Edebi metinlerin çevirisinde dilsel, kültürel çokanlamlılıktan kaynaklanan çeviri kayıpları
Bedeutungsverluste in der literarischen ubersetzung wegen sprachlicher, kultureller mehrdeutigkeit
- Tez No: 364784
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CEMAL SAKALLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Kültür, dil, edebilik, çokanlamlılık, çevrilebilirlik, çevrilemezlik, çeviride kayıp
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çeviribilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 130
Özet
Bilindiği üzere çeviri tarihi içinde çeviri tartışmaları, genelde anlam, dolayısıyla kültür aktarımı sorunu nedeniyle başlamıştır. Çağdaş çeviribilim alanındaki bir çok kuramsal yaklaşımın odak noktasını, anlam-dokusal bir yapı sergileyen kültürün çevrilebilirliği oluşturmaktadır. Bu tartışmalar içinde ise edebi metinlerin çevrilebilirliği/ çevrilemezliği önemli bir yere sahiptir. Edebi metinler, kültürün ve kültürün ortamını oluşturan, simgesel, göstergesel, duygu değeri taşıyan dilin birimleri ile üretilen, kendine özgü dizgesel bir yapıya sahip olan, imalı ve örtülü anlatımların sıkça kullanıldığı, aynı zamanda kültürel yaşamın tinsel özelliğini de içinde barındıran, çağrışımsal özellikteki yapıtlardır. Bu yapıtların en önemli malzemesi ise eğretilemeli bir yapıya da sahip olan dilin kültürelliğidir. Edebi metinler, yazarın özgün düşünsel dünyasının bir ürünü olsalar bile, dilin birimleriyle üretildikleri için ait oldukları kültürün de bir ürünü olmaktadırlar. Genel anlamın ile öznel anlamın iç içe geçmesi, edebi metni anlamsal olarak çağrışımlarla, duygu değerleriyle yükler. Bu oluşum yazarın bireysel dünyasıyla içinde yaşadığı dilin gerilimince biçimlenir. Orhan Pamuk'un“Yeni Hayat”ve Almanca çevirisi olan Ingrid Iren'in“ Das neue Leben”adlı eserinin çeviribilimsel açıdan karşılaştırılması, çeviri tarihinde sıkça tartışılan“çeviride kayıplar”konusuna kuramsal anlamda değil, bu tartışmalara görgün bir araştırmayla katkı sunmak açısından önemli sayılabilir. Kaynak metinde yer alan kültürel, tarihsel ve toplumsal anlam yapılarının erek dilin ortamına aktarıldığı zaman, adı geçen romanın özgün yapısında ne gibi anlam kayıplarının ortaya çıktığı bu çalışmanın başlıca konusudur.
Özet (Çeviri)
Bekanntlich begannen Diskussionen über Übersetzung in der Übersetzungsgeschichte über Bedeutung, und so wegen des Problems der kulturellen Übertragung. In der Zeitgenössischen Übersetzungswissenschaft kontzentrieren sich viele theoretische Ansätze über Übersetzbarkeit der Kultur, die eine Sinn- Gefügestruktur besitzt.In dieser Diskussionen haben hat Übersetztbarkeit/Unübersetztbarkeit über literarischen Texte wichtige Plätze. Literarische Texte sind Werken, die mit symbolischen, semiotischen, emotionalen Einheiten der Sprache, die Kultur und das Kulturmedium bildet, gebildeten sind,einzigartige systematische Struktur haben, in denen implizite Ausdrücke immer verwendeten, gleichsfalls kulturellen Leben und dessen geistigen Eigenschaften in sich beinhalten und assoziatives Eigenschaften haben.Wichtigste Material dieser Werken sind kulturelle Eigenschaft der metaphorischen Sprache.Obwohl die literarische Texten ein Produkt des authentischen geistigen Welt des Autors sind, weil sie mit den Einheiten der Sprache gebildet sind, sind sie auch Produkte der Kultur, zu der sie gehört.Wenn allgemeine und subjektive Bedeutung verschmilzt, macht die literarische Texte sinngemäß assoziativ und emotional. Diese Gefüge oder Bildung ausgeprä sich von individueller Welt der Autor und der Spannung der Sprache, in der Autor lebt. Die Vergleichung des Werk“Yeni Hayat”von Orhan Pamuk und dessen Deutsche Übersetzung“Das neue Leben”von İngrid Iren wird nicht nur übersetzungswissenschaftlicher Perspektive kann nicht nur im Rahmen des Thema“Bedeutungsverluste”, die in der Geschichte der Übersetzung immer diskutiert wurde, sondern über wissenschaftlisches Untersuchungen wichtig angegommen werden. Das Haupthema dieser Arbeit ist welche Bedeutungsverluste in originalen Struktur des genannten Roman zustande zu kommen, wenn kulturelle, geschichtliche und geselllscahftliche Bedeutungsstrukturen in Zieltext übertragt werden. Schlüsselwörter: Kultur, Sprache, Literazität, Mehrdeutigkeit, Übersetzbarkeit, Unübersetzbarkeit Bedeutungsverluste in der Übersetzung
Benzer Tezler
- Altyazı ve dublaj çevirileriyle ilgili yöntem ve tekniklerin çeviribilim açısından incelenmesi
Studying the methods and technics related to the subtitle and dubbing in the framework of the translation studies
NESRİN ERDOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Mütercim-TercümanlıkSakarya ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUHARREM TOSUN
- Salebî'nin Kısasü'l-Enbiyâ eserinin eski Anadolu Türkçesine çevirileri: Betimleyici çeviri kuramları ışığında karşılaştırmalı bir inceleme
The old Anatolian Turkish translations of al Tha'alibi's arāʾis al-Madjālis fī Kısas al-Anbiyā (The stories of the prophets): A comparative analysis in the light of descriptive translation theories
HAMED KHAN
Doktora
Türkçe
2019
DilbilimHacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NESRİN BAYRAKTAR ERTEN
- A critical analysis of the two different translations of Kate Chopin's the awakening
Kate Chopin'in uyanış adlı eserinin iki farklı çevirisinin eleştirel çözümlemesi
NAZLI DENİZ BARUTÇUOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Mütercim-TercümanlıkDokuz Eylül ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. PELİN ŞULHA
- Yazın çevirisinde çevirmen ve makine çevirisi üzerine eleştirel bir karşılaştırma: 'To Kıll a Mockıngbırd' örneği
A critical comparison of translator and machine translation in literary translation: The case of 'To Kill a Mockingbird'
MERYEM CANSU AŞKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Mütercim-TercümanlıkSakarya ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL İBRAHİM BALKUL
- L'analyse semiotique des traductions de l'œuvre intitulée Les Misérables de Victor Hugo dans le contexte Turc du point de vue de la sémiotique de la traduction
Vıctor Hugo'nun Sefiller adlı romanının Türkçe çevirilerinin göstergebilimsel analizi
SERPİL ÖZBÜKER
Yüksek Lisans
Fransızca
2024
Fransız Dili ve EdebiyatıGalatasaray ÜniversitesiFransız Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜNDÜZ ÖZTÜRK KASAR