Frontotemporal demans hastalarında beyin manyetik rezonans görüntüleme volumetri ölçümleri ile nöropsikolojik testlerin ve beyin omurilik sıvısı biyobelirteçlerinin karşılaştırılması
MRI volumetry,Neuropsychological tests and CSF biomarkers correlations in Frontotemporal dementia
- Tez No: 360325
- Danışmanlar: PROF. DR. GÖRSEV YENER
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Nöroloji, Neurology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Nöroloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Nöroloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 67
Özet
Giriş: Frontotemporal demans (FTD) nadir görülen, erken başlangıçlı, otozomal dominant kalıtılma olasılığı yüksek olan ve demans sıklığı içinde erken başlangıçlı demanslar arasında Alzheimer hastalığından (AH) sonra ikinci sıklıkla görülen nörodejeneratif bir hastalıktır. Genetik, görüntüleme yöntemleri ve nöropsikolojik testler tanı koyma ve sınıflamada yardımcıdır. Bu çalışmada MRG volümetrik ölçümlerin, nöropsikolojik testlerin ve BOS biyobelirteçlerin FTD hastalarındaki klinik sonuçları ve aralarındaki ilişki tartışılmıştır. Böylelikle objektif tanı araçları aracılığıyla subjektif olabilen işlevsellik ve nöropsikolojik değerlendirmelerin tahmin edilme olasılığı araştırılacaktır. Gereç ve yöntem: Bu çalışmaya 01.01.2012-31.12.2013 tarihleri arasında Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Demans polikliniğinde izlenmekte olan klinik konsensus tanı kriterleri ile FTD tanısı almış 20 hasta alınmıştır. Hastalardan ve hasta yakınlarından bilgilendirilmiş onam formu alınmış, lomber ponksiyon yapılması amacı ile hastalar yatırılmış ve olası başka etyolojik nedenler dışlanması için rutin kan tetkikleri gönderilmiştir. Hastalara ADNI protokolü ile beyin MRG çekimi yapılmış, elde edilen MRG görüntüleri mim-LAVA programı kullanılarak tüm beyin ve normalize beyin volümleri ölçülmüştür. Hastalara nöropsikolojik test olarak; MMSE, Sözel Bellek Süreçleri Testi (SBST), Wechsler Bellek Skalası (WMS-R) Görsel Üretim alt testi, Stroop testi, Sözel Kategorik Akıcılık testi, Watson Saat Çizme testi, İleri ve Geri Sayı Menzili Testi uygulanmıştır. Hastaların klinik evre değerlendirmesi için Klinik Demans Evreleme Ölçeği (KDE), davranışsal açıdan değerlendirme için Nöropsikiyatrik Envanter (NPI), işlevsellik açıdan değerlendirme için Enstrümantal Günlük Yaşam Ölçeği (EGYA) kullanılmıştır. Bulgular: Bu çalışmada FTD olgularında; BOS biyobelirteçleri ve MRG volümetrik ölçümleri elde edilmiş ve klinik parametrelerle ilişkisi araştırılmıştır. Bulgularımız, laboratuvarımızın normatif değerlerine göre düşük total beyin volümü ve BOS'ta yüksek p-tau değerleri, düşük Abeta protein değerlerine işaret etmektedir. Nöropsikolojik testlerin tümü normatif değerlerin altında saptanmıştır. BOS biyobelirteçlerin, klinik parametrelerin ve MRG volümetrik ölçümlerin ilişkisi ikili olarak incelenmiş ve BOS Abeta protein oranı ile toplam beyin hacmi ilişkili bulunmuştur. Toplam beyin hacmi ile özellikle sözel bellek süreçleri testleri, görsel bellek testleri, frontal lob testlerinden Watson saat çizimi testi arasında yüksek derecede korelasyon saptanmıştır. BOS biyobelirteçleri ile Nöropsikolojik testlerden görsel öğrenim puanı ve enstrümental günlük yaşam aktiviteleri testi arasında yüksek derecede korelasyon bulunmuştur. Nöropsikolojik testlerden görsel öğrenme puanını tahmin etmede normalize beyin volümü tek başına puanın %84'ünü açıklayabilecek kadar yüksek derecede ilişkili bulunmuştur. Sonuç: Bu çalışmada MRG volümetrik ölçümleri ile görsel bellek, sözel bellek testleri ve frontal lob ilişkili testlerin arasında yüksek derecede ilişki saptanmıştır. Ayrıca BOS biyobelirteçleri ile görsel öğrenim puanı ve enstrümental günlük yaşam aktiviteleri testi arasında yüksek derecede ilişki bulunmuştur. Bu bulgular sübjektif sonuçlar verebilen, cinsiyet, eğitim ve kültürel özelliklere göre değişebilen Nöropsikolojik değerlendirme (NPD) ve işlevsellik değerlendirmeleri yanında, objektif BOS ve MRG belirteçlerinin tanı aşamasında FTD değerlendirilmesinde yararlı olacağına işaret etmektedir.
Özet (Çeviri)
Background: Frontotemporal dementia (FTD) is a rare neurodegenerative dementing illness with an early age onset and high rates of autosomal dominant heredity. It is the second prevalent dementia type before the age of 65. Genetics, neuroimaging, and neuropsychological tests are useful in diagnostics and clinical classification. In the present study, we aimed to explore MRI volumetry, neuropsychological tests, CSF biomarkers, and relations between these variables in a group of FTD subjects. Methods: Twenty consecutive FTD subjects who were followed in DEUTF Neurology Department Dementia Clinic between the dates of 1.1.2012 and 31.12.2013 were included to the study. The diagnosis was based on the Consensus Criteria (Rascovsky et al, 2011) that included MRI and functional neuroimaging and clinical characteristics. The informed consent was obtained from all relatives and eligible subjects. Lumbar puncture was performed to all except one and routine dementia screening of blood tests was undertaken. Thirteen subjects underwent MRI imaging with ADNI protocol for neuroimaging acquisition. Images were analysed semi-automatically according to mimLAVA program for measuring total brain volume. Then, a brain volume ratio defined as normalized total brain volume to intracranial volume was calculated for each subject. Neuropsychological testing included Mini-Mental State Examination, Öktem's Verbal Memory Test, Wechsler Memory Scale (WMS-R), visual reproduction test, Stroop test, verbal categorical fluency test, Watson's clock drawing test, and digit span tests. Clinical severity of dementia vas rated by Clinical Dementia Rating (CDR), behavioral scale was Neuropsychiatric Inventory, and functionality was assessed by means of Brody-Lawton's Instrumental Daily Living Scale (IADL). Results: In the present study, CSF biomarkers p-tau and Abeta proteins differed in FTD from normative values of Neurosciences' laboratory. Also MRI total absolute or normalized brain volume measurements showed decreased volume in FTD in comparison to normative values of healthy controls from Neurosciences' laboratory. Some of the subjects were not eligible for formal neuropsychological tests due to disease severity or aphasia. All the subjects who underwent neuropsychological testing showed worse performance than the normative data. When the cross relations were examined between volumetry, CSF values and neuropsychological testing, following relations were noted: 1) CSF Abeta is correlated to brain volume, 2) among the neuropsychological tests, some of the verbal or visual memory parameters correlate to brain volume with high positive correlation coefficients, and with a moderate negatice correlation to Watson's clock drawing test, 3) CSF Abeta is highly correlated to Instrumental Activities of Daily Living (IADL) and visual production tests. Regression analysis indicated that normalized MRI volume can explain the variance of visual learning score in the subjects by 84 percent. Discussion: This study indicates that CSF Abeta is related to MRI volume, visual memory, and functionality tests. Moreover, MRI volumetry measurements highly relate to verbal or visual memory values and some of the frontal lobe tests. These findings indicate that using MRI volumetry or CSF biomarkers along with clinical criteria help in diagnosis of FTD, since neuropsychological testing and functionality assessment cannot be reliable or eligible for some patients who cannot cooperate due to their disease severity or socio-cultural status.
Benzer Tezler
- Kognitif bozukluk sürekliliğinde görsel atrofi ölçeklerinin değerlendirilmesi
Evaluation of visual atrophy scales in cognitive impairment continuum
ÇAĞLA AKI
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Nörolojiİstanbul ÜniversitesiNöroloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM HAKAN GÜRVİT
- Beyin görüntüleme tekniklerinin alzheımer hastalığı erken tanı tahmininde kullanılması
The use of brain imaging techniques for predicting early diagnosis of alzheimer's disease
SAVAŞ OKYAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolAnadolu ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NİHAT ADAR
- Transkranyal manyetik uyarımın frontotemporal lobar demansın izole semptomları üzerine etkilerinin araştırılması
The research on the effects of transcranial magnetic stimulation on isolating of symtoms of frontotemporal dementia
GÜVEN TOPRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Nörolojiİstanbul Medipol ÜniversitesiSinir Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. LÜTFÜ HANOĞLU
- 18F-Florodeoksiglukoz Pozitron Emisyon Tomografisinin demans sendromlarının ayırıcı tanısı ve prognozundaki yeri
The role of 18F-Fluorodeoxyglucose Positron Emission Tomography in the differential diagnosis and prognosis of dementia syndromes
FARUK UĞUR DOĞAN
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
Nörolojiİstanbul ÜniversitesiNöroloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAŞMET AYHAN HANAĞASI
- Demans, empati ve ilişkili değişkenler
Dementia, empathy and related variables
FATMA ECE ÇETİN
Doktora
Türkçe
2024
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERİDE GÖKBEN HIZLI SAYAR