Mimar Koca Sinan'ın İstanbul'daki camilerinde minber
The minbars of architect Big Sinan's Mosques in İstanbul
- Tez No: 358572
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜL TUNÇEL
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Minber, Mimar Sinan, Osmanlı, İstanbul, Cami
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Sanat Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 644
Özet
'Mimar Koca Sinan'ın İstanbul'daki Camilerinde Minber' başlıklı çalışmamızda, Mimar Sinan'ın İstanbul'daki ilk yapım özelliklerini taşıyan toplam 19 eserine yer verilmiştir. Bu yapılar Tezkiretü'l Bünyan, Tezkiretü'l Ebniye ve Tuhfetü'lMi'marin adlı yazma eserler ve bu eserler hakkında yapılan yayınlar esas alınarak belirlenmiştir. Çalışmamız ile Mimar Sinan'ın İstanbul minberlerini, tüm yönleriyle incelemek ve bu değerlendirmeler ışığında Mimar Sinan'ın sanat anlayışını ortaya koymak hedeflenmiştir. Ayrıca minberlerin Türk İslam Sanatı içinde ne kadar özgün olduğunu ya da özgünleştiğini karşılaştırmalar içinde vermek ve Mimar Sinan'ın sanat anlayışının din ve bölgesel kültürlerle nasıl bir ilişkide olduğunu ortaya koymak amaç edinilmiştir. Mimar Sinan'ın İstanbul'daki minberlerinin yapımı 1522-1588 yılları arasını kapsamaktadır. İncelediğimiz yapılar İstanbul'un Fatih, Beyoğlu, Eyüp, Üsküdar ve Beşiktaş ilçelerinde yer almaktadır. Mimar Sinan da eserlerinde minberleri, mihrabın batısına denk gelecek şekilde konumlandırmıştır. Minberler kapı, korkuluk, yan aynalık, aynalık altı açıklık, geçit ve köşk kısımları başlığı altında anlatılmıştır. Mimar Sinan Dönemi'nde başlıca kullanılan malzeme mermerdir. Bu dönemde malzemeler kullanım kolaylığı ve dayanaklılığı göz önünde bulundurularak tercih edilmiştir. Erken Dönem Osmanlı mermer minberlerindeki sadelik, Osmanlı Devleti'nin ekonomik yeterlilikleriyle doğrudan alakalıdır. Ancak, Osmanlı Devleti'nin en kudretli olduğu yılları da kapsayan Mimar Sinan Döneminde, ekonomik ferahlığın getirdiği imkânlar, yapı malzemesi olarak mermere yer verilmesini kolaylaştırmıştır. Bunun sonucunda da mermer yüzeyinde süslemeye yoğun bir şekilde yer verilmiştir. Geometrik süslemede çokgen, yıldız ve çintemani kullanılmıştır. Çokgen ve yıldız formlar yoğun kullanım alanına sahip olmuş iken, çintemani sınırlı kullanılmıştır. Bitkisel süslemede, rumi-palmet ikilisi en fazla kullanılan motiflerdir. Mimar Sinan'ın İstanbul minberlerinde en az görülen çiçek motifleri nar, şakayık, lale, karanfildir. Çalışmamızda Mimar Koca Sinan'ın İstanbul'daki Camilerinde Minberleri kapsamlı bir şekilde incelenmiş ve Türk Sanatı'ndaki yeri belirlenmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study we have observed totally 19 constructions of Mimar Sinan, and focused on minbars of mosques, which have original features in İstanbul. We evaluated these constructions in the light of some written documents such as Tezkiretü'l Bünyan, Tezkiretü'l Ebniye and Tuhfetü'lMi'marin. In this study, it is aimed to investigate Mimar Sinan's minbars, which are in İstanbul's mosques and to exhibit his comprehension of art from all aspects. Additionally we tried to mention the unique value of minbars regarding Turkısh–Islamic Art and by some comparisons to enlight relations of Mimar Sinan's artistic comprehension with religious or local motifs. This study includes minbars of Mimar Sinan in İstanbul between the years of 1522-1588. These buildings are located on quarters of Fatih, Beyoğlu, Eyüp, Üsküdar and Beşiktaş in İstanbul. Mimar Sinan has generally positioned the minbar to the right side of mihrabs. Minbars are described for some sections such as including door, railing, side transom, six transom opening, passage and pavilion. The mostly using material was marble in Mimar Sinan's era. During this period materials are preferred because of ease of use and durability. The simple form of early Ottoman marble minbar was directly related to Ottoman State's financial grade. However, as the years of Ottoman Empire, including the most powerful period of Mimar Sinan, the opportunities brought about by economic prosperity, it has facilitated using marble as a building material. As a result, the surface of the marble decorations are placed in an intensive way. In geometric decorations such as polygon, star and çintemani are commonly used. While forms of polygon ve star are more densely seen, çintemani is used limeted. In vegetal ornaments, rumi and palmetto are most commonly used motifs The rare flowers are pomegranate, shakayık, tulip and carnations that are one or twice repeated in our study. The Minbars of Mosques in İstanbul which constructed by Architect Big Sinan are completely evaulated in order to determine his place in Turkish Art. Key Words : 1-Minbar 2-Architect Sinan 3-Ottoman 4-İstanbul 5-Mosque
Benzer Tezler
- İstanbul'da Mimar Sinan'ın Kaptan-ı Deryalar için yaptığı eserler
Mimar Sinan's works in İstanbul for Master of the Ships
DUYGU DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sanat TarihiDokuz Eylül Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞENAY ÖZGÜR YILDIZ
- Byzantine heritage depicted: the aqueduct of Valens in the historical topography of Istanbul
Tasvirdeki Bizans mirası: İstanbul'un tarihi topografyasında Valens Su Kemeri
FATMA SARIKAYA IŞIK
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PELİN YONCACI ARSLAN
- XVI. yüzyılda İstanbul'daki Halveti tekkeleri
Khalwati convents in the Sixteenth century of Istanbul
AYŞE BÖLÜKBAŞI
Doktora
Türkçe
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA İLKNUR KOLAY
- Sağlık yapılarının İstanbul'un tarihsel topoğrafyası ile ilişkisinin süreklilik bağlamında incelenmesi
An analysis of the relationship between health structures and Istanbul's historical topography regarding the context of continuity
ZİŞAN YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NEZİH RECEP AYSEL
- Davud Paşa Medresesi örneğinde 15. yy İstanbul medreseleri koruma sorunları ve önerileri
Davud Pasha Madrasa-A sample for the problems and recommendations of reservation for 15. century İstanbul madrasas
FÜSUN KARADAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DEMET BİNAN