A critical analysis of the two different translations of Kate Chopin's the awakening
Kate Chopin'in uyanış adlı eserinin iki farklı çevirisinin eleştirel çözümlemesi
- Tez No: 441481
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. PELİN ŞULHA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mütercim-Tercümanlık, Translation and Interpretation
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Mütercim Tercümanlık (İngilizce) Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Edebi çeviri farklı bir edebi dizgeye ait yazarların eserlerinin tanıtılmasını sağlar. Edebi çeviri süreci sadece dilsel öğeleri göz önüne almakla kalmaz, aynı zamanda kültürel, sosyal ve tarihsel öğeleri de dikkate alır. Bir edebi çevirmen hedef okuyucular için bir metin ortaya koyarken arabuluculuk görevini üstlenir. Bu tez çalışması Kate Chopin'in Uyanış adlı eserinin Necla Aytür ve Ayşe Bilge Aknam tarafından çevrilmiş iki farklı çevirisini inceleyerek, bu eserin Türkçe çeviri edebiyat dizgesi içerisindeki yerini saptamayı hedefler. Chopin ve eserleri üzerine yapılan çalışmalar göstermiştir ki Chopin kendine özgü biçemi için takdir edildiği halde, Uyanış adlı eseri kadının özgürleşmesi ve cinsellik konularını açıkça ele aldığı için yazar kendi zamanında sert eleştiriler almıştır. Hatta eserin basımının ardından yazarlık kariyeri neredeyse bitmiştir ve ancak 1970'li yıllarda hak ettiği itibarı kazanarak en önemli Amerikalı kadın yazarlardan biri olarak anılmaya başlamıştır. Uyanış'ın ilk Türkçe çevirisi Necla Aytür tarafından yapılarak 1990 yılında basılmıştır, Ayşe Bilge Aknam tarafından yapılan ikinci çevirisi ise 2008 yılında basılmıştır. Bu iki çeviri metin aynı kaynak metinden yola çıkmış olsalar da, iki çevirmen eserin belirgin özelliklerini yansıtırlarken farklı yöntemler kullanmışlardır. Bu farklı sosyokültürel koşullardan, çeviri sürecinde çevirmenlerin farklı kişisel eğilimlerinden veya farklı hedef okuyucu gruplarına seslenmek istemelerinden kaynaklanmış olabilir. Gideon Toury'nin Normlar Kuramı çevirmenlerin belirli koşullardaki sistematik seçimleri ve davranışlarını temel alan hedef odaklı bir yaklaşımdır. Bu kurama göre aynı kaynak metnin farklı çevirileri bile hedef kültürde aynı konumda olmayabilir. Toury öncül norm, süreç öncesi normlar ve süreç normları olmak üzere üç çeşit norm belirler. Çeviride kaynak metnin ait olduğu normlar sistemi ve hedef kültürde aktif olan normlar olmak üzere en az iki farklı norm sistemi olmasından dolayı, çevirmen bunlardan birine uyum sağlamayı seçer ve bu karar yeterlilik veya kabul edilebilirlik arasındaki seçim olan öncül normu oluşturur. Aytür'ün çevirisinde öncül norm yeterliliğe daha yakınken Aknam'ın çevirisinde öncül norm kabul edilebilirliktir. Süreç öncesi normlar çevrilecek metinlerin seçimiyle ve çevirilerin doğrudanlığıyla ilgilidir. Bu çevirilerin yapılmasının arkasında yatan neden ana karakter Edna'nın yaşanmışlıklarının günümüz ataerkil toplumunda hala var olması ve bunların Türkiye'de kadının konumuyla ilişkilendirilmesi olabilir. Süreç normları çevirilerin bütünlüğü ve erek metni oluşturan dilsel öğelerin seçimiyle ilgilidir. Çevirmenler kaynak metinde sıkça kullanılan Fransızca kelimelerin, hikâyenin geçtiği Güneyin detaylı betimlemelerinin ve Edna'nın içsel varlığının ve kendini keşfetmesinin konu alındığı kısımların çevirisinde farklı yaklaşımları benimsemişlerdir. Ayrıca, iki çevirmen yan metin kullanımlarında da farklılık göstermektedirler. Kadının kendi kimliğini oluşturmasını ele alan bir eser olarak Uyanış'ın Türkçeye çevirisi edebiyat dizgesine yeni bir bakış açısı getirmesi bakımından önemlidir. Chopin'in Türkçeye çevirilerini inceleyen az sayıda çalışma vardır ve bunlardan biri olan bu çalışma Türkçe çeviri edebiyat dizgesine onun özünde feminizmle sırlanmış sanatını tanıtmayı hedefler. İki çevirmen çevirilerinde farklı kadın figürleri ortaya koyar. Aknam daha cesur seçimleriyle daha güçlü bir Edna tasvir eder, Aytür ise Edna'nın özgürleşme sürecini yansıtırken daha tedbirlidir. Bu hedef kültürde kadına olan bakışın 1990-2008 yılları arası değişmesiyle ilişkilendirilebilir.
Özet (Çeviri)
Literary translation introduces the art of a writer who belongs to a different literary system. It involves a detailed analysis of not only the linguistic but also the cultural, social and historical elements. A literary translator acts as a mediator in his/her attempt to produce a text for the target readers. This study aims to explore the reception of Kate Chopin's novel The Awakening in Turkish translated literature by examining its Turkish translations by Necla Aytür and Ayşe Bilge Aknam. Studies on Chopin and her works have indicated that although she has been praised for her distinctive literary style, her novel The Awakening was severely criticized in her own time because of its frank treatment of female emancipation and sexuality. In fact, her literary career was almost over after the publication of the novel and it was not until the 1970s she was granted her rightful place among the most prominent American women writers. The first translation of the novel into Turkish was published in 1990 by Necla Aytür and the second in 2008 by Ayşe Bilge Aknam. Although their point of origin is the same source text, the translators employ different strategies in reflecting the unique aspects of the novel. This may relate to the differences between socio-cultural circumstances, individual tendencies during translation or the intention to address different groups of target readers. Gideon Toury's theory of Norms is a target-oriented approach based on systematic choices and behaviors of translators in certain conditions. This theory claims that even different translations of the same source text may not occupy the same position in the target culture. Toury establishes three sets of norms, namely the initial norm, preliminary norms and operational norms. As there are at least two sets of norms in translation, namely norms realized by the source text and norms active in the target culture, a translator chooses to conform to either one of them and this decision constitutes the initial norm of adequacy or acceptability. Aytür's act of translation is governed by adequacy whereas acceptability is the inital norm in Aknam's translation. Preliminary norms refer to the selection of texts to be translated and the directness of translation. The policy behind the selection of works for translation may reflect the actuality of the protagonist Edna's experiences in today's patriarchal society and relate to women's situation in Turkey. Operational norms refer to the degree of fullness of translation and the selection of the linguistic elements that formulate a target text. The translators differ in their approaches to the translation of the frequently used French words, detailed descriptions of the Southern setting and the passages about Edna's inner existence and self-discovery. They also differ in terms of the paratexts of their translations. As The Awakening portrays the struggle of a woman to build her own identity, its translation into Turkish is essential in the sense that it brings in new challenging perspectives. Thus this thesis is among one of the few studies that focus on the translations of Chopin to introduce her art sealed with feminist spirit into the Turkish translated literature. The two translators portray different woman figures in their translations. Aknam builds a stronger Edna by her bolder choices while Aytür is more cautious in reflecting Edna's emancipation process. This might relate to the change in the perception of women in the target culture between 1990 and 2008.
Benzer Tezler
- A critical analysis of three different translations of Jack London's The Iron Heel within the framework of target-oriented theory
Erek odaklı kuram çerçevesinde Jack London'un Demir Ökçe adlı romanının üç farklı Türkçe çevirisinin incelemesi
ŞEBNEM DURAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2004
Mütercim-TercümanlıkDokuz Eylül ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FİLİZ ÖZBAŞ
- A descriptive analysis of the Turkish translations of George Orwell's Animal Farm
George Orwell'in Animal Farm adlı eserinin Türkçe çevirilerinin betimsel bir analizi
İBRAHİM AKKUŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2004
Mütercim-TercümanlıkDokuz Eylül ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FİLİZ ÖZBAŞ
- Analysis of two translations of Vladimir Nabokov's Lolita within the framework of descriptive translation studies
Vladimir Nabokov'un Lolita adlı eserinin iki çevirisinin betimleyici çeviribilim çerçevesinde incelenmesi
FUNDA İŞBUĞA EREL
Yüksek Lisans
İngilizce
2002
Mütercim-TercümanlıkHacettepe Üniversitesiİngilizce Mütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYFER ALTAY
- From minority writer to Turkish exemplar: How Elif Shafak was consecrated for the Arab reader
Azınlık yazarlığından Türk örneğine: Elif Şafak'ın Arap okur için kutsanması
SARE RABİA ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Doğu Dilleri ve EdebiyatıBoğaziçi ÜniversitesiÇeviribilim Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞULE DEMİRKOL ERTÜRK
- A Study on J.D. Salinger's novel The Catcher in the Rye and its two translations
J.D. Salinger'in The Catcher in the Rye romanının iki ayrı çevirisi üzerine bir inceleme
GÖKÇE METİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2003
Mütercim-TercümanlıkDokuz Eylül ÜniversitesiMütercim Tercümanlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FİLİZ ÖZBAŞ