Kapadokya kayalık alanları ve Kaya oyma kiliselerinde koruma sorunları
Conservation problems in rock sites of Cappadocia and its Rock-hewn churches
- Tez No: 356010
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. GÜLSÜM TANYELİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Restorasyon Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 367
Özet
Tez çalışması giriş ve sonuç bölümleriyle birlikte beş ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde tez çalışmasının konusu, amacı ve kapsamı anlatılmış, ikinci bölümde Kapadokya Bölgesi'nin genel tanıtımı yapılmıştır. Bölgedeki kültür varlıklarının oluşumunda, gelişiminde ve mimari eserlerin biçimlenişlerinde, bozulma süreçlerinde ve korunmalarına yönelik müdahale kararlarının alınmasında ya da sosyal ve kültürel yaşantının şekillenişinde, Kapadokya Bölgesi'nin fiziksel tarihi ve mimari özellikleri önemli rol oynamaktadır. Bu sebeple, ikinci bölümde bölgenin coğrafi, tarihi ve mimari özellikleri ele alınırken çalışmanın ana konusunu oluşturan kaya oyma kiliselerin dışına çıkılarak mümkün olduğunca üst ölçekten bakılmaya çalışılmıştır. Coğrafi özelliklerde konum ve sınırlar, iklim-bitki örtüsü, jeolojik-topografik özellikler anlatılmıştır. Tarihi özellikler bölgenin köklü geçmişi, ilk yerleşimler, insan yaşantısı, kültürel birikim, kaya mekânların ve kaya kiliselerin oluşumu, bölgedeki Hristiyan dini etkinliğinin zaman içindeki gelişim ve sonlanışına bağlı olarak üç döneme ayrılarak ele alınmıştır. Mimari özellikler için başta Nevşehir ili olmak üzere çevredeki yerleşim merkezlerinde hem inşa edilen hem de kaya oyma yapılarda gözlemler yapılmıştır. Bölgenin mimari özellikleri ile ilgili genel bilgiler verildikten sonra kaya kiliselerin mimarisi tanıtılmıştır. Üçüncü bölümde kaya oyma kiliseler başta olmak üzere bölgedeki kültür varlıklarının bozulmasına neden olan etmenlere dair yerinde yapılan gözlemler, geçmişte yapılan deneysel çalışmalarla desteklenerek anlatılmıştır. Yapılarda uygulanan restorasyon çalışmalarının daha iyi anlaşılması için bozulma nedenlerinin doğru saptanması gerekmektedir. Bunun için daha önce yayımlanmış araştırmalardan ve belgelerden de faydalanılmıştır. İç ve dış nedenler olarak iki ana başlık altında ele alınan bozulmaların büyük bölümünü doğa ve insan kaynaklı tahribatların oluşturduğu gözlenmiştir. Problemlerin tanımlanmasının ardından kayalık alanlarda sıkılıkla kullanılan genel-geçer koruma teknikleri ile tehlike yaratan durumlar için kaya düşmelerine yönelik önlemler incelenmiştir. Kapadokya kayalık alanları ve kaya oyma kiliselerinde hangi yöntem ve tekniklerin kullanıldığı belirlenmiştir. Bozulma nedenlerinin doğru olarak saptanması, yapılacak müdahalelerin sıhhati açısından önemli olduğu kadar müdahalelerin doğru bir şekilde yapılması da onarım sonrasında bozulmaların devam etmemesi bakımından önem arzetmektedir. Buna göre Kapadokya kayalık alanlarında korumaya yönelik gerçekleştirilen teknik ve yöntemler ele alınmıştır. Bunların içerisinde en büyük paya sahip olan yapısal sağlamlaştırma yöntemleri üzerinde yoğunlaşılmıştır. Dördüncü bölümde kaya oyma kiliselerin korunmasına yönelik geçmişte yapılmış araştırmalar ilk dönem çalışmaları ve DMA süreci olarak ele alınmıştır. Tek eser ölçeğinde kaya kiliselerde gerçekleştirilen restorasyon çalışmalarına ait örnek vakalar ise 1990-2000 ve 2000-2013 aralıklarında olmak üzere iki dönemde incelenmiştir. Her kilise için kısaca bir künye verildikten sonra kiliselerin mimari tanımlaması yapılmıştır. Elde edilen bilgi, belge, çizim, fotoğraf, kişisel görüşmeler ve yerinde yapılan gözlemlerle kiliselerin onarım öncesi durumu ve onarım sırasında yapılan işler hakkında veri sağlanmıştır. Elde edilen veriler karşılaştırma, kıyaslama ve çapraz sorgulama yöntemleriyle desteklenmiştir. Kilisenin mevcut durumu yerinde incelenerek, proje ve uygulama aşamalarında yapılan işler değerlendirilmiş, gerçekleştirilen restorasyon çalışmasının kilisenin korumasına katkısı araştırılmış, onarım sonrası korunmuşluk durumunun analizi yapılmıştır. Böylece kilisenin mimarisi, onarım öncesi durumu, onarım sırasında yapılan işler ve mevcut durumu bir bütünlük içerisinde ele alınmıştır. Son olarak yapılan bütün incelemeler değerlendirilmiştir. Sonuç bölümünde ise yapılan bütün çalışmalardan elde edilen veriler doğrultusunda bazı sonuçlara varılmış ve hem alana hem de kaya kiliselerin korunmasına yönelik önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
This thesis is separated into five chapters. In the first chapter, subject, purpose and scope of thesis are described. In the second chapter, a general introduction of the Cappadocia Region is made. Physical, historical and architectural features of Cappadocia plays an important role on formation of cultural heritage, development and configuration of architectural works, process of deterioration and taking decisions for interventions. Therefore, in the second chapter of the thesis when describing the geographical, historical and architectural features of Cappadocia, region discussed in a broader sense. Location and boundaries, climate and vegetation, geological and topographical features are described in geographical features. Historic features, divided into three periods depending on region's long history from the first settlements to this day and historical events. In addition, development and termination of Christian religious activity in the region and cultural background are considered. For architectural features, observations are made in Nevşehir for both built structures and rock carvings. Rock church's architecture are introduced after giving the general information about architectural features of the Cappadocia. In the third chapter, the observations made in the field for the diagnosis of the causes that deteriorate cultural heritage, supported with researches, documentations, reports and experimental studies, which were conducted in the past. Natural and human-induced deteriorations are discussed under two main headings as internal and external reasons. Following the identification of problems, frequently used techniques of conservation for rocky areas and precautions taken for the cases of rock fall hazards are examined. Then, methods and techniques used in rock sites and rock-hewn churches of Cappadocia are investigated. Accurate determination of the causes of deterioration is important for correctness of interventions. Carrying out interventions correctly is also important for discontinuation of deteriorations after repair works. Accordingly, performed techniques and methods for conservation of rock sites of Cappadocia are discussed and mostly focused on structural consolidations. In the fourth chapter is divided into three sub-titles. Researches done in the past for conservation of rock-hewn churches and process of becoming a World Heritage Site are considered as first period of efforts. The case studies related to restorations carried out in the rock churches are divided into two periods in the range of 1990-2000 and 2000-2013. After giving a brief identifier for each church, architecture of the churches are defined. Data about situation of churches before repair works and works done during the repairs are provided from documents, drawings, photographs, personal interviews and field observations. The obtained information are supported by comparison, benchmarking and cross-examination methods. Projects and applications are evaluated by examining the current states of the churches in place. Contribution of restoration works are investigated and the preservation status are analyzed for rock-hewn churches. Thus, the architecture of the churches, conditions of the churches before repair works, works those were performed during restoration and current situations of these monuments are described in an integrated manner. At the end of the chapter 4, in accordance with data obtained from all these studies, some general assessments are made and reached to the conclusions. In chapter 5, General recommendations are made for conservation of the area as well as the rock churches.
Benzer Tezler
- Ihlara vadisi kültürel peyzaj alanında sürdürülebilir turizm
Sustainable tourism in the Ihlara valley cultural landscape area
FUNDA VARNACI UZUN
- Göreme Açık Hava Müzesi'nin erişilebilir turizm açısından irdelenmesi
Evaluation of the Goreme Open Air Museum in terms of accesible tourism
ANIL EVCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Peyzaj MimarlığıSüleyman Demirel ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CANDAN KUŞ ŞAHİN
- Göreme Açık Hava Müzesi ve UNESCO'nun periyodik raporlarında göreme ve Kapadokya kayalık sit alanı raporlarının incelenmesi ve değerlendirilmesi
A study on Goreme Open Air Museum and reviewing and evaulating Goreme and rock sites of Cappadocia in periodic reports of UNESCO
MEHMET AYHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MüzecilikNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiKültürel Miras Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE BUDAK
- Nevşehir açık hava fresklerinin figür incelemesi ve sembolik anlamları
Figure analysis and symbolic meaning of Nevşehir open air frescoes
TAMER NACAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
MüzecilikOndokuz Mayıs ÜniversitesiGüzel Sanatlar Ana Bilim Dalı
PROF. SEVGİ KOYUNCU
- Yöresel gastronomik ürünlerin değerlendirme kriterleri ile analizi ve coğrafi bilgi sistemleri aracılığıyla Kapadokya Bölgesi gastronomi rotalarının geliştirilmesi
Analysis of local gastronomic products through evaluation criteria and development of Cappadocia Region gastronomy routes through geographical information systems
DURMUŞ ALİ AYDEMİR
Doktora
Türkçe
2023
TurizmNevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞULE AYDİN