Rusya Federasyonu tarih öğretiminde ulusal kimlik arayışları: Tataristan Cumhuriyeti örneği
Search for national identity in the Russian Federation as reflected in history education: The case of the Republic of Tatarstan
- Tez No: 356458
- Danışmanlar: PROF. DR. BÜŞRA ERSANLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, Uluslararası İlişkiler, History, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 301
Özet
Sovyetler Birliği'nin dağılması sonucunda ortaya çıkan yeni devletlerde 1990'lı yılların başından bu yana yaşanan köklü dönüşümün önemli boyutunu ulusal kimliğin yeniden tanımlanması süreci teşkil etmektedir. Bu süreç yeniden yazılan ulusal tarihlerde yansımasını bulmuştur. Bu tezde Rusya Federasyonu'ndaki Tataristan Cumhuriyeti örneği ele alınarak, Sovyet sonrası dönemdeki uluslaşma süreçleri federal merkez ile çevre arasındaki ilişkiler ve etkileşim bağlamında incelenmiştir. Tezin ilk kısmında Rus-Tatar ilişkilerinin geçmişten bugüne hangi aşamalardan geçtiği ikincil kaynaklara dayanarak açıklanmış ve Rus ve Tatar toplumlarında kolektif kimlik oluşumu süreçleri ve bunları belirleyen siyasal koşullar gözden geçirilmiştir. Tezin ikinci kısmında Rusya Federasyonu merkezinde ve Tataristan Cumhuriyeti'nde 1990'lı yılların başından bu yana yazılan tarih ders kitaplarının bazı örneklerinin karşılaştırmalı içerik analizi yapılmıştır. Federal merkezin 1990'lı yıllarda çevre ile ilişkilerinde tavizkar tutum sergilediği ve yeni ulusal tarihin yazımında ülkenin çokuluslu yapısını yansıtmaya çalıştığı tespit edilmektedir. Fakat 2000'li yıllarda güçlü bir merkezileşme eğiliminin ortaya çıktığı ve ulusal kimliğin tanımında Çarlık ve Sovyet dönemlerinden miras kalan geleneksel etnosantrik Rus tarihçiliği yaklaşımına geri dönüldüğü gözlenmiştir. Tataristan'ın ise 1990'lı yılların başından bu yana Tatar etnik ulusçuluğunun menfaatlerini gözeten ancak federal merkezin tutumuna da uyum sağlayan esnek ve pragmatik bir yaklaşım içinde olduğu, bu bakımdan S. Hennayake'nin“interaktif ulusçuluk”olarak tanımladığı sürece örnek teşkil ettiği tespit edilmiştir. Federal merkez ile etkileşimin Tataristan'da üretilen ulusal tarih söylemine yansıması, M. Bahtin'in tanımladığı ve James V. Wertsch'in söylem analizi yönteminde kullandığı“gizli diyalogluk”kavramı ile açıklanabilmektedir.
Özet (Çeviri)
Since the early 1990s, post-Soviet countries have been undergoing a profound transformation. Reformulation of national identity has been an important aspect of the process, which was reflected in newly rewritten national histories. This dissertation focuses on the case of the Republic of Tatarstan in the Russian Federation considered in the context of the center-periphery relations. In the first part of the dissertation, the development of Russian-Tatar relations from the past to the present is described. Based on secondary sources, the description focuses on the processes of collective identity formation within Russian and Tatar societies. The second part of the dissertation presents a comparative content analysis of the selected history textbooks written in the federal center and in the Republic of Tatarstan after the close of the Soviet era. It appears that during the 1990s the federal center adopted a compromise stance in its relations with the periphery and tried to reflect the multicultural character of the country in new national history accounts. However, since the beginning of the 2000s, a strong tendency toward centralization has reappeared and the traditional ethnocentric approach of the Russian historiography inherited from the Tsarist and Soviet times has been reestablished. Since the early 1990s, the Republic of Tatarstan has pursued a flexible and pragmatic policy aimed at realizing the aspirations of Tatar ethnic nationalism as well as at adjusting to the policies of the federal center. The case of Tatarstan represents an example of the interactive process termed by S. Hennayake as“interactive nationalism.”Peculiarities of the post-Soviet historical discourse in Tatarstan that was developed in the process of the interaction with the federal center can be explained by the notion of“hidden dialogicality”proposed first by M. Bakhtin and then developed by James V. Wertsch.
Benzer Tezler
- Ekim Devrimi'nden günümüze Rusya'da okutulan ders kitaplarında Rus kimlik inşasının analizi
Analysis of Russian identity construction in textbooks taught in Russia from the October Revolution to the present days
SABİNA SATYMOVA
Doktora
Türkçe
2024
Uluslararası İlişkilerTrakya ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERAP YOLCU YAVUZ
- Rusya Federasyonu'nun Güney Kafkasya politikası
The foreign policy of Russian Federation on South Caucasus
MUSTAFA ŞABANOV
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Uluslararası İlişkilerAnkara ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Bilim Dalı
PROF. DR. ERSİN ONULDURAN
- Rusya Federasyonu'nun Azerbaycan'daki kamu diplomasisi faaliyetleri: 2000-2019
Public diplomacy activities of the Russian Federation in Azerbaijan: 2000-2019
CENGİZ AKÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Uluslararası İlişkilerAkdeniz ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA ÖZTÜRK
- Rusya Federasyonu'nun Kafkasya politikaları ve bölge enerji güvenliği
Russian Federation's policies in the Caucasus region and regional energy security
ARZU GÜNDÜZHEV
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Uluslararası İlişkilerKocaeli ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASRET ÇOMAK
- Rusya Federasyonu'nun Güney Kafkasya politikası
South Caucasus policy of the Russian Federation
FIRAT KARABAYRAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
Uluslararası İlişkilerAtılım ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. RAMİL ZALYAEV