Geri Dön

Tanzimat sonrası Türk düşüncesinde terakki algısı

The perception of progress in the Turkish thought after Tanzimat era

  1. Tez No: 356481
  2. Yazar: MEHMET ŞİRİN CAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. ABDURRAHMAN ALİY
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Felsefe, Tarih, Philosophy, History
  6. Anahtar Kelimeler: Terakki, Batılılaşma, Islahatlar, Tanzimat Dönemi, Modernleşme, Progress, Westernism, Reforms, Tanzimat Period, Modernization
  7. Yıl: 2014
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe Bölümü
  12. Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 128

Özet

Terakki (ilerleme) düşüncesi XVIII. ve XIX. yüzyıllar da batı dünyasının temel paradigması, toplumsal hayatın itici dinamiğidir. Terakki denince akla gelen şey Avrupalılar gibi olma anlayışı olmuş, Türk-İslam düşünce hayatında önemli bir yeri olan Osmanlı da bu kavram üzerine eğilmiş ve 'Batılı' olunmadan terakkinin sağlanmasına imkânsız nazarıyla bakmıştır. Tanzimat öncesi ve sonrasında devletin ayakta kalmak için verdiği mücadele genellikle terakki eksenli ve batılılaşma talebiyle yapılmıştır. Yapılan yenilik hamleleri, fermanlar, ıslahatlar bu yörüngede devam etmiştir. Terakkinin sağlanabilmesi için devletin bütün kurumlarıyla batılılaşması anlayışında olan Osmanlı idaresi yapılan her hamlede bu çizgide devam etmiş ve dönemin fikir adamlarının desteğini de sağlamaya çalışmıştır. Devletin bu tavrının yanlışlığını dile getirenler ise sürgünlere maruz kalmışlardır. Ali Suavi, Namık Kemal ve Ziya Paşa gibi düşünürler devletin bütünüyle her açıdan batılılaşmasının yanlışlığı üzerinde durarak devletin gerekli olan alanlarda değişiklikler yaparak terakkiyi sağlamasının daha kolay olduğu anlayışındaydılar. Bu şekilde devlet ve fikir adamlarının tartışmaları arasında geçen terakki anlayışı, devletin uygulamaya çalıştığı modernleşme veya yenileşme hareketleri içerisinde devam etmiştir. Onlara göre, Batı kültürü XVII. yüzyıldan beri nerdeyse her alanda tek güç olmuş ve bu gücü sürdürmeye devam etmektedir. Bunu sağlayan şeyse modernleşmesidir. Bundan dolayı bizim de terakkiyi sağlamamız için her alanda Batılılar gibi olmamız gerekmektedir anlayışı içerisinde devam etmiştir.

Özet (Çeviri)

The idea of progress (terakki) was the motive force and the main paradigm of western world in the 18th and 19th century. The progress (terakki) was understood as becoming like Europeans, and Ottomans which has very important position in the World of Turkish-Islamic Thought, put emphasis on this concept and it was regarded that being an“Occidental”is necessary to carry out the progress. The efforts of the state to survive before the era of Tanzimat were conducted from the perspective of the progress and the demand of being Occidental. Reform moves, firmans, improvements carried on always this demand. The Ottoman administration believed to experience progress was provided by the occidentalization of all public institutions, took each step in this direction. The support of the thinkers of the era was always taken on this issue. On the other hand, people who found this understanding wrong were exiled. Thinkers like Ali Suavi, Namık Kemal and Ziya Paşa put emphasis on the fault of making the state western from all the aspects and they share the understanding of the changes should be done in necessary areas. The understanding of progress that was argued in this way between state and thinkers, was carried on between the modernization and reform movements. According to them, from 17th century western culture had been the only power in nearly all fields and that power has been continued. The one that enables this was modernization. Because of this, to reach progress, the understanding of "we should be like Occidental in all areas had continued in this era.

Benzer Tezler

  1. II. Meşrutiyet'te terakki fikri

    The idea of progress during the Second Constitutional Era

    FULYA İBANOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    FelsefeMarmara Üniversitesi

    İlahiyat Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İLHAN KUTLUER

  2. Meşrutiyet entelektüelinin modern devlet tasavvuruna yaklaşımı

    The approach of the intellectual in the Constitutional period to the imagination of the modern state

    OZAN KORHAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Felsefeİstanbul Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. CAHİD ŞENEL

  3. Dünden bugüne rebab ve yeniden ele alınması

    Başlık çevirisi yok

    M. REFİK KAYA

    Sanatta Yeterlik

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Müzikİstanbul Teknik Üniversitesi

    Türk Sanat Müziği Ana Sanat Dalı

    DOÇ. M. CAHİT ATASOY

  4. Osmanlı liberal düşüncesinde Ulum-ı İktisadiye ve İctimaiye Mecmuası (1908-1911)'nın önemi

    Liberalism in the Ottoman economic thought

    KIYASETTİN AYDIN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    TarihHacettepe Üniversitesi

    MEHMET ÖZ

  5. 20. yüzyılın başında turancılık düşüncesi kaynakları ve gelişimi

    Turantiship thinking resources and development at the 20th century

    SİNAN DEMİRTÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    TarihGazi Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. E.SEMİH YALÇIN