Arap edebiyatında didaktik şiir
Didactic poetry in Arabic literature
- Tez No: 357493
- Danışmanlar: PROF. DR. M. SADİ ÇÖGENLİ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Abbasiler Dönemi, Didaktik Şiir, Manzume, Elfiyye, Urcuze, Abbasid period, didactic poetry, poem, elfiyye, urjuza, manzuma
- Yıl: 2013
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Doğu Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 315
Özet
Edebi bir tür olarak, ilkin Antik Yunan Dönemi edebiyatında, ancak bundan önceki dönemlerde de bu tarza yakın örneklerine rastlanılan didaktik şiirin, Arap edebiyatında ortaya çıkışı ilk kez Abbasiler Dönemine denk gelmektedir. Ancak söz konusu bu döneme kadar Arap edebiyatında bu türün ortaya çıkmasında Cahiliye Döneminden başlayarak Arap şairlerin hikmet, nasihat, zühd ve din içerikli ve aynı zamanda hayati tecrübelerini toplumun bireylerine aktardıkları şiirleri, bu tarz şiirin ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır. Bu şiir türü, Abbasilerin birinci döneminden başlayarak dil, tarih, coğrafya, fıkıh, astronomi, kimya, hadis, fıkıh, kelâm gibi sosyal ve fenni birçok alanda farklı konuların ele alındığı bir şiir türü olarak ortaya çıkmış, sonraki dönemlerde eğitim ortamlarında derslerin daha tesirli bir şekilde anlatılması ve ezberlenmesi için sarf, nahiv, belağat ve diğer birçok konuda yazılmış manzumelerle karşımıza çıkmaktadır. Farklı alanlarda ihtisaslaşma ve bu alanlarda yapılan çalışmalar ilim adamlarını ve zamanın eğitimcilerini eğitim-öğretim yöntemlerinde de yeni arayışlara sevk etmiştir. Elfiyye, urcuze, manzume gibi isimlerle anılan didaktik türdeki şiir, bu anlamda bir ihtiyaç olarak ortaya çıkmış, farklı konuları şiir üzerinden anlatma ve ezberletme amacıyla, sayıları yüzleri bulan manzumeler yazılmıştır. Arap dili ve edebiyatında bu tür çalışmalar, Abbasiler Döneminden başlayarak Endülüs Dönemi edebiyatı ve sonraki dönmemlerde Osmanlı Dönemi edebiyatında da sıklıkla yapılmış, farklı konularda ve özellikle dili öğretme amaçlı yazılan manzumeler eğitim-öğretim ortamında da kullanılmıştır. Bu çalışmada, didaktik tarzdaki şiirlerin ortaya çıkışı ve Abbasi Döneminden başlayarak Osmanlının son dönemlerine kadar Arap dili ve edebiyatında geçirdiği tarihsel süreç anlatılacak, yapılan çalışmalara değinilecek ve bu çalışmalar içinde özellikle Arap diline ait sarf, nahiv, aruz, belağat gibi ilimlerde yazılan manzumelere daha geniş yer verilerek, bu şiirlerin şiirsel ve fonetik açıdan inceleme ve değerlendirmesi yapılacaktır.
Özet (Çeviri)
As a literary genre didactic poetry is encountered in the period of Ancient Greek literature although the examples of its similar style are seen in earlier periods. Its emergence in Arabic literature for the first time coincides with early Abbasid period. However, until the emergence of this genre in Arabic literature, poems by Arabic poets related to wisdom, advice, asceticism, religion and vital experience transferred to members of the society have prepared the ground for the emergence of this kind of poetry since the Era of Ignorance. This type of poetry starting from the first period of Abbasids emerges as a type of poetry deals with different social and scientific issues such as language, history, geography, astronomy, hadith, fiqh and theology, and subsequently, it emerges as grammar, syntax, rhetoric and poems written for many other issues in order to explain and memorize courses in a more effective way at training environment. Specialization in different fields and studies in these areas have led scholars and trainers of that period search for new methods in education and training. Didactic poetry known as alfiyye, urjuza and manzuma has emerged as a need in this sense, and hundreds of poems have been written in order to tell and memorize different issues through poetry. Such studies in Arabic philology have started in the Abbasid period and continued in the periods of Andalusian literature and appeard later in the Ottoman literature. Poems of different issues especially to teach language have been used in educational environment. This study deals with the emergence of didactic poetry, tells its historical process in Arabic philology starting from early Abbasid period until the end of the Ottoman period, addresses related studies and pays more attention to poems of grammar, syntax, prosody, rhetoric especially written in Arabic language in order to analyze and evaluate the poems in terms of poetic and phonetic point of view.
Benzer Tezler
- Osmanlı dönemi Arap edebiyatında bir eğitim yöntemi olarak didaktik şiir
Didactic poetry as an educational method in Ottoman period Arabic literature
NESİBE KILINÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Dilbilimİnönü ÜniversitesiArap Dili ve Belagatı Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN POLAT
- Mali Arap edebiyatında didaktik şiir
Didactic poetry in Malian Arabic literature
MAHAMADOU KEITA
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET ALİ KILAY ARAZ
- Arap edebiyatında Makâme ve bazı Makâmât örnekleri
The Maqamah in the Arabic literature and some samples of Maqamat
AHMET CEVDET KARACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Doğu Dilleri ve EdebiyatıUludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET YALAR
- Kıraat edebiyatında ve tedrisatında manzum eser geleneği: Hırzu'l-Emânî örneği
Tradition of written verses in the literature and education of qiraat: Example of Hirz al-Amânî
EREN PİLGİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET EMİN MAŞALI
- Âşık Nevrûzî Mevlidi ( İnceleme-Metin )
An analysis and contexual of the Mevlid by the Aşik Nevrûzî
SEMA GÜRLEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıGaziantep ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL İBRAHİM YAKAR