Deprem travmasının kronik psikolojik etkileri: Düzce Depremi'nden 14 yıl sonra travma sonrası stres ve depresyon belirtilerinin yaygınlığı ve ilişkili risk faktörleri
Chronic psychological effects of earthquake trauma: Prevalence of posttraumatic stress and depression symptoms and associated risk factors 14 years after the Duzce Earthquake
- Tez No: 358812
- Danışmanlar: DOÇ. DR. EBRU ŞALCIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Haliç Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Bölümü
- Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
Deprem gibi yıkıcı afetlerin uzun dönem etkilerini araştıran az sayıda çalışma vardır. Bu çalışmada 14 yıl önce meydana gelen Marmara ve Düzce depremlerini yaşayan yetişkinlerde Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB), depresyon ve deprem korkusuna bağlı kaçınma davranışlarının sıklığı incelenmiştir. Örneklem Düzce'de Kaynaşlı ve Merkez ilçelerinden seçkisiz yöntemle belirlenen 403 depremzededen oluşmaktadır. Katılımcılar“Deprem Sonrası Travmatik Stres Tarama Ölçeği- Yenilenmiş Formu”,“Depresyon Değerlendirme Ölçeği”ve“Korku ve Kaçınma Ölçeği”ile değerlendirilmiştir. Kaynaşlı ilçesindeki katılımcıların Merkez ilçesindeki katılımcılardan daha ağır tramaya maruz kaldıkları görüldü. Tüm örneklemde olası TSSB %12.4, olası depresyon oranı %7 olarak bulunmuştur. İki ilçe arasında TSSB oranları açısından anlamlı fark ortaya çıkarken, depresyon oranları açısından fark bulunmamıştır. Katılımcıların %56'sının depremi hatırlatan ya da deprem olmasından korktuğu için en az bir durumdan kaçındığı ve ortalama 9.4 kaçınma davranışı olduğu bulunmuştur. Yapılan doğrusal regresyon analizi TSSB belirtilerini yordayan en güçlü faktörün olası depreme yönelik korku ve kişinin yaşamı üzerindeki kontrol duygusu olduğunun göstermiştir. TSSB'yi yordayan diğer faktörler düşük eğitim düzeyi, deprem öncesi psikiyatrik hastalık öyküsü, yakın kaybı, deprem sırasındaki korku düzeyi, depreme bağlı sorunlara yönelik alınan profesyonel destektir. Depresyonu yordayan faktörler TSSB'yi yordayan faktörlerle örtüşme göstermiştir. Bu bulgular yıkıcı bir depremden 14 yıl sonra önemli sayıdakişinin kronik psikolojik sorunları olduğunu göstermektedir ve deprem gibi afetlerden sonra ruh sağlığı hizmetlerinin uzun vadeli planlanması gereğine işaret etmektedir. Bu bulgular literatür bulguları ile birlikte değerlendirildiğinde depremzedelere yönelik uzun süreli psikolojik destek programları planlanırken TSSB ve depresyonun ortaya çıkış mekanizmalarının dikkate alınması ve depremzedelerin tedavisinde travma odaklı psikoterapilere ağırlık verilmesi gerektiğini göstermektedir.
Özet (Çeviri)
There are few studies that investigated long-term psychological effects of devastating earthquakes. In this study, the rates of posttraumatic stress disorder (PTSD), depression and earthquake-related avoidance behaviors were investigated in adults who had experienced the 1999 Marmara and Düzce earthquakes. A total of 403 earthquake survivors who were randomly selected from Merkez and Kaynaşlı districts completed“Screening Instrument for Traumatic Stress After Earthquake- Revised,”“Depression Rating Scale”and“Fear and Avoidance Questionnaire”. Participants from Kaynaşlı had been exposed to more severe trauma than participants from Merkez district. . The estimated rates of PTSD and depression were %12.4 and %7, respectively. The rates of PTSD differed significantly over two districts, while the rates of depression were similar. At least one situation that reminded the earthquake or evoked fear was avoided by %56 of participants and on average 9.4 situations were avoided. The strongest predictors of PTSD were fear of future earthquakes and lack of sense of control over life. Other predictors included low education, past psychiatric illness, loss of close ones, fear during the earthquake and having received professional support for earthquake-related problems. Predictors of depression overlapped with predictors of PTSD. These findings showed that even 14 years after a devastating earthquake, a non-negligible proportion of survivors still have chronic psychological problems and indicated a need for long-term mental healthcare policies. In planning for psychological assistance programs the mechanisms of traumatic stress in earthquake trauma need to be taken into account and trauma-focused psychotherapies should be given priority in treatment of earthquake survivors.
Benzer Tezler
- Akciğer kanseri semptom taramasının sigara bıraktırmadaki rolü
The role of screening lung cancer symptoms on smoking cessation
REŞAT YEŞİLOĞLU
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2008
Göğüs HastalıklarıDüzce ÜniversitesiGöğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ NİHAT ANNAKKAYA
- An analysis of the knowledge of earth sciences in Middle Byzantine histories, chronicles and military manuals (867-1204)
Orta Bizans dönemi tarih kaynakları, kronikleri ve askeri talimnamelerindeki yer bilimleri bilgisinin analizi (867-1204)
KUTSİ AYBARS ÇETİNALP
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Coğrafyaİstanbul Teknik ÜniversitesiBilim ve Teknoloji Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ MEHMET CELAL ŞENGÖR
- Deprem travmasının kuşaklar arası aktarımının ortaokul öğrencileri üzerinden incelenmesi
Intergenerational transmission of earthquake trauma among secondary school students
LÜTFİYE BALCI
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AZİZE NİLGÜN CANEL
- Kahramanmaraş depremini deneyimlemiş ruh sağlığı uzmanlarının travma sonrası büyümeye ilişkin görüşleri: Nitel bir yaklaşım
Opinions of mental health professionals who experienced the Kahramanmaraş eartquake on post traumatic growth: A qualitative approach
GAMZE TUNÇEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HATİCE İREM ÖZTEKE KOZAN
- Deprem sonrası kaybı olan genç yetişkinlerde depresyon, anksiyete, stres belirtileri ve psikolojik sağlamlık düzeylerinde EMDR uygulamasının etkisi
The effect of EMDR application on depression, anxiety, stress symptoms and psychological resilience levels in young adults with post-earthquake loss
PINAR YAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiGaziantep ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ASLI KARTOL