Hazırlama türü ve duygusal bağlamın dikkatsizlik körlüğü üzerindeki etkisinin incelenmesi: Bir göz izleme çalışması
The roles of pri̇mi̇ng type and emoti̇onal content on inattenti̇onal bli̇ndness: An eye track study
- Tez No: 365043
- Danışmanlar: PROF. DR. BANU CANGÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Dikkatsizlik körlüğü, hazırlama etkisi, göz izleme, anlamsal kodlama, fiziksel kodlama, seçici dikkat, beklenmedik uyarıcı, görsel dikkat, Inattentional blindness, priming effect, eye tracking, conceptual coding, perceptual coding, selective attention, unexpected stimulus, visual attention
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Deneysel Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 111
Özet
Dikkatsizlik körlüğü beklenmedik bir objeyi görememeyi ifade etmek için kullanılan bir kavramdır. Bu araştırmanın temel amacı hazırlama türünün (fiziksel, anlamsal, yok) ve duygusal bağlamın (olumlu, olumsuz, nötr) dikkatsizlik körlüğü üzerindeki etkilerini davranışsal (dikkatsizlik körlüğü olup: beklenmeyen uyarıcıyı görmemek, olmaması: beklenmeyen uyarıcıyı görmek) ve fizyolojik (göz izleme) ölçümlerle (beklenmedik uyarıcıya ilk odaklanma süresi, beklenmedik uyarıcıya toplam odaklanma süresi, beklenmedik uyarıcıya yapılan toplam odaklanma miktarı) incelemektir. Deneyin ilk aşamasında renkli 5 adet fotoğraf teker teker her biri 1 saniye süreyle gösterilerek hazırlama görevi uygulanmıştır. İkinci aşamada 30 matematik işleminden oluşan oyalama görevi verilmiştir. Son aşamada dikkatsizlik körlüğü görevini yerine getirmişlerdir. Bu görevde katılımcılar hazırlanan 3 videodan (olumlu, olumsuz, nötr) birini izlemiş ve dikkatsizlik körlüğü ile ilgili sorulara cevap vermiştir. Çalışma sırasında katılımcıların göz hareketleri Tobii T120 model göz izleme cihazıyla kaydedilmiştir. Dikkatsizlik körlüğünü yakalamak için çekilen videoların dikkatsizlik körlüğünü ortaya çıkardığı açıkça görülmektedir. Hazırlama etkisi açısından bakıldığında en yüksek dikkatsizlik körlüğü oranları kontrol, en düşük hazırlama körlüğü oranları da anlamsal hazırlama koşulunda görülmüştür. En yüksek dikkatsizlik körlüğü oranları olumlu video ve en düşük dikkatsizlik körlüğü oranları ise nötr video koşulunda görülmüştür. Hazırlama etkisinin göz izleme ölçümleri (beklenmedik uyarıcıya yapılan toplam odaklanma süresi, beklenmedik uyarıcıya yapılan toplam odaklanma miktarı ve beklenmedik uyarıcıya yapılan ilk odaklanma süresi) üzerinde temel etkisi yoktur. Öte yandan duygusal bağlam her üç göz izleme verisi üzerinde de etkili olmuştur. Beklenmedik uyarıcıya yapılan ilk odaklanma olumsuz videoda olumlu ve nötr videodan daha uzun sürmüştür. Beklenmedik uyarıcıya yapılan toplam odaklanma süresi nötr videoda duygusal temalı videolardan daha uzundur. Beklenmedik uyarıcıya nötr ve olumlu videoda olumsuz videodan toplamda daha fazla odaklanma yapılmıştır. Dikkatsizlik körlüğüne yakalananlar ile yakalanmayanlar beklenmeyen uyarıcıya ilk odaklanma süresi açısından eşit iken dikkatsizlik körlüğüne yakalananların beklenmeyen uyarıcıya toplam odaklanma süresi yakalanmayanlardan daha uzun ve toplam odaklanma süresi daha fazladır. Araştırma sonuçları Treisman'ın (1968) zayıflatarak süzme dikkat kuramını desteklemektedir.
Özet (Çeviri)
Inattentional blindness refers to an observer's failure to notice unexpected objects. The main aim of this study is to investigate the effects of the priming type (perceptual, conceptual, control) and emotional context (positive, negative, neutral) on inattentional blindness with behavioral (inattentional blindness: noticing unexpected stimulus, non-inattentional blindness not noticing unexpected stimulus) and physiologic (eye tracking) measurements (latency of first fixation to unexpected stimulus, total fixation duration to unexpected stimulus, total fixation count to unexpected stimulus). At the first phase of the experiment 5 colored photographs were shown for one second as a priming task. Next, a distraction task consisting of 30 simple arithmetic questions was given, followed by a video and then the inattentional blindness task. Participants were randomly assigned to each of types of video (positive, negative, neutral) and then answered the questions about inattentional blindness. Their eye movements have been recorded with Tobii T120 eye tracker during the experiment. It is clearly seen that the videos prepared to catch the inattentional blindness worked. Regarding to the priming effect of inattentional blindness, it is found that the highest ratio is in control condition, and the lowest ratio is in conceptual priming condition. Moreover, the highest inattentional blindness ratio is found in the positive video condition, and the lowest ratio is in the neutral video condition. There was no main effect of priming type on eye tracking measurements (first fixation duration to unexpected stimulus, total fixation duration to unexpected stimulus, total fixation count to unexpected stimulus). However, a main effect of emotional context on all three eye track measurements has been found. First fixation duration to unexpected stimulus was longer in negative video condition than in the positive and neutral ones. Total fixation duration to unexpected stimulus was higher in neutral video condition than either negative or positive ones. Total fixation count to unexpected stimulus was longer in neutral and positive video conditions than in the negative one. Whereas first fixation time to the unexpected stimulus was equal between participants who notice unexpected stimulus and those who failed to notice unexpected stimulus, the total fixation time was longer and the total fixation count was higher among participants who failed to notice the unexpected stimulus. These results support the Treisman's (1968) attenuation theory.
Benzer Tezler
- Grafitinin yer oluşturucu etkisi: Karaköy örneği
Effects of graffiti as place-maker: The case of karakoy
AYŞE GÜL GEMCİ
- Bioactivity and functionality of chickpea protein-spent coffee phenolic complex
Nohut proteini-kahve atığı fenoliği kompleksinin biyoaktivitesi ve fonksiyonel özellikleri
BEYZA VAHAPOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
Gıda Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiGıda Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ESRA ÇAPANOĞLU GÜVEN
- Yüz tanıma performansı ile ölçülen olumlu ve olumsuz hazırlamayı etkileyen değişkenlerin eşik altı/üstü olarak incelenmesi
Investigation of variables affecting positive and negative priming measured by facial recognition performance as sub / supra threshold
BAHADIR OKTAY
- Alzheimer tipi demansta iç ve dış kaynaklı dikkatin duygusal bağlam ve konum açısından incelenmesi
Investigation of endogenous and exogenous attention in alzheimer type of dementia in terms of emotional context and location
FUNDA KAÇAR
- Sensory cues in retail industry and revisit intention: A field study on third generation coffee shops
Perakende sektöründeki duyusal işaretler ile müşterilerin yeniden ziyaret niyetleri arasındaki ilişki: Üçüncü nesil kafeler üzerine bir alan çalışması
GİZEM HARİTAOĞLU
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞEBNEM BURNAZ
