Geri Dön

Bilişsel bozukluklarda nörobilişsel beceriler ile nöroradyolojik bulguların ilişkisinin incelenmesi: Retrospektif bir çalışma

Başlık çevirisi mevcut değil.

PDF İndir

  1. Tez No: 940712
  2. Yazar: MEHMET MESUT DORUKOĞLU
  3. Danışmanlar: PROF. DR. DİLEK EVYAPAN
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Nöroloji, Neurology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2025
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ege Üniversitesi
  10. Enstitü: Tıp Fakültesi
  11. Ana Bilim Dalı: Nöroloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 73

Özet

Nörodejeneratif hastalıklar, beyin yapısında ve işlevselliğinde bozulmalara yol açarak nörobilişsel becerilerde kayıplara neden olur. Nörodejeneratif hastalıklar, geri dönüşsüz ve ilerleyici bilişsel yıkımın yol açtığı klinikle seyreder. Bu tür hastalıklar dünya nüfusunun gittikçe yaşlanmasıyla birlikte daha önemli bir sağlık problemi haline gelmiştir. Bu hastalık grubunun içerisinde Alzheimer hastalığı, vasküler kognitif bozukluk, lewy cisimcikli demans, frontotemporal demans, normal basınçlı hidrosefali gibi hastalıklar bulunmaktadır. Bu klinik heterojenite nedenli nöropsikolojik, nöroradyolojik bulgular hastadan hastaya farklılık gösterir. Bu objektif tanı metodları tanının erken konulabilmesi, ayırıcı tanı yapabilme ve prognoz hakkında bilgi sahibi olabilmeyi sağlayarak rehabilitasyon sürecini olumlu etkiler. Günümüzde nörodejeneratif hastalıkların tanısında en çok yararlanılan incelemeler nöropsikolojik testler, manyetik rezonans görüntülemeler, serebral pozitron emisyon tomografilerdir. Nörodejeneratif hastalıkların klinik yansımalarını ölçülebilir hale getirmek için daha ekonomik, daha objektif, daha yaygın kullanılabilir yöntemlere ihtiyaç vardır. Bu yöntemler klinisyenler açısından hastalığın takibini kolaylaştırıp tedavilere yanıtın ölçülebilmesini de sağlayabilir. Bu çalışma nörodejeneratif hastalıklarda; nöropsikometrik alt testleri ile nöroradyolojik bulgular arasındaki ilişkiyi göstermeyi amaçlamaktadır. GEREÇ VE YÖNTEM: Retrospektif çalışmamıza Ocak 2018- Nisan 2024 yılları arasında Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı Demans polikliniğinde izlenen, DSM-5 ve 2020 yılında T.C Sağlık Bakanlığı' nın hazırladığı ''Alzheimer ve Diğer Demans Hastalıkları Klinik Protokolü'' ne göre demans sendromu, hafif kognitif bozukluk tanısı konmuş 200 hastadan oluşmaktadır. Ege Üniversitesi Nöropsikoloji Laboratuvarı tarafından oluşturulan batarya ile standardize minimental test (SMMT), dikkat-yürütücü işlevler, sözel ve görsel bellek, lisan ilişkili testler ve duygudurum-davranışsal gözlemler yapılmış. Bunun sonucunda nöropsikiyatrik envanter, klinik demans evrelemesi(KDE) elde edilmiştir. Tüm hastalarımıza deneyimli bir nöropsikolog tarafından SMMT, sözel bellek süreçleri testi(SBST), Wechsler hafıza skalası (WMS-R) görsel üretim alt testi, sözel akıcılık testleri(hayvan sayma, meyve-isim çifti sayma), planlama için saat çizimi testi, dikkat için ileri ve geri sayı menzili testleri, aritmetik becerisi için basit ve kompleks hesap yapma, lisan değerlendirmesi için Boston adlandırma testi kullanılmıştır. III Tüm hastalarımıza aynı MRG cihazı kullanılarak görüntüleme yapıldı. Hastaların beyin MRG verileri hastaların yaş, cinsiyet ve tanı verilerine kör bir nöroradyolog tarafından, Modifiye Görsel Manyetik Rezonans Derecelendirme Skalası(MGMRDS) ile değerlendirildi Veriler retrospektif incelendiğinde 68 hastamıza MRG haricinde F-18 işaretli florodeoksiglukoz (FDG) ile PET-BT görüntüleme yapıldığı dikkat çekti. Bu hastaların serebral hipometabolizmaya ilişkin verileri ile nöropsikometrik testleri de ayrıca analiz edildi. BULGULAR: Hastaların %52,5'i kadın, yaş ortalaması 66,42±10,67 (40–88) yıl idi. Ortalama eğitim süresi 8,01±5,54 (0–20) yıl, ortalama semptom süresi 3,62±1,80 (1-9) yıl olarak bulundu. Ortalama Mini Mental Durum Testi skoru 21,57±4,9 (7–29) olarak hesaplanırken, CDR skoru 0.89±0.39(0.5-3) hesaplanmıştır. MGMRDS parametrelerinden özellikle sulkal ve ventriküler atrofi ile nöropsikometrik testler arasında güçlü negatif korelasyonlar saptandı. Sulkal atrofi skorları oryantasyon, dikkat ve hesaplama, saat çizme gibi birçok nöropsikometrik değişken ile anlamlı negatif korelasyonlar gösterdi. Ventriküler atrofi skorları ise lisan testleri, şekil kopyalama gibi birçok değişkenle ters korelasyon sergiledi. PET analizleri lokal beyin bölgeleri bağlamında değerlendirildiğinde sol temporal ve sol frontal hipometabolizma ile birçok nöropsikometrik değişken ile anlamlı negatif korelasyonlar gösterdi. Toplam hipometabolizma da birçok değişkenle ters korelasyon sergiledi. TARTIŞMA VE SONUÇ: Bu bulgular, nörobilişsel beceriler hem yapısal değişiklikler hem de metabolik değişikliklerle anlamlı bir şekilde ilişkili olduğunu göstermektedir. Yapısal değişiklikler açısından özellikle sulkal ve ventriküler atrofi; metabolik değişiklikler açısından ise sol frontal ve temporal bölgedeki değişiklikler öğrenme, hafıza, dil ve yürütücü işlevler üzerinde belirgin etkiler yaratmıştır. Bu bulgular, nörodejeneratif süreçlerin bilişsel işlev bozuklukları üzerindeki etkisini anlamak için çok boyutlu bir değerlendirme yapılması gerektiğini vurgulamaktadır. ANAHTAR KELİMELER: Nörobilişsel beceriler; nörodejeneratif hastalıklar; nöropsikometrik test; MRG; MGMRDS; PET

Özet (Çeviri)

Neurodegenerative diseases cause structural and functional impairments in the brain, leading to deficits in neurocognitive abilities. These disorders present clinically with irreversible and progressive cognitive decline. With the aging of the global population, neurodegenerative diseases have become an increasingly significant public health concern. This disease group includes Alzheimer's disease, vascular cognitive impairment, Lewy body dementia, frontotemporal dementia, and normal-pressure hydrocephalus, among others. Due to this clinical heterogeneity, neuropsychological and neuroradiological findings vary between patients. Objective diagnostic methods enable early diagnosis, differential diagnosis, and prognostic evaluation, thereby positively influencing rehabilitation processes. Currently, the most commonly employed diagnostic methods for neurodegenerative diseases are neuropsychological tests, magnetic resonance imaging (MRI), and cerebral positron emission tomography (PET). There is a need for more cost-effective, objective, and widely applicable methods to quantify the clinical manifestations of neurodegenerative diseases. These methods could facilitate disease monitoring for clinicians and enable the measurement of therapeutic responses. This study aims to investigate the relationship between neuropsychometric subtests and neuroradiological findings in neurodegenerative diseases. MATERIALS AND METHODS: This retrospective study included 200 patients followed at the Dementia Clinic of the Neurology Department, Ege University Faculty of Medicine, between January 2018 and April 2024. These patients were diagnosed with dementia syndrome or mild cognitive impairment based on DSM-5 criteria and the“Clinical Protocol for Alzheimer's Disease and Other Dementias”prepared by the Turkish Ministry of Health in 2020. Neuropsychological evaluations were conducted using a battery developed by the Ege University Neuropsychology Laboratory, including the Standardized Mini-Mental Test (SMMT), tests for attention and executive functions, verbal and visual memory, language related tasks, and mood-behavioral observations. The neuropsychiatric inventory and Clinical Dementia Rating (CDR) scales were obtained. All patients underwent assessments by an experienced neuropsychologist, including the SMMT, Verbal Memory Processes Test (VMPT), Visual Reproduction Subtest of the Wechsler Memory Scale-Revised (WMS-R), verbal fluency tests (animal naming, fruit-name pair naming), Watson Clock Drawing Test for planning, forward and backward digit span tests for attention, simple and complex arithmetic tasks for arithmetic ability, and the Boston Naming Test for language evaluation. All patients were imaged using the same MRI device. V Brain MRI data were evaluated by a blinded neuroradiologist using the Modified Visual Magnetic Resonance Rating Scale (MVMRRS), considering patient age, gender, and diagnostic information. Retrospective data revealed that 68 patients had undergone additional PET-CT imaging with F-18-labeled fluorodeoxyglucose (FDG). The cerebral hypometabolism data of these patients were analyzed alongside their neuropsychometric test results. RESULTS: Of the patients, 52.5% were female, with a mean age of 66.42 ± 10.67 years (range: 40–88). The mean education duration was 8.01 ± 5.55 years (range: 0–20), and the mean symptom duration was 3.62 ± 1.80 years (range: 1–9). The mean Mini-Mental State Examination (MMSE) score was 21.57 ± 4.9 (range: 7–29), and the mean CDR score was 0.89 ± 0.39 (range: 0.5–3). Among the MVMRRS parameters, significant negative correlations were found between sulcal and ventricular atrophy and various neuropsychometric test results. Sulcal atrophy scores were negatively correlated with orientation, attention and calculation, and clock-drawing test performance. Ventricular atrophy scores were negatively correlated with language tests and figure-copying tasks. PET analyses revealed significant negative correlations between hypometabolism in the left temporal and frontal regions and several neuropsychometric variables. Global hypometabolism also exhibited inverse correlations with multiple measures. DISCUSSION AND CONCLUSION: These findings indicate that neurocognitive abilities are significantly associated with both structural and metabolic changes. Structural changes, particularly sulcal and ventricular atrophy, and metabolic alterations in the left frontal and temporal regions have notable impacts on learning, memory, language, and executive functions. These results underscore the importance of conducting multidimensional evaluations to understand the impact of neurodegenerative processes on cognitive dysfunction. KEYWORDS: Neurocognitive abilities; neurodegenerative diseases; neuropsychometric testing; MRI; MGMRDS; PET

Benzer Tezler

  1. Tez No

    326526

    Remisyonda şizofreni ve bipolar bozukluk hastalarında zihin kuramı bozukluklarının içgörü ve diğer bilişsel işlevlerle ilişkisi

    Association of tom deficits with i?nsight and other cognitive functions among remitted schizophrenia and bipolar disorder patients

    AYŞEGÜL SAKARYA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    PsikiyatriAnkara Üniversitesi

    Psikiyatri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALİSE DEVRİMCİ ÖZGÜVEN

  2. Tez No

    394178

    Obsesif kompulsif bozukluk tanısı alan erişkin hastaların nörobilişsel işlevler, risk alma ve dürtüsellik açısından sağlıklı gönüllüler ile karşılaştırılması

    Obsessive compulsive disorder in adult patients diagnosed neuropsychologi̇cal functi̇ons, ri̇sk of i̇mpulsi̇vi̇ty open up and comparison with healthy volunteers

    PELİN KARTAL

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    PsikiyatriMaltepe Üniversitesi

    Psikiyatri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYTÜL GÜRSU HARİRİ

  3. Tez No

    896249

    Hemofili A tanısı alan çocuklarda nöropsikolojik işlevlerin incelenmesi

    Examination of neuropsychological functions in children diagnosed with hemophilia A

    HÜSEYİN KÖLE

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    PsikiyatriSağlık Bilimleri Üniversitesi

    Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. GÜLSER ŞENSES DİNÇ

  4. Tez No

    499151

    Özgül öğrenme bozukluğu tanısı bulunan 8-16 yaş arası çocuklarda nörokognitif yetilerin bilgisayar tabanlı nöropsikolojik test bataryası olan CNSVS (The central nervous system vital signs) ile değerlendirilmesi

    Evaluation of neurocognitive functions in children with spesific learning disability aged 8-16 by using a computerized neuropsychological test battery, CNSVS (The central nervous system vital signs)

    CEREN KAYA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Psikiyatriİstanbul Üniversitesi

    Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BURAK DOĞANGÜN

  5. Tez No

    544456

    Şizofreni hastalarında bilişsel bozukluk düzeyini değerlendiren şizofreni bilişsel değerlendirme ölçeğinin Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması

    Reliability and validity study of schizophrenia cognition rating scale (SCORS) which assess cognitive impairment in schizophrenia patients

    NEDİM ÖZAK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    PsikiyatriDokuz Eylül Üniversitesi

    Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KÖKSAL ALPTEKİN

Geri Dön