Die Suche nach einer terminologischen Äquivalenz zum Begriff Der Metapher im Türkischen durch Vergleich von Rhetorik und belâgat
Metafor Kavramına Retorik- Belâgat Mukayesesi İçinde ve Belâgat Terminolojisinde Kavramsal Karşılık Arayışları
- Tez No: 745802
- Danışmanlar: PROF. DR. HENDRİK BOESCHOTEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Felsefe, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Philosophy, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Almanca
- Üniversite: Johannes Gutenberg-Universität Mainz
- Enstitü: Yurtdışı Enstitü
- Ana Bilim Dalı: Türkoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 1018
Özet
Çalışmamız iki ana kısımdan oluşmaktadır. İlk kısım metafor ekseninde“Retorik- Belâgat Mukayesesi”ve diğer kısım da“Belâgat Terminolojisinde Kavramsal Karşılık Arayışları”dır. Metaforun ne olduğunu anlamak için“retorik”; mecâza dayalı sanatlar hakkında malumat sahibi olmak için de“belâgat”hakkında bilgi sahibi olmak gerekmektedir. Dolayısı ile I. Kısım'da yaptığımız izahat ve bu iki kavramın mukayesesi; II. Kısım'ın hazırlayıcısı, kuvvetli bir zemin edinmesi şeklinde telakki edilmelidir. Çalışmamızın III Kitap'tan oluşmaktadır. Bunlardan I. Kitap, III; II. Kitap da VIII temel kısımdan müteşekkildir. III. Kitap ise sonuç hükmünde olmakla beraber II kısım ve kaynakçadan oluşur. I. Liber Primus (I. Kitap) Retorik ve belâgat kavramlarının teorik tetkiki yanında kısa tarihleri ve mukayeseleri de verilmek suretiyle kavramsal kargaşanın çözümü için sağlam bir zemin teşkiline çalışılmıştır. 1. Antik Retorik Bu kısımdaki amacımız hem metaforun tarihî zeminini sağlamlaştırmak hem de belâgat ile mukayese için gerekli ön bilgileri tertip etmektir. Önce“Salt Retorik”(1) başlığı ile genel bir giriş yaptık. Kısaca retorik ve belâgatin sinonim sayılmaları hatasına dikkat çekilmeye çalışıldı.“Retorik Nedir?”(1.1) sorusuna cevaben retoriğin tanımı yapıldı.“Retoriğin Amacı”(1.2) kısmında“docere”,“placere”ve“movere”esasına göre kavramı izaha gayret ettik. Ardından“Poetika ve Retorik”(1.3) başlığı ile bu iki kavramın iç içeliğine değinildi.“İmitatio ve Aemulatio”(1.4), mimetik süreç için hayatî öneme sahip olmakla birlikte“hatip”eğitiminde önemli bir süreci işaret eder.“Retorik ve Mantık: Pars Pro Toto”(1.5) ile“mantık”ilgisi ele alındı.“Retorik ve Yönetim”(1.6), bilhassa“amaç”ile birlikte belâgatten ayrımı keskinleştiren ögelerdendir. Akabinde retoriğin olası zararları için en bariz zaaf olan verbalizme değinildi:“Retorik ve Verbalizm”(1.7).“Yönetim ve Organizasyon Çalışmaları Bağlamında Retorik”(1.8) başlığı ile bölüm bitirildi. Sofist ve filozof muhalefetine“sofistler”den başladık.“Sofistlerin Yükselişi”(2) ana başlığı altında önce“inanç”tavrını sorgulamaya çalıştık:“Sofistlerin Dini”(2.1). Ardından en belirgin olduğunu düşündüğümüz 8 kişilik etrafında konuyu derinleştirdik:“Retoriğin Büyük Babası: Homeros”(2.2) kısmında bilhassa İlyada ve Odysseia destanlarındaki kullanımlara işaret edildi.“Retorik İlminin Doğuşu: Korax”(2.3) ile retorik disiplininde birlik oluşumu ele alındı. Ardından Korax'ın talebesi Teisias“İlk Mühim Talebe: Syrakuslu (Siraküza) Teisias”(2.4) başlığı ile zikredildi.“Trajedinin Yaratıcısı: Thespis”te (2.5) retoriğin görsel gücü pekiştirildi.“Antiphon”u (2.6) değerlendirirken konuşmalarını ve tetrologie'lerini de özetledik. Akabinde ele alınan Gorgios oldukça mühim bilgileri işaret ettiği için nispeten daha detaylı biçimde ve bilhassa Platon'un“Gorgias”eseri kapsamında zikredildi:“Gorgias'ın Altın Heykeli”(2.7). Ardından“Doğu Helenistiğinin Peygamberi İsokrates”i (2.8) tahlil ederken her yöne atıfta bulunmaya çalıştık.“Lampsakoslu Anaximenes: Rhetorıca Ad Alexandrum”da (2.9) ise üslup ağırlıklı bir bakış kullanıldı.“Filozoflar Çağı”(3), Antik Retorik kısmının 3. bölümüdür. Evvela ve tafsilatı ile Platon'u ele almaya çalıştık. Önemine binaen kendisi hakkındaki malumatı genişletip“Platon'un Retorik Anlayışı”ismi ile kitaplaştırmıştık zaten.“Provokatör Platon”(3.1), 11 bölümde izaha çalışıldı. Akabinde Peri hýpsous yazarı“Pseudo Longinos”(3.2) ele alındı. İlgili bölümde eserin kapsamlı bir değerlendirmesini yapmaya çalıştık. Nihayet“Aristoteles'in Retoriği”(3.3) başlığı ile modern retorik ilmine ve daha da önemlisi“metafor teorilerine”temel teşkil edecek bilgiler olgunluk hâlini kazanmaya başladı. Aristoteles'in retorik anlayışı 4 kısımda özetlendi.“Botaniğin Babası Theophrast”(3.4) şahsında tedrisatın gidişatına ağırlık verdik.“Antik Yunan Retoriği'nin Çöküş Zanlısı Olarak Hatip Demetrios Yahut Demokrasinin Retorik Zaafı”(3.5) ile çöküşten sorumlu tutularak günah keçisi ilan edilen Demetrios'u değerlendirdik.“Son Hellene: Temnoslu Hermagoras”(3.6) ise Aristoteles öğretisinin en azından tedrisat sahasında bir süre daha hayatta kalmasından fazlasını yapamaz.“Roma Cumhuriyeti”(4), kısmında hiç şüphesiz Cicero'ya kadar olan süreçte Cato ve Auctor ad Herennium dışında belirgin bir yükseliş olmaz.“Marcus Porcius Cato: Attici Romanarum”(4.1) önemini daha ziyade mütekâmil bir geçiş dönemi karakteri göstermesine borçludur. Aristoteles'ten (384-322) Auctor ad Herennium'a (MÖ 90'lar) kadar yazılan çok mühim retorik kaynaklar elde değildir. Devamen“Rhetorica Ad Herennium”(Auctor Ad Herennium) (4.2) başlığı altında eserin muhtevası ve aidiyeti meselesi izaha çalışılmıştır. Bölümün son başlığı ise, retoriğin zirvesi addettiğimiz“Cicero”ya (4.3) ayrılmıştır. Bilhassa De Oratore, De İnventione ve Brutus merkezli tetkiki 17 başlıkta toparlayabildik. İlk kitabın son bölümü“İmparatorluk Dönemi Retoriği”(5) genelinde retorik tarihinin üçüncü büyük ismi olan“Quintilianus”a (5.1) ayrılmıştır. 2 Belâgatin Tarihçesi Antik Retorik kısmında birçok sorunun cevabı bulunmuş olarak bu kısma geçilir ise bilhassa“kaynak”,“usul”ve“tatbikat”uyuşmazlığı dikkati çekecektir. Ki bizim de“metafor”kavramına karşılık ararken temel edineceğimiz argümanlar bilhassa bu noktalardan huruç eder. Bu bölüm 3 temel alt başlıktan oluşur. Daha doğrusu Arap, Fars ve Türk edebiyatlarındaki ayrım bölümlemeyi sağlar. Elbette ağrılık Türk Edebiyatı'ndadır; ancak kaynak olması hasebi ile Arap belâgati de detaylandırıldı. Belâgat için belirleyici olan akım, düşünce sistemi veya ortam'dan ziyade“kişi”lerdir. Bu bakımdan ilerlemeyi“kişi”adları altında daha net gözlemleyebiliriz. Yani Câhiz belâgati, Vâtvât belâgati, Ekrem'in belâgati gibi tamlamalar daha açıklayıcıdır. Önce kısa bir giriş yapıldı. Ardından“Belâgatin Doğuşu, İlk Söz Ustaları”(1) kısmında doğuştan günümüze kadar Arap belâgatinin değişimini irdeledik. Öyle ki Ahmed Hasan ez-Zeyyât (1885-1968) artık Fransız usulü ile birleşime muvaffak olmuş sayılır. Bu başlık altında 40 kadar şahsiyet“belâgat tarihindeki yerleri”ve elbette ki“eser yahut eserleri”nin değerlendirmesi ile ele alınmışlardır. Daha sonra“Fars Edebiyatında Belâgat”(2) üstünde duruldu. Bu kısımda 12 isim üzerinden yapıldı değerlendirme. İlk iki bölüm takriben 1/3'ü idi kısmın. 2/3'lük ağırlık“Türk Edebiyatında Belâgat”e (3) ayrılmıştır. Burada da kronolojik sıra hasebi ile; daha doğrusu dönüm noktası olan“Tanzimat Fermanı”vesilesi ile 5 başlık açıldı. Evvela“Belâgati Kısmen ve Bir Vesile ile Ele Alan Müellifler”(3.1) başlığı ile kısmî aidiyetler zikredilmiştir. Ardından“İlk Belâgat Âlimleri”(3.2) ile belâgat tavrının netlik kazanmasına çalışıldı.“Tanzimat Sonrası Geleneği Muhafaza”(3.3) kısmında çatışmanın nedenleri daha net gözlemlenebilecektir. Tanzimat'ı belirleyici kabul ettiğimiz için önce“Tanzimat Sonrası Geçiş Dönemi”ni (3.4) değerlendirdik. Esas ayrım ise“Tanzimat Sonrası Değişim”(3.5) ile kendini gösterir. Bilhassa bu kısımdaki isimlerin görüşleri“metafor”mukayesesinde belirleyici olmuştur. Bilgegil'in eserini“belâgat ilminin senteze varmış hâli”olarak gördüğümüz için birçok edebî sanatta da onun izahlarını öncül edindik. 3 Retorik ve Belâgat Mukayesesi Burada ilk iki kitabın mukayesesi yapılmakta ve“retorik”ile“belâgat”in neden eş anlamlı sayılamayacağı ile ilgili deliller ileri sürülmektedir. Bu vesile ile ilkin“Tanımlama Esnasındaki Temel Ayırımlar”(1) üstünde duruldu. Sonra“Amaç Mukayesesi”(2) ile bu konudaki farklara değinildi. Çatışma veya fark hasıl eden unsurlardan ilki“Kullanılan Yöntemler Arasındakı Fark”tır (3). Bu aslında“Tarihi Gelişim Uyuşmazlığı”(4) ile iç içedir. Ardından kısa bölüm“Köken Çatışması”(5) ile“ikna etmek”ile“izah etmek”arasında farkı vurgulandık. (6)“Mimesis”sadece retorik için temel edinilen bir araç değildir; dolayısı ile müstakilen mukayesede yer alması gerektiğini düşündük.“Şiir ve Retorik Kesişmesi”(7) ise yine Aristoteles merkezli ilerler.“Belâgatin ve Retoriğin Önemi”(8),“Belâgat ve Retoriğin Öğretimi”(9) kısımlarında aradaki farkların daha bariz ve anlaşılır olduğu görülecektir.“Belâgatin ve Retoriğin Bariz Faydaları”nda (10) yine din- pratik çatışmasını yansıtır.“Üslupla İlgili Hususlar ve Bilhassa Edebî Sanatlar”(11) kısmında daha teknik farklara değinildi.“Belâgat ve Retoriğin Tatbiki; Fiili Tarafları”nda (12) ise uygulamadaki farklılıklara ağırlık verildi.“Eksiklikleri Yahut Zaafları”(13) kısmında hem belâgatin hem de retoriğin teknik meseleleri irdelendi.“Zamanla Değişen Kaidelerin İşlenişi”(14) ise bizim tezimizin ikinci kısmında (diğer kitapta) sık sık atıfta bulunduğumuz“modern”in idrakine yöneliktir.“Günümüzde Belâgat ve Retorik”te (15) kısaca retorik'in sürerliliğine atıfta bulunduk. Ardından aradaki farkında daha da iyi anlaşılmasını sağlayacağını umduğumuz altı hususu da kısaca izah ettik:“Belâgat Yahut Retorik Üstâdının Çok Yönlülüğü”(16) bilhassa Tanzimat yıllarında ve Yunan-Roma geçişi esnasında bir gerekliliktir.“Retoriğin Maddî (Parasal/ Ticarî) Yanı”(17) ise sanırız belâgat ile aradaki en büyük farklardan biridir.“Katharsis”(18) hatibin etkileme yöntemi olarak da algılanabilir. Modern kültür için çok önemli olduğunu düşündüğümüz bu kavramı ayrı bir kitapta ele almayı planlıyoruz.“Belâgat ve Retoriğin Karakter Üzerindeki Tesiri”(19) aslında“erdem”meselesi ile doğrudan ilgilidir:“Retoriğin Erdem Meselesi”(20). Hem belâgat hem de retorik felsefî olarak teorideki olası örtüşmeleri tatbikatta kaybederler.“Politik Açıdan Retorik ve Belâgat”(21) bu kaybın en bariz izahını içerir.“Politik”tavrın retorik için en geçerli kısım yahut tanımlama biçimi olduğuna şüphe yok. II. Liber Secundus (II. Kitap) Bu kısımda retorik ve belâgat farkını tetkikle bağlantılı olarak bu ikisinin uzantıları (yahut araçları) olan“metafor”ve“mecâza dayalı sanatlar ve mecâz”mukayese edilecektir. Temel olarak metaforun Türkçe'deki karşılığını bulmak ile retorik ilminin tezahürlerini de belirlemiş olacağız. Ya da“mecâz ve mecâza dayalı sanatlar”dan hangisini yahut hangilerinin metafor olduğunun tespiti belâgat'in aksi yöndeki hareketini tanımlamamızı da sağlayacaktır. Bu amaçla VIII başlık açıldı. Mukayese esasında iki yüze yakın belâgat âlimi ve retorik üstâdı ve otuza yakın da metafor teorisi değerlendirilmiştir. Çalışmanın bu kısmı“metafor”a Türkçe karşılık bulmaktan ziyade“metafor”un yanlış kullanımını engellemeye yöneliktir. 1 Beyân İlmi ve Delâlet Bu başlık altında tüm mecâzî sanatlar için gerekli olan“delâlet”incelenmeye çalışıldı. Evvela kapsamı tanımlamak adına kısaca“Beyân İlmi”(1) ele alındı. Ardından detaylı bir“Delâlet”(2) tetkikine giriştik. Elbette de Saussure'nin“İmage Acous¬tique/ Lautbild”(3) tasavvuru ihmal edilmedi. Ardından delâlet türlerini inceledik.“Lafzın Mânâya Delâleti”(4) ana başlığı altında“Lafızla Alâkalı Olmayan Delâlet (Sözsüz Delâlet)”(4.1) ve“Lafza Âit Delâlet (Sözlü Delâlet)”(4.2) izah edilmeye çalışıldı. 2 Hakikat ve Metafor Bu iki kavram klâsik idrak mucibince zıtlık arz eder. Bu vesile ile metaforu sakıncalı bulanlar için temel dayanak“hakiki anlam”dır. Bu kısımda evvela“Hakikat Mefhumu”nu (1) tanımladık. Ardından“Hakikatin Tasnifi”(2) ile klasik algılayışı izaha çalıştık. İlgili kısmı“Lafzı Kullananların Merâmına Göre Hakikat”(2.1.) ve“Mânânın Azlık Çokluğuna Göre Hakikat”(2.2.) olmak üzere iki ana başlıkta ele aldık. Ardından“Metafor Karşısında Hakikat ya da Anti-Metaforik Tavırlar”ı (3) irdeledik. Bunun tabii bir neticesi olarak“Metafor Hakikattir”(4) görüşüne de yer verdik. Konunun müşahhas bir hal alması bu kısımdan sonra Derrida, Rousseau, Heidegger, Nietzsche, Aquinas ve Debatin gibi aktörlerin sahneye çıkması iledir.“Dev Misali ile Derrida- Rousseau Muhalefeti”(5) bize metaforik çatışma için oldukça sağlam bir zemin verir. Zaten Derrida, Heidegger ('i idrak) için de güvenilir bir kılavuzdur.“Metafizik ve Heidegger'in Mekânı”(6) kısmı metafizik ve metafor örtüşmesini işaret eder ki“hakikat”konusunda asla atlanamayacak bir alt başlıktır bu. En mühim kısım ise“Nietzsche'nin Metafor Algısı”dır (7). Bu kısmı oldukça tafsilatlı tutmaya çalıştık.“Thomas Aquinas ve Mimetik Hakikat”(8) ve“Debatin'in Rasyonalitesi”(9) tetkikleri ile bölümü bitirdik. 3 İsti'âre ve Metafor Bu başlık altında da önce isti'ârenin“Temel Anlam”ını (1) irdeledik. Bunu yapmak“Muhtelif İsti'âre Tanımları”(2) için ayrı bir başlık açmayı gerekli kıldı. Ardından retorik- belâgat ayrımı için kırılma noktası olması hasebi ile“Ekrem'in İsti'âre Anlayışı”nı (3) ayrıca ele aldık. Teşbîh rabıtasını“İstibdal”(4) adı altında, kısaca izah ettik.“İsti'ârenin Kısa Tarihi”(5) ve“İsti'âre'nin Rükünleri”(6) ile mukayese için gereken zemini daha da sağlamlaştırmaya çalıştık. Akabinde sık sık kullanacağımız“Karîne ”ye (7) değindik. Bunu“Kur'an'dan Misaller”(8) ile pekiştirdik.“Kaynaklar”ı (9) da zikredince metaforu devreye sokmamak için sebep kalmadı.“Metafor Karşısında İsti'âre”(10) ile yapılan giriş Kittay özelinde“İçeriği İkiye Katlama Teorisi Bakımından İsti'âre”(11) ve“Metaforun Alan Teorisi”(12) çözümlemeleri ile derinleştirildi. Alan teorisi için Coseriu, Porzig, Trier, Weinrich ve Goodman esas alındı. Tasnife geçmeden önce bizi rahatsız eden bir hususa da“Eğretileme Meselesi”(13) başlığı altında değindik.“İsti'âre Çeşitleri”(14) için Bilgegil'i esas aldık.“İsti'ârenin İşlevi ve Ölü İsti'âreler”de (15) mühim bir husustur metaforun idraki için. Ardından“Mazmûn- İsti'âre Rabıtası”(16) ile ölü metaforun izahı pekiştirildi.“Teşhîs ve İntak İlavesi”(17) ile kısmı bitirdik. 4 Teşbîh ve Metafor Teşbîh, tezimizin en kapsamlı bölümlerinden biri. Evvela teşbîhin“Târif”i (1) ile başladık. Ardından“Kısa Tarihçesi”ni (2) izah ederek kavramsal temeli sağlamlaştırdık.“Teşbîhin Öğeleri”(3), teşbîhe yaklaşan teorilerin izahı öncesinde, örnekleri ile zikredildi. Akabinde Aristoteles ilgisini de vurgulayarak“Mukayese Teorisi”ni (4) ele aldık.“Etkileşim Teorisi”(5), teşbîh tavrı için daha açıklayıcı bir yapıdadır. Bu haseple“kurt”örneği ve“teşbîh-i beliğ”için de ayrı başlıklar açtık. Ardından“Aristoteles'in Metafor Anlayışı”(6), önemine binaen daha detaylı ele alındı. Anoloji bağlantısını ayrıca“Aristoteles ve Coenen'da Analoji”(7) başlığı altında incelemeye çalıştık. Bu teorik bilgilerden sonra“Teşbîh Çeşitleri”ne (8) ve“Teşbîhten Maksat”a (9) geçildi.“İstiʻare ve Retorik Rabıtası”(10) ile mukayeseyi daha da derinleştirdik.“Teşbîh- İstiʻare- Metafor”(11),“Benzetme- Parabel ve Similitudo”(12) ve“Mukayese ve Benzetme”(13) kısımları ile“teşbîh”i bitirdik. 5 Kinâye ve Metafor Kinâye ve“metaforu”mukayese ederken kinâyenin bir mecâz türü olduğu unutulmamalıdır. Bu sebeple mecâzın bir kısmı nasıl olur da“metaforu”temsil kabiliyetine haizdir sorusu akla gelebilir. Bizim bilhassa (bu kısım için)“teori”boyutunda göstermeye çalışacağımız şey“kinâye tavrı”nın metafora denk olduğudur, bizzat kinâyenin değil. Önce“Kinâye Kavramı”nı (1) tetkik ettik. Ardından metaforun iki boyutunu daha iyi idrak için,“Kinâye Çeşitleri”ni (2) detaylandırdık. Daha sonra“Taʻrîz”(3) ile aradaki farkı izah ettik.“Kinâye ve Mecâz-ı Mürsel İlgisi”(4) genel mukayese içinde ilk mühim hamledir. Ardından çok kısa“Kasıt-Bağlam”(5) ele alındı.“Kavramsal Kargaşa”(6) kısmında ciddi yanlış anlaşılmaları işaret etmeye çalıştık.“Retorik Kapsamında Kinâye”de (7) bilhassa Ekrem'in fikirlerini zikrettik.“Genişleyen (Extensions) Metafor: Davidson”(8),“John R. Searle'ün Uyuşmazlık (Divergence) Tespiti”(9) ve“Kinâyede Absürtlük- Anlamsızlık (Beardsley)”(10) kısımlarında kinâye- metafor mukayesesi teorik düzeyde yapılmaya çalışıldı.“Kinâyeyi İdrak Meselesi”(11) ile kısım bitirildi. 6 Mecâz-ı Mürsel ve Metafor Mecâz-ı mürsel'in“metafor”a denk sayılması diğerlerine nazaran daha sınırlı ve“garip”tir. Hatta ilk bakışta oldukça mantıksız görünür. Unutulmaması gereken şey, denkliğin“metafor”ile“mecâz-ı mürsel”arasında hâsıl olduğu değil bizzatihi“mecâz-ı mürselin sistemi”nin mukayeseye alındığıdır. Evvela mürsel mecâz'ın“Tanım”ını (1) yaptık. Kısaca“Şartlar”ını (2) zikrettik. Ardından retorikteki karşılıkları olan“Metonymie/Metonimi ve Synekdoche/ Sinekdoki”yi (3) izaha çalıştık. Bunu yaparken“Antonomasie”yi de ihmal etmedik.“Metonimi ve Kinâye İlgisi”(4) ile mühim bir karışıklığı gidermeye çalıştık. Mecâz-ı mürselin“Sanat Niteliği”(5) de tereddütle yaklaşılan bir konudur.“Metafor = Mecâz-ı Mürsel”(6) denklemi, hazırlayıcı malumattan sonra esas merâma geçilen bölümdür, diyebiliriz.“Metaforun Gestalt”i (7) daha açıklayıcı olmakla beraber ağırlıklı olarak Karl Bühler'in tasavvurlarını içerir. Son kısım mürsel'in“Türleri”ne (8) ayrılmıştır. 30'dan fazla alaka tespit edilmesine rağmen biz en mühim olarak görülen 12'sine değindik. 7 Mazmûn ve Metafor Bu kısımda“mazmûn”adı verilen ve çoğunlukla isti'ârelerden oluşan kalıplaşmış kullanımların“metaforik”tavrı ele alınmaya çalışıldı. Evvela kısaca mazmûnun“Tanım”ı (1) yapıldı. Ardından“Freud'un Mazmûn Sistemi”(2) başlığı altında mazmûnların“rüya”formuna uyarlanmasına çalışıldı. Son kısım esas maksadın hâsıl olduğu yerdir. Neredeyse ortak bir kabulle mazmûn,“ölü metafor”tarzı bir tavır gösterir. Zamanla kanıksanması, dil-pesent olması, âşikâr olması kıymetini düşürür mazmûnun. Bu haseple son kısma“Mazmûn Muhalefeti”(3) başlığını attık. 8 Mecâz ve Metafor Metafor teorileri tetkik edildiğinde en fazla örtüşmenin belâgat terimleri arasında“mecâz”ile olduğu görülür. Bizim“mecâz”için yaptığımız tasnifte ele alınan“teori”ler başka bakımlardan da gruplandırılabilirdi. Mesela Tirrell, Lacan ve Stern'in“zamir”tavrı gayet baskın bir ortak noktadır. Ya da Freud, Davidson, Jakobson ve Lacan“Geçici İkâme Teorisi”başlığı altında irdelenebilirdi. Fakat amacımız daha ziyade“Acaba mecâz metaforun karşılığı mıdır?”sorusunu cevaplamak olduğu için tasnifi daha işlevsel olarak yaptık. Evvela mecâzın“Tanım”ı (1) yapıldı. Ardından metafor teorileri ile mukayesede sağlam bir zemin edinmek adına tür“Tasnif”i (2) zikredildi.“Lugavî Mecâz”dan (2.1) sonra gelen“Aklî Mecâz ve Metaforun Sahte-İddia Teorisi”(2.2) kısmında Turbayne, Martinich ve Grice'in görüşleri de, mecâz ilgilerinden hemen önce kapsama dahil edildi. Ardından“Örfî Mecâz ve Bilişsellik Teorisi”(2.3) başlığı altında“Örfî-i Âm Olan Mecâz”(2.3.1),“Örfî-i Hâs Olan Mecâz”(2.3.2) ve“Metaforun Bilişsellik Teorisi”(2.3.3) sıralandı. Bu kısımda oyuna Mac Cormac dahil oldu.“Şer'î Mecâz”(2.4) ile tasnif bitirildi.“Hakikat Karşısında Mecâz veya Mecâz Karşısında Hakikat”te (3) metafor- hakikat münasebetinde“hakikat”i daha fazla irdeleyen Ricœur, Martinich ve Stern'in görüşlerine yer verildi.“Mecâzın Diğer Sanatlara Karşı Konumu”(4) yine mecâz ilgisini belirginleştirmek için ilave edilmiştir.“Mecâzın Teşhîsi”(5) ve“Mecâzın Kısa Tarihçesi”(6) ile gereken temelin edinildiğini varsayılarak“metafor teorileri”ne geçildi.“Mecâzın Olası Zararları”(7) kısmında önce klasik algı zikredildi. Ardından“Metaforun Özellik Transferi”(7.1) başlığı ile Levin'in görüşleri ve“Referansın Katlanması”(7.2) başlığı altında da Glucksberg'in tasavvuru ele alındı.“Metaforun Yorum Ekseni”(8) başlığı altında ilkin Kuran'ın mecâz özelliklerine kısaca değinildi (8.8.1.Mecâzü'l-Kur'ân). Zira“olası zararlar”mevzusunda ve muhtelif yerlerde zaten Kuran'ın yorumlanması sorununa değinilmiş idi. Ayrıca yine“yorum”konusuna açıklık getirmek için (ki metaforu yorumlanmaya muhtaç görürsek); Tirell, Davidson ve tabii ki Freud oyuna dahil olmuştur.“Muhatap İçin Metafor”da (9) metaforu daha ziyade“muhatap”açısından öne çıkaran Dan Sperber, Deirdre Wilson, Robyn Carston; George Lakoff, Mark Johnson, Zoltan Kövecses gibi düşünürlerin fikirleri irdelendi.“Metaforun Zapt ü Rabt Altına Alınması”(10) kısmında Cohen'in (Austin'den ilhamla) belli bir metaforu idrak taahhüdü ile ilgilenmesi (10.1.Sprech-Akt) ve Blumenberg'in“metaforoloji”nin kısıtlama ile değil de“sınırlama”ile ancak sarih bir hal alacağı düşüncesi (10.2.Epistemoloji Teorisi) izah edildi.“Parçaların Tasarrufu ve Tasavvuru”nda (11) Jakobson ve Nogales özelinde metaforun daha ziyade“lego”gibi ele alınmasına vurgu yapıldı“Zamirden Signifikanta”da (12) ise Lacan'ın“signifikant”(gösteren) bakımdan (12.1. Sa Gerbe), Stern'in ise“bağlam- bağımlılık”(12.2. Bağlam-Bağımlılık) bakımından zamirleri ele almaları izah edildi.“Metaforun Kavramsal İçeriği”nde (13), Danto'nun görüşleri mukayeseye dahil edildi.“Antik Tropus”(14) kısmı, son sözü söylemeden önceki en mühim değerlendirmelerden birini içerir. Zira mecâz daha ziyade tropus'a yakındır. III. Liber Tertius (III. Kitap) Bu son kısım çalışmanın tamamının analiz edildiği kısımdır. Daha doğrusu eldeki verilerin bir tertip içine oturtulduğu, daha nesnel bir hal aldığı, daha anlaşılır olduğu kısımdır. Bu vesile ile son kitabı üç kısma ayırdık. Evvela tamamı soyut olan kavramlar bir diyagram vesilesi ile yeniden biçimlendirildi. Bu tür bir çabanın bilhassa nicelik bakımından sakıncaları olsa da nitelik bakımından elde edilecek faydaların şüpheye galebe çalacağı kanaatindeyiz. Diyagramın izahından sonra tek tek her bir saha izah edildi. Aslında okur diyagramın neticesinde (LT 1.3) tezin fikir bakımından hülasasını bulabilir. Alanların izahı esnasında ortaklıklar, kesişmeler veya yakınlıklar nerede ise matematiksel bir kesinlik ile birbirlerine karşı konuşlansa da ikinci kısımda bir“sağlama”yapmayı gerekli gördük. Bu vesile ile seçilen teori genel içinde en muhalif duran ve ortak tavırların birçoğunu reddeden Lakoff und Johnson teorisidir. Hülasa babında bir“Netice”kısmı ile kitabı bitirdik. IV. Genel Bakış Bu kısımda amacımızı meramı dile getirmek suretinde özetledik. Daha ziyade çalışmanın genel içindeki konumu ile ilgili taşıdığımız şüphe elbette eserin farklı olma tavrından kaynaklanır. Eksiklikleri ve beklentileri sıralamaktan ziyade istikbalde bu çalışma ile bağlantılı olarak neler yapacağımıza da değindik. V. Kaynakça Bu kısımda bir ayrıma gitmek mümkün olmadı. Zira zikredilen eserlerin tamamına yakını birincil kaynaktır. Şüphesiz bunda, alanların genişliği ve disiplinler arası konumu sebebi ile istifade ettiğimiz kaynakları birbirlerine tercih edemeyişimizin de payı var. VI. Ekler Bu kısımda evvela kısaltmalar ve diyagram listesi verildi. Teze ayrıca üç dilde (Almanca, İngilizce, Türkçe) geniş özet de ilave edildi.
Özet (Çeviri)
My thesis consists of two main themes. The first is the „rhetoric-belâgat comparison“ on the axis of the metaphor. The second topic is „the search for a conceptual equivalence for the term of metaphor in the belâgat terminology„ To understand what the metaphor is, one must have knowledge about the rhetoric; and to gain knowledge of the arts, which are based on mecâz, information about „belâgat”is necessary. So the explanation and comparison of these two sciences, which I did in the first part, should be seen as the Preparation of a strong basis for the II. Part. My work consists of III books. The I. book consists of III; the II. book of VIII parts. The third book (Libertertius, LT), on the other hand, is to be considered as a final conclusion. In addition to the three books referred to, the work also includes Outlook (IV), Bibliography (V) and Attachment (VI). In the following, the respective parts of the work are summarized in detail. I. Liber Primus In this book the terms of belâgat and rhetoric and their history and comparison were dealt with. This will give us a firm foundation for the solution of the conceptual chaos. 1 Ancient rhetoric Our intention in this part is to solidify the historical basis of the metaphor, as well as to prepare the preliminary information for the comparison with the belâgat. First, we have made with the heading“Pure rhetoric”(1) a general introduction. It was just tried to draw attention to the problem that the rhetoric and the belâgat are deemed as synonyms. In response to the question“What is rhetoric?”(1.1) the definition of rhetoric was given. In the part“Purpose of rhetoric”(1.2) we tried to explain the term of rhetoric with the words „docere“, „placere”and „movere“. Thereafter we dealt with the „being inside each other”of poetics (1.3) and rhetoric.“Imitatio and Aemulatio”(1.4) are vital to the mimetic process and point to an important process in the education of the „orator“. With ”Rhetoric and logic: pars pro toto“ (1.5) the „logic”relationship was dealt with.“Rhetoric and government”(1.6) are among the elements, which deepen the distinction from belâgat, in particular in connection with the „purpose“. Then we referred on the verbalism, which is the obvious vulnerability of the potential damage of rhetoric: ”Rhetoric and verbalism“ (1.7). With ”Rhetoric in the context of management and organization“ (1.8) this part was completed. The Examination of the opposition between the sophists and philosophers we have started with the „sophists”. Under the main heading“Rise of sophists”(2) we first tried to question the „faith“ attitude: ”The religion of the sophists“ (2.1). Then we have deepened the issue based on 8 people that appeared to us most important. In the part ”The grandfather of rhetoric: Homer“ (2.2) the attention was drawn especially to the uses in the epics Iliad and Odyssey. With ”Birth of rhetoric: Korax“ (2.3) the unity formation in the rhetoric discipline is treated. Then the student of Korax, Teisias was approached under the heading ”The first important apprentice: Teisias from Syracuse“ (2.4). In ”The creator of tragedy: Thespis“ (2.5) the imaginary power of rhetoric was solidified. While we rated ”Antiphon“ (2.6), we have summarized his speeches and tetralogies. Gorgias, who was examined in detail, we have rather mentioned in a more detailed manner, and particularly in the context of the work of Plato with the same name, as he referred to rather important judgments: ”The golden statue of Gorgias“ (2.7). When we analyzed ”Prophet of eastern helenistic: Isocrates“ (2.8), we have tried to take account of his versatility. In ”Anaximenes of Lampsacus: Rhetorica Ad Alexandrum“ (2.9) a style-based perspective was used. ”Age of philosophers“ (3), is the third section of the Ancient rhetoric. First, and in detail, we tried to take a closer look on Plato. Because of his importance, we had already amassed the material about him and written a book entitled „Platon'un Retorik Anlayişi”(The rhetoric understanding of Plato).“Plato the provocateur”(3.1) was declared in 8 parts. Subsequently the author of Peri Hypsous“Pseudo Longinus”(3.2) was treated. In that part, we tried to make a comprehensive review. With the title“The rhetoric of Aristotle”(3.3) the knowledge around modern rhetoric and especially around the „metaphor theories“ begins to mature. The rhetoric understanding of Aristotle was summed up in 4 parts. We studied in ”Father of botany: Theophrastus“ (3.4) the history of the education. Under ”Rhetorician Demetrios as the suspect for the collapse of the ancient Greek rhetoric or the rhetoric weakness of democracy“ (3.5) we evaluated Demetrios, who was proclaimed as scapegoat and rated responsible for the decay. ”The last hellene: Hermagoras of Temnos“ (3.6) however, could not do more then to postpone the collapse of the Aristotelian school. In the part ”Roman Republic“ (4), there is no distinct peak except Cato and Auctor ad Herennium in the process to Cicero. ”Marcus Porcius Cato: Attici Romanarum“ (4.1) owes his importance to the fact that he was a character during a trouble-free transition. Many very important sources of rhetoric written from the time of Aristotle (384-322) to ad Auctor Herennium (90 B.C.) do not exist at the present time. In the further course it was under the heading ”Rhetorica Ad Herennium“ (Auctor Ad Herennium) (4.2) tried to explain the problems of the content and the affiliation of the work. The last main heading of this part was reserved for ”Cicero“ (4.3), who we call the top of the rhetoric. The analysis particularly based on De Oratore, De Inventione and Brutus we could summarize with 15 sub-headings. In the last part of the first book ”The roman rhetoric during the Imperial Era“ (5), ”Quintilianus“ (5.1), who is considered the third largest person in the rhetoric history, was treated. 2 The short history of belâgat This part consists of 3 main headings. Or the distinction between Arab, Persian and Turkish literature ensures the separation. The focus is of course on the Turkish literature; but also the Arab belâgat was detailed, since it serves as a source. First, a brief introduction was made. After that we have analyzed in part ”The birth of belâgat, the first Orator“ (1) the change in the Arab belâgat, from the birth up to our time. So that Ahmad Hasan az-Zayyât (1885-1968) has provided the combination with the French style. Under this heading up to 40 personalities with „their places in the belâgat history”and of course with the review „of their works“ were listed. Thereafter, the ”Belâgat in Persian Literature“ (2) was examined. Here, the evaluation was made based on 12 names. The first two parts were about 1/3 of this section. 2/3 of these belong to ”Belâgat in Turkish Literature“ (3). Here were due to the chronological series; or because the inflection point „Tanzimat Fermani”(Edict of Gülhane), 5 headers opened. First the particularistic affiliations with the headline“Authors, who treated the belâgat partial and as a means”(3.1) were mentioned. Then with“The first belâgat Scholars”(3.2) we tried to clarify the belâgat. In part“The maintain of the tradition after Tanzimat”(3.3) the reasons of the conflict are better to observe. Since we considered Tanzimat as determinative we rated first the“Transitional period after the Tanzimat”(3.4). The actual distinction is shown with“Changes after Tanzimat”(3.5). Especially the views of the names in this part were decisive for the „metaphor“ comparison. As we consider Bilgegil´s work as „the synthesized form of belâgat science”we took his work as a basis for many literary arts. 3. Rhetoric and belâgat comparison Here the comparison of the first two books will be made and there are examples demonstrated why „rhetoric“ and „belâgat”can´t be used as synonyms for each other. Therefore, first“The basic differences in the definition”(1) were discussed. Then with“Target comparison”(2) the differences in this topic were referred to. The first element that caused a conflict and difference:“The difference between the used methods”(3). This is actually into each other with“Disagreement at the historical development”(4). Then with the short part“Origin conflict”(5) we have stressed the difference between „convincing“ and „explaining”.“Mimesis”(6) is not just a tool that is taken for the rhetoric as the basis.“Poetry and rhetoric intersection”(7) was based again on Aristotle. In the parts“The importance of the rhetoric and belâgat”(8),“The teachings of the rhetoric and belâgat”(9) the differences, can be seen more clearly.“The obvious benefits of rhetoric and belâgat”(10) reflects again the religion- practice conflict. Under the heading“Style themes and especially literary arts”(11) we focused more on technical differences. In“The application of the rhetoric and belâgat; and their actional side”(12) however the differences in practice were stressed. In the part“The defects or weaknesses”(13) the technical problems of belâgat and rhetoric were analyzed.“The change of the rules with time and their processing”(14) deals with the understanding of the „modern“ to which we often have referred to in the 2nd book. In ”Belâgat and rhetoric in our time“ (15) we briefly pointed to the continuity of rhetoric. Then we briefly explained the six points from which we hope to explain the difference more understandable: ”The versatility of belâgat or rhetoric master“ (16) is especially during the Tanzimat years and the Greco-Roman transition a necessity. ”The financial side of rhetoric“ (17) is in our opinion one of the biggest differences to the belâgat. ”Catharsis“ (18) can be perceived as the methods of influence of the orators. This term, which we consider very important for the modern culture, we plan to deal with in a separate Book. ”The effect of the rhetoric and belâgat to the character“ (19) has actually directly something to do with the subject of „virtue”:“The virtue problem of rhetoric”(20). Both the belâgat, and the rhetoric lose philosophically seen their the potential agreement in the theory during application.“Rhetoric and belâgat from a political view”(21) includes the most obvious explanation for this loss. There is no doubt that the „political“ attitude is the most valid part or description for the metaphor. II. Liber Secundus In this part in connection with the criticism of the difference between belâgat and rhetoric, the extensions (or tools) of the two; the „Metaphor”and „mecâz and mecâz based arts“ are compared. Basically, besides finding an equivalent term for the metaphor in Turkish, we will determine the emergence of the rhetoric. Or the determination whether and which or what of the „mecâz and mecâz based arts”are metaphors, will also ensure that we can describe the opposite movement of the belâgat. With this aim, the VIII. heading was opened. During the comparison, approximately two hundred belâgat Scholars and rhetoric Masters and nearly thirty metaphor theories were rated. This part of the work is aimed rather to prevent the improper use of metaphor, then to find a counterpart to the metaphor in Turkish literature. 1. Beyân discipline and delâlet Under this heading we tried to examine „delâlet“ which is necessary for all the „mecâz”containing arts. First, the“Beyân science”(1) was examined to define the extent. After that we made a detailed study about“delâlet [signification]”(2). Of course, de Saussure's“Image Acoustique”(3) idea was not neglected. Then we have studied the „delâlet“ types. Under the general title ”The indication of the word on the significance“ (4) we tried to explain ”Indication without relationship to the word (wordless indication)“ (4.1) and ”Indication with a relationship to the word (word dependent indication)“ (4.2). 2 Reality and metaphor These two terms represent a contradiction. For those who find the metaphor disadvantageous the mainstay is the „hakiki anlam”(true meaning). In this section we have described first“Term of truth”(1). We then tried to explain the classical perception with“Categorization of truth”(2). This part consists of two parts:“Truth after the intention of the word users”(2.1) and“Truth to the quantity of the meaning”(2.2). Then we investigated“Truth against metaphor or anti-metaphorical attitudes”(3). As a natural hereof, we referred to the view“Metaphor is the truth”(4). The concretization of the thread takes place with the appearance of actors such as Derrida, Rousseau, Heidegger, Nietzsche, Aquinas and Debatin.“Derrida- Rousseau opposition with the 'giant' example”(5) gives us a solid foundation for the metaphorical conflict. Heidegger is anyway a reliable source for Derrida.“Metaphysics and Heidegger´s room”(6) shows the overlap of metaphysics and metaphor, so it is an essential subtitle for the truth. The important part is“Nietzsche´s metaphor perception”(7). This part has been treated in some detail. With these parts, we have completed the section:“Thomas Aquinas and mimetic truth”(8) and“Debatin's rationality”(9). 3 Isti'âre Under this heading we have first investigated the“The basic meaning”(1) of isti'âre. This required a separate topic for“Different isti'âre definitions”(2). Then we have considered in addition“Ekrem´s isti'âre understanding”(3), since it is a turning point for the rhetoric- belâgat distinction. The teşbîh relationship we have briefly mentioned under „istibdal“ [eng. exchange] (4). We tried to prepare a basis for the comparison between isti'âre and metaphor under ”The short history of isti'âre“ (5) and ”The foundations of isti'âre“ (6). After that we built on „karîne”[eng. clue] (7), which we'll use often. We have solidified this with“Examples from the Koran”(8). As we mentioned, the“The sources”(9), there was no reason to let the metaphor out of the game. The input with“isti'âre towards metaphor”(10) was particularly with Kittay“Istiâre from the perspective of the doubling of the contents”(11) and with“Theory of metaphorical field”(12) investigations were deepened. For the Field Theory Coseriu, Porzig, Trier, Weinrich and Goodman were essential. Before we have gone over to the classification, we explained an issue that bothered us briefly under the title“The problem of eğretileme”(13). For“istiâre types”(14) we took Bilgegil as a Basis.“Function of isti'âre”(15) and dead isti'âre“ is also an important point to conceive the metaphor. After that the explaining of the dead isti'âre was deepened with ”mazmûn- isti'âre relationship“ (16). With the ”teşhîs and intak addition“ (17) we finished this section. 4 Teşbîh Teşbîh is one of the largest portions of our work. First, we started with the ”Description“ (1) of teşbîh. Then we explained ”The short history“ (2) to solidify the conceptual basis. ”The elements of teşbîh“ (3) were enumerated with their examples before the declaration of teşbîh-likely theories. We then investigated the ”Comparison Theory“ (4) while stressing Aristotle´s connection. ”Interaction Theory“ (5) has an explanatory structure for the teşbîh synonymy. Therefore separate headings were opened for the „wolf”example and „teşbîh-i beliğ“. Then we studied ”The metaphor understanding of Aristotle“ (6) more detailed because of the importance. The analogy connection we have also tried to investigate under the heading ”Analogy in Aristotle and Coenen“ (7). After these theoretical information we moved to ”teşbîh types“ (8). The teşbîh was examined under four headings. Then we went to ”The intention of teşbîh“ (9). With ”isti'âre and rhetoric relationship“ (10) we have deepened the comparison. Lastly with the headers ”teşbîh- isti'âre- metaphor“ (11), ”Simile-Parable-Similitudo“ (12) and ”Comparison and Simile“ (13) we ended „teşbîh”. 5 Kinâye While we compare kinâye and the „metaphor“, it should not be forgotten that kinâye is a type of mecâz. Therefore, the question „how can it be that a part of mecâz may represent the metaphor?”could come to mind. What we are particularly trying (for this section) in the „theory“ level to show is that the „kinâye attitude”of the metaphor is the same, but not the kinâye itself. First, we have investigated the“kinâye term”(1). After that, to better understand the two dimensions of the metaphor we gave details to“kinâye types”(2). Than we explained the difference to“ta'rîz”(3).“Kinâye and mecâz-i mürsel connection”(4) is within the general comparison, the first major pull. After, the“intention-context”(5) was treated very short. In the section“Conceptual Chaos”(6) we have attempted to identify important misunderstandings. In“kinâye in the extent of rhetoric”(7) we mentioned particularly Ekrem´s views. In the Sections“Extensional Metaphor: Davidson”(8),“John R. Searle's Divergence Ascertainment”(9) and“Absurdity-Insignificance at kinâye: Beardsley”(10) we were trying to make a metaphor kinâye- comparison on a theoretical level. With“Perception problem of kinâye”(11) this part of the work was completed. 6 Mecâz-ı Mürsel That the mecâz-ı mürsel is equated with the „metaphor“ is in comparison to the other term options limited and „strange”. On the first glance it even looks quite illogical. What should not be forgotten is not that the equivalence between the „metaphor“ and „mecâz-ı mürsel”emerges, but that the system of mecâz-ı mürsel was taken in comparison. First, we made the“Definition”(1) of mürsel mecâz. The“Conditions”(2) were briefly mentioned. Then we tried to investigate“Metonymy and Synecdoche”(3) which have an equivalence in the rhetoric. Here we have not neglected the „antonomasia“. With ”Metonymy and kinâye relationship“ (4) we tried to resolve a major mess. The ”Artistic attribute“ (5) of mecâz-ı mürsel is also an issue that has been dealt with concerns. The ”Metaphor = mecâz-i mürsel“ (6) equation is according to preliminary information, the main theme. The ”The shape of the metaphor“ (7) is more explanatory and contains predominantly Karl Bühler's ideas. The last is about the ”Types of mürsel“ (8). Although more than 30 relevancies have been identified, we used the 12 main ones. 7 The theme of mazmûn In this section we tried to investigate the metaphorical attitude of the „mazmûn”called, and most of isti'âres existing clichéd uses. First, we have focused on the“Definition”(1) of the corresponding terms. Then we attempted to apply the mazmûn under the heading“Freud's mazmûn System”(2) into the“dream”form. The last part includes the intentions of this work. According to general consensus, the mazmûn shows a similar attitude as the“dead metaphor”. That the mazmûn wears out over time, becomes trivial, boring and obvious, diminishes its poetic value. The faulty (and weak) side of the mazmûn system is the compulsion of the müşebbeh, to remain in any case (that is, no matter how much the poet tries to activate) passive. The interaction is ideal for metaphorical uses.“But the comparison view provides a more elaborate paraphrase, inasmuch as the original statement is interpreted as being about lions as well as about Richard.”(Black 1954/1996: 67). To explain this inconsistency, we have called the last part“mazmûn opposition”(3). 8 Mecâz When the metaphor theories are analyzed, it becomes clear that the closest match from the belâgat terms is with „mecâz“. The theories we have used for our „mecâz”categorization, could also be grouped from other perspectives. For example, Tirrell, Lacan and Stern´s pronoun attitude are a fairly dominant common feature. Or it would have been examined under the heading of „Substitution Theory“ of Freud, Davidson, Jakobson and Lacan. However, our goal is to answer the question „is the mecâz synonymous with the metaphor?”which is why we have made the categorization more functional. First the“Definition”(1) was made. Subsequently, we mentioned the types of“Categorization”(2) to obtain a firm basis for a comparison with the metaphor theories. After“Lexical mecâz”(2.1), in the part“mind based mecâz”(2.2) and“Theory of Pretention of the metaphor”also Turbayne, Martinich and Grice´s views, just before the mecâz circumstances were integrated into the extent. Then under the heading“Traditional mecâz and Cognition Theory”(2.3),“Supraregional-traditional mecâz”(2.3.1),“Regional-traditional mecâz”(2.3.2) and“Cognition Theory of metaphor”(2.3.3) were lined up. In this part Mac Cormac comes into play. With“Religious mecâz”(2.4) the categorization was completed. In“mecâz against truth or truth against mecâz”(3) the views of Ricœur, Martinich and Stern (who dealt more with the truth) in the metaphor-truth relationship were accommodated.“The situation of mecâz besides other arts”(4) was added to contour the mecâz relation. With“Diagnosis of mecâz”(5) and“Short history of mecâz”(6) we went over to „metaphor theories“, by assuming that the necessary foundation was present. In part ”Potential damage of mecâz“ (7) first the classical perception was mentioned. Thereafter under the heading ”Feature transfer of metaphor“ (7.1) Levin´s views and under ”Reference doubling“ (7.2) Glucksberg´s views were treated. Under the heading ”The interpretation axis of the of metaphor“ (8) first mecâz examples from the Quran were briefly given (8.8.1. mecâzü'l-Kur'ân) In the part „Potential damage”and at different locations we have addressed the problem to the commentary on the Quran. Moreover Tirell, Davidson and of course Freud were taken into play, to educate about the theme of the „interpretation“ (whether the metaphor requires an interpretation) (8.2.Metaphor chain, 8.3.What metaphors mean, 8.4. Freud´s Dream) In ”Metaphor for the interlocutor“ (9) the views of thinkers like Dan Sperber, Deirdre Wilson, Robyn Carston; George Lakoff, Mark Johnson, Zoltan Kövecses who bring the metaphor rather from the perspective of the interlocutor in the foreground were examined. (9.1. Meaning loosening, 9.2. Theory of Conceptualization) In part. ”Domination of the metaphor“ (10) it was explained that Cohen (inspired by Austin) dealt with a certain guarantee of comprehension of metaphor (10.1.Speech Act) and Blumenberg´s opinion that „metaphorology”becomes more clear not with restriction but with drawing of the borderlines. (10.2.Epistemology Theory). In“Presentation and use of parts”(11) was regarding Jakobson and Nogales said, that the metaphor is rated more like „Lego“. (11.1.Combination- Selection, 11.2.Reconceptualisation of metaphor) The part ”from pronoun to the significant“ (12) consists of two lower parts, where the pronoun comes first. Lacan in respect of the „signifier”(12.1 Sa Gerbe) and Stern in respect of „context dependence“ (12.2. Context-dependence) were rated in this topic. With ”The intention of the metaphor“ (13), Danto´s views were compared. The part ”Antique Trope" (14), includes one of the most important reviews before the final. Because mecâz is rather similar to the trope. III. Liber Tertius The section Liber Tertius (LT) is devoted to the evaluation of all the analyzes carried out in this work. With this aim, the terms in Liber Secundus are subjected to a comparative analysis. Thus, this section consists of three parts, in which, by means of an ABC diagram, various mecâz types are examined regarding different meaning connotations - divided according to certain fields. In the second part of this section, a examination of the placement of the mentioned mecâz types is given. Here, again, we must distinguish between structural metaphors, orientation metaphors and ontological metaphors. With a conclusion, the study of the Liber Tertius as well as of the entire work comes to an conclusive end. IV. Outlook In this small part, we briefly explained what kind of a path this work attempts to pave, and what features future efforts on this subject can have. Undoubtedly, it is very easy to list the visible shortcomings. Instead, I briefly emphasized what I plan to do about this subject in the future. V. Bibliography Just the Books, which are cited in the I. and II. Books are listed here. Under the Thanksgiving we mentioned the most frequently used ones of them. VI. Attachment Here I gave the List of Figures and the List of Abbreviations. Finally, summaries in three different languages (German, English, Turkish) were written.
Benzer Tezler
- Tasarım ve mimaride değişim-yabancılaşma süreci Türkiye üzerine bir deneme
Başlık çevirisi yok
İSMAİL KAYGUSUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
1988
MimarlıkHacettepe ÜniversitesiUygulamalı Sanatlar Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YÜKSEL BİNGÖL
- Medeni Usul Hukukunda yargılama harç ve giderleri
Gerichtsqebühren und ausgaben im zivil prozess recht
CUMHUR RÜZGARESEN
- Kaynak-odaklı ve erek-odaklı çeviri yaklaşımlarında eşdeğerlik sorunu
Das Problem der Äquivalenz in ausgangstextorientierten und zieltextorientierten Übersetzungsansätzen
GÜLKAN ÇAVUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Alman Dili ve EdebiyatıMersin ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET GÜNDOĞDU
- Von Mythologie zum utopischen menschenprofil im roman 'Ein Gott der Frecheit' von Sten Nadolny
Sten Nadolny'nin 'Arsızlığın Tanrısı' adlı romanında mitolojiden ütopya insan profili
UFUK GEÇİM
Doktora
Almanca
1998
Alman Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiAlman Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEKİ CEMİL ARDA