Alzheimer tipi demansta iç ve dış kaynaklı dikkatin duygusal bağlam ve konum açısından incelenmesi
Investigation of endogenous and exogenous attention in alzheimer type of dementia in terms of emotional context and location
- Tez No: 365019
- Danışmanlar: PROF. DR. BANU CANGÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Ġç kaynaklı dikkat, dıĢ kaynaklı dikkat, dikkat yönelimi, örtük dikkat, uzamsal ipucparadigması, duygusal bağlam, hedef uyarıcı konumu, Endogenous attention, exogenous attention, orienting of attention, covert attention, spatial cueing paradigm, emotional context, target location
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Deneysel Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 102
Özet
Bu araştırmanın temel amacı Alzheimer Tipi Demans (ATD) hastalarında iç kaynaklı ve dış kaynaklı dikkat süreçlerini duygusal bağlam ve hedef uyarıcının konumu açısından incelemektir. Araştırma Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Geropsikiyatri Anabilim Dalı'na başvuran ve ATD tanısı alan 69-90 yaşları arasında 28 (14 kadın ve 14 erkek) gönüllü katılımcı ile yürütülmüştür. Katılımcılara E-prime uyarıcı hazırlama programı aracılığı ile oluşturulan uzamsal ipucu paradigması uygulanmıştır. Araştırmada 2 (Dikkat türü: iç kaynaklı, dış kaynaklı) x 3 (Deneme türü: geçerli, geçersiz, nötr) x 2 (Duygusal bağlam: olumlu, olumsuz) x 2 (Hedefin konumu: sağ, sol) faktörlü ve tüm faktörlerde tekrar ölçümlü deneysel desen kullanılmıştır. Bağımlı değişken ölçümleri ise hedef uyarıcıya verilen ortalama tepki süresi ve doğruluk ölçümüdür. Analizler tepki süresi ve doğruluk ölçümüne ilişkin 2x3x2x2 tekrar ölçümlü ANOVA üzerinden yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre katılımcılar geçersiz denemelerde geçerli ve nötr denemelere göre daha uzun sürede ve daha az sayıda doğru tepki vermişlerdir. Dolayısıyla ATD hastaları geçersiz denemelerde dikkati yöneltme, dikkati istenmeyen uyarıcıdan çekme ve dikkati kaydırma becerilerini gerçekleştirmektedirler. Buna karşın iç kaynaklı dikkat koşulunda geçerli denemelerde hızlı tepkiler verememişlerdir. Bu neden ile iç kaynaklı dikkatte hedefe istemli olarak yönelim becerilerinde bozulma görülmektedir. Ayrıca hedefin soldan verilmesi, hiç bir ipucunun verilmediği nötr denemelerde hızlı tepkiler oluştururken, geçersiz denemelerde ATD hastalarında yavaş tepkilere yol açmaktadır. Bu bağlamda ATD hastaları, sağ hemisfer işlevi olan görsel-uzamsal dikkati sağdan çekip sola kaydırma becerisinde zorluk yaşamaktadır. Araştırma verileri duygusal bağlam açısından incelendiğinde, bu değişken tek başına bir etki oluşturmamakla beraber iç ve dış kaynaklı dikkat koşullarında hedefin saptanması açısından farklılık yaratmaktadır. ATD hastaları iç kaynaklı dikkat koşulunda olumsuz bağlamda verilen hedefe daha hızlı tepki vermekte iken dış kaynaklı dikkat koşulunda olumlu bağlamda verilen hedefe hızlı tepki vermektedir. Dolayısı ile duygusal bağlam ATD hastalarında iç ve dış kaynaklı dikkat koşulunda hedefin saptanması açısından belirleyicidir.
Özet (Çeviri)
The main objective of this research was to investigate endogenous and exogenous attentional processes in terms of emotional contexts and the location of target stimulus. The research was conducted with the 28 voluntary participants (14 females and 14 males) who had consulted to the Department of Geropsychiatry in Ankara University Faculty of Medicine and were diagnosed with Alzheimer Type of Dementia (ATD), with the age range of 69-90 years. The participants were applied the spatial cueing paradigm which were created by means of E-prime stimulus preparation programme. In the research, 2 (Type of attention: endogenous, exogenous) x 3 (Type of trial: valid, invalid, neutral) x 2 (Emotional context: positive, negative) x 2 (Target location: right, left) repeated measures experimental design was used. Dependent variable measures were the mean reaction time and accuracy given to the target stimulus. The analyses of the reaction time and accuracy were performed by means of 2x3x2x2 repeated measures ANOVA. According to results of the research, participants gave longer reaction in terms of time and had lower reaction accuracy in invalid trials than they did in the valid and neutral ones in the whole conditions. Thereby, ATD patients performed engagement, disengagement, and shifting operations of attention in invalid trials. However, in the condition of endogenous attention, they were unable to give fast reactions in the valid trials. Because of this, impairment in the ability of voluntary engagement to the target was observed in ATD patients. Also, target given from the left side of the screen created fast reactions in the neutral trials and slow reactions in the invalid trials. Within this context, ATD patients had difficulty in the ability of disengaging visuospatial attention from the right side and shifting it to the left side as a dysfunction of right hemisphere. Even though emotional context did not lead to a main effect by its own, it created a difference according to the conditions of endogenous and exogenous attention when the research data was investigated in terms of emotional context. While ATD patients gave faster reactions to the target given in the negative emotional context in the endogenous attention condition, faster reactions were also observed to the target given in the positive emotional context in the exogenous attention condition. Consequently emotional context has an indicative role during the detection of target in endogenous and exogenous attentions in ATD patients.
Benzer Tezler
- Demans hastalarında apatinin hastanın günlük yaşam aktiviteleri, yaşam kalitesi ve bakım verici yükü ile ilişkisi
The relationship of apathy with daily life activities, quality of life and caregiver burden in patients with dementia
KİMYA KILIÇASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Hemşirelikİstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşaİç Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ZELİHA TÜLEK
- Alzheimer tipi demansta kraniyal MRG volumetrik inceleme
Cranial MRI volumetric study in alzheimer disease
FATMA POLAT
- Alzheımer tipi demansta klinik ve moleküler görüntülemenin tanısal korelasyonu
Diagnostic correlation of clinical and molecular imaging of alzheimer's TYPE dementia
ÖZGE AKIN GÖKÇEDAĞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2018
Nörolojiİstanbul Bilim ÜniversitesiNöroloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BARIŞ TOPCULAR
- Serum magnezyum düzeyinin alzheimer tipi demansta risk faktörü olarak değerlendirilmesi ve klinik progresyon üzerine etkileri
Evaluation of serum magnesium level as a risk factor in alzheimer's type dementia and its effects on clinical progression
ASLI ECE ÇİLLİLER
- Alzheimer demansı tanılı bireylerin farklı evrelere özgü dil becerilerinin araştırılması
Investigation of language skills of individuals with Alzheimer's dementia specific to different stages
EMİNE BEYZA ATEŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Dil ve Konuşma TerapisiAnadolu ÜniversitesiDil ve Konuşma Terapisi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SEMRA SELVİ BALO