geleneğinden ziyade Fransız pozitivizmi ve solidarizminden alan Kemalizm, yeni devletin ve ulusun temellerinin atılmasındaki temel hareket noktası olmuştur. Emperyalist güçlerden kurtarılmış devlete bir millet lazım parolası ile hareket eden Kemalizm'in temel argümanı milliyetçilik ve laikliktir. Eski devletin meşrulaştırıcısı olarak görülen dinin yerine yeni kahramanlık öyküleri ile bezeli bir Türk milliyetçiliği ve dinden arındırılmış laik kurumların inşa edilmesi temel amaç olmuştur. Bu durum uygulamada eski ve öteki olarak sahip olunan bütün gelenek ve tarihin reddini meydana getirirken, öte yandan halk ve Kemalist ideolojiyi benimseyen seçkinler arasında bir kopukluk ortaya çıkarmıştır. Mardin'in volk İslam'ı olarak nitelendirdiği yeni duruma göre halk içine kapanarak kendi İslam'ını yaşamaya devam ederken seçkinlerin sert ve tavizsiz tutumu ile karşılaşmıştır. Atatürk'ün faaliyetleri ile yenilenen bürokrasi geleneksel bir tavır içinde hem modernleşme sürecinden etkilenen hem de bu süreci etkileyen temel unsur konumunda olmuştur. Devlet nasıl kurtulur? Sorusuna beraber yanıt arayan askeri ve sivil kadroların temel çözüm noktası kurtuluşun ancak Batılılaşma ile gerçekleşeceği yolunda olmuştur. Jön Türk ve İttihat ve Terakki geleneğinden gelen Kemalist kadronun hareket noktası da bu çizgi olmuştur. Bu siyasal elitler öncülüğünde ve askeri kadroların güvencesi eşliğinde başlayan modernleşme serüveni, Türkiye'yi bir yandan modern ve Batılı bir noktaya taşırken öte yandan otoriter ve halktan kopuk bir merkez-çevre ilişki sürecinin de başlangıcını oluşturmuştur.
Özet (Çeviri)
Bureaucracy which is the most important tool at the management decision-making units and the implementation of decisions taken,has also been the most important functional device on the history of Turkish government administration. Weber who introduces the concept of bureaucracy in the administrative literature, has done significant work on this issue. The type of patrimonial bureaucracy which involved in Weber's bureaucracy, occupies an important place in classifying description of the management structure of the Ottoman Empire. Personal authority and traditional norms that are at the forefront of the patrimonial bureaucracy, has been the basis of the tradition of the Ottoman Empire. The developments of XIXth century has revealed changes in the Ottoman patrimonial bureaucracy, and a new structure has been built based on the law and the juristic. However, the administration of Sultan Abdulhamid II has revealed the results re-centralization of the bureaucracy. This structure which shows a dual and mixed structure was subjected to a radical change together with the proclamation of the Republic. Ataturk who foresees that fusty and traditional bureaucracy inherited from the Ottoman regime must compatible with the newly established regime and configured with a new understanding based on the legal basis, carried out a number of legal reforms for this purpose. First, Ottoman bureaucracy and cumbersome wings still attached to the old regime has been dismantled, besides renewal were made by different methods for the creation of a class subject to the new regime. The nationalist movement that led to the fragmentation of Nineteenth century 's multi-national empires, has created a new concept highlighting the homogenous and national identity. The understanding of envisioning homage culture of Sultan and Caliph which integrated with the Islamic Ottoman Empire, has begun to be excluded with the conclusion of the project of creating a new society after the success of the War of Independence. Kemalism that roots from French positivism and solidarism rather than Ottoman Islamic tradition, has been the basic starting point laying the foundations of the new state and the nation. the main argument of Kemalism acting with a password of a nation state should be rescued from the imperialist powers, has been nationalism and secularism. Instead of the religion which is seen as legitimizing the state, the new hero stories, adorned with a secular Turkish nationalism and the construction of institutions to be free from religion is based on the idea. This case while in application creates the rejection of all tradition and history that is owned as the old and the other, on the other hand, it has revealed a gap between the elites adopted the Kemalist ideology and the public. According to the new situation which Mardin described as volk Islam, while being introverted people continue to live their Islam, they were faced with tough and uncompromising attitude of elites. Atatürk's activities both in attitude and renewed a traditional bureaucracy affected by the process of modernization as well as the main factors affecting this process has been in the position. How to get rid of the state? Military and civilian staff together seeking answers to the question of the liberation of basic solution will be realized only with Westernization the way. The Young Turks and the Kemalist tradition of Union and Progress staff has been the starting point of this line. This political elites, leadership and military cadres assurance accompanied Starting modernization adventure, Turkey on the one hand, modern and Western point while moving the other hand, authoritarian and divorced from the people of a center-periphery relations process also created the initial.
Benzer Tezler
- Türk diplomasisinin modernleşmesi; Türk-İngiliz diplomatik ilişkileri (1923-1939)
Modernization of Turkish diplomacy; Turkish- British diplomatic relations (1923-1939)
İSMET EROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Kamu YönetimiAtılım ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KORHAN MÜHÜRCÜOĞLU
- Tanzimat Dönemi göç yönetimi (1855-1866)
Migration management during the Tanzimat Period (1855-1866)
ŞAFAK YÜCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TarihYeditepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bilim Dalı
PROF. DR. TÜLAY ALİM BARAN
- XI. dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi (1957-1960)
The XI. period (1957-1960) Grand National Assembly of Turkey
RIFAT ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
Siyasal BilimlerHacettepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TEMUÇİN ERTAN
- Türkiye'nin demokratikleşme sürecinde çıkış güvencelerinin rolü ve etkisi
The role and impact of exit guaranties of Turkey's democratization process
MUTLU YILDIRIM
Doktora
Türkçe
2017
Siyasal BilimlerPamukkale ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN ALİYAR DEMİRCİ
- State, bureaucracy and power in the Late Ottoman Empire (1908-1913)
Geç Osmanlı İmparatorluğu'nda devlet, bürokrasi ve güç (1908-1913)
MUSTAFA İLTER
