Bipolar bozukluk hastaları ve birinci derece yakınlarında zihin kuramı ve yürütücü işlevler
Theory of mind and executive functions in bipolar disorder patients and their first-degree relatives
- Tez No: 366200
- Danışmanlar: PROF. DR. FERİDE FİGEN ATEŞCİ
- Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
- Konular: Psikiyatri, Psychiatry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Pamukkale Üniversitesi
- Enstitü: Tıp Fakültesi
- Ana Bilim Dalı: Psikiyatri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 95
Özet
Bipolar hastalar ve yakınlarında çeşitli bilişsel bozukluklar olduğu belirtilmiş, bazı bilişsel bozuklukların bipolar bozukluk için endofenotip adayı olabileceği öne sürülmüştür. Bipolar hastalarda zihin kuramı(ZK)becerilerinde de bozulmalar olduğu bildirilmiş ancak birinci derece yakınlarında zihin kuramını inceleyen çok az sayıda çalışma yapılmıştır. Bu çalışmanın amacı, bipolar bozukluk hastaları ve birinci derece yakınlarının zihin kuramı işlevlerinin saptanması ve bu işlevlerin birbirleri ve sağlıklı kontroller ile karşılaştırılması, zihin kuramı işlevlerinde yürütücü işlev bozukluğunun bir etkisinin olup olmadığının incelenmesidir. Çalışmaya 18-60 yaşları arasında DSM-IV'e göre bipolar I bozukluk tanısı olan ötimik 30 hasta, bipolar bozukluk tanısı olan hastaların birinci derece yakınlarından çalışmaya katılmayı kabul eden ve çalışmaya alınma ölçütlerini karşılayan 30 hasta yakını ve çalışma grupları ile yaş, cinsiyet ve eğitim süresi yönünden benzeştirilmiş 30 sağlıklı gönüllü alınmıştır. Katılımcılara sosyodemografik veri formu, DSM-IV Yapılandırılmış Klinik Görüşme(SCID-I), Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği, Young Mani Derecelendirme Ölçeği, Wechsler Erişkinler İçin Zeka Testi (WAIS-R) ile yürütücü işlevleri ve dikkati değerlendirmek için Wisconsin Kart Eşleme Testi (WKET),Stroop Testi,İz Sürme Testi A ve B, Sayı Dizisi Testi, zihin kuramı yeteneklerini değerlendirmek için Gözlerden Zihin Okuma Testi, İmayı Anlama Testi, Pot Kırmayı Farketme Testi uygulanmıştır. Bipolar hastalar, hasta yakınları ve sağlıklı kontroller arasında Gözlerden Zihin Okuma Testi, İmayı Anlama Testi ve Pot Kırmayı Farketme Testi açısından anlamlı farklılık saptanmamıştır. Gruplar arasında İz Sürme Testi (İST)-A ve Sayı Dizileri Testi ters sayı dışında diğer yürütücü işlev ve dikkat testlerinde fark bulunmamıştır. Bipolar hastalar kontrol grubuna göre, hem İz Sürme Testi (İST)-A'da, hem de Sayı Dizileri Testi ters sayı'da daha kötü performans göstermiştir. Psikotik bulgu öyküsü olan ve olmayan bipolar hastalar arasında ZK testleri açısından anlamlı farklılık saptanmamış, yürütücü işlev ve dikkat testlerinden ise sadece İz Sürme Testi B-A açısından anlamlı fark bulunmuştur. Bipolar hastalarda hastalık başlangıç yaşı, hastalık süresi ve manik/hipomanik atak sayısı arttıkça Gözlerden Zihin Okuma Testi performansının kötüleştiğini gösteren anlamlı korelasyonlar izlenmiştir. Ayrıca hastalık süresi, manik/hipomanik atak sayısı, toplam atak sayısı ve hastalık başlangıç yaşı ile yürütücü işlevler arasında, hastalık süresi ve hastalık başlangıç yaşı ile psikomotor hız ve dikkat arasında da anlamlı korelasyonlar saptanmıştır. Yürütücü işlevler ve dikkat ile zihin kuramı performansları arasında ilişki olduğu belirlenmiştir. Bipolar hastalarda kontrollere göre özellikle dikkat ve psikomotor hızda azalma ve sözel çalışan bellek alanında bozulma olduğu görülmektedir. Zihin kuramı performansları açısından bipolar hasta, hasta yakını ve sağlıklı kontroller arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamış olmasına rağmen, toplam ZK puanları kötüden iyiye doğru bipolar hasta, hasta yakını ve kontrol grubu sırasını izlemektedir. ZK'nın bipolar bozukluk için sürekli bir belirteç ve endofenotip adayı olup olmadığının belirlenmesi için bu alanda yapılacak olan daha büyük örneklemli, nörokognitif izlemi içeren, nörogörüntülemenin de eklendiği daha ileri çalışmalara ihtiyaç olduğu düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
It has been stated that bipolar patients and their relatives have been known to have a variety of cognitive deficits, it has been proposed that some cognitive deficits may be endophenotype candidates for bipolar disorder. Impairments in theory of mind (TOM) skills have been noted with bipolar patients, however a very small number of studies have been conducted investigating theory of mind skills in their first-degree relatives. The aim of this study is to determine the theory of mind functions in bipolar disorder patients and their first degree relatives comparing these functions with each other and healthy controls and to investigate whether the effect of executive function deficit on theory of mind functions. 30 euthymic patients aged between 18-60 years all with diagnosed Bipolar I disorder according to DSM-IV criteria and 30 first degree relatives who agreed to participate in the study and met the inclusion criterias among the first degree relatives of patients with bipolar disorder and 30 age, gender and education matched healthy volunteers involved in the study. The participants were subjected to sociodemographic data form, the DSM-IV Structured Clinical Interview(SCID-I),Hamilton Depression Rating Scale, Young Mania Rating Scale, Wechsler Adults Intelligence Test(WAIS-R)and to assess the executive functions and attention Wisconsin Card Sorting Test(WCST), Stroop Test, Trail Making Test A and B, Digit Span Test, to assess the ability of theory of mind Reading the Mind in the Eyes Test, Hinting Task, Faux pas test. No significant difference was detected between bipolar patients, their relatives and healthy controls in Reading the Mind in the Eyes Test, Hinting Task and Faux pas test. There was no difference between the groups in executive function and attention tests except Trail Making Test (TMT)-A and Digit Span Test backwards. Bipolar patients showed a poorer performance than the control group in both Trail Making Test (TMT)-A and Digit Span Test backwards. No significant differences were seen between bipolar patients who had psychotic symptom history and those who had not in TOM tests. Only a significant difference was found in Trail Making Test B-A among the executive function and attention tests between these patients.Significant correlations were found that shows as the age of illness onset, duration of illness and the number of manic/hypomanic episodes increases performance in the Reading the Mind in the Eyes Test get worse. Additionally the age of illness onset, duration of illness,the number of manic/hypomanic episodes and total number of episodes also revealed significant correlations with executive functions as well as psychomotor speed and attention differences with age of illness onset and duration of illness. A relationship between executive functions and attention and theory of mind performances was detected. Compared to healthy controls, bipolar patients were seen to have less attention and decrease in psychomotor speed as well as impairment in verbal working memory. Although there was no significant difference in theory of mind performances statistically between the groups, from bad to good the order was bipolar patients, their first degree relatives and healthy controls in total TOM scores. It is considered that further investigations on this area are necessary with a larger sample group, including neurocognitive follow up by adding neuroimaging to determine whether TOM is a trait marker or candidate endophenotype for bipolar disorder.
Benzer Tezler
- Remisyonda bipolar bozukluk hastaları ve birinci derece yakınlarında affektif mizacın zihin kuramı ile ilişkisi
The relationship of affective temperament with the theory of mind in patients with remitting bipolar disorder and their first degree relatives
FADİME AKSOY
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2016
PsikiyatriNecmettin Erbakan ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MİNE ŞAHİNGÖZ
- Remisyonda şizofreni ve bipolar bozukluk hastalarında zihin kuramı bozukluklarının içgörü ve diğer bilişsel işlevlerle ilişkisi
Association of tom deficits with i?nsight and other cognitive functions among remitted schizophrenia and bipolar disorder patients
AYŞEGÜL SAKARYA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2012
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HALİSE DEVRİMCİ ÖZGÜVEN
- Bipolar bozukluğu olan hastaların, birinci derece yakınları ve sağlıklı kontrollerle sosyal biliş özellikleri ve nörobilişsel işlevler bakımından karşılaştırılması
Comparison of bipolar patients with their first-degree relatives and healthy controls in terms of social cognition characteristics and neurocognitive functions
KÜBRA KOCAGÖZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2019
PsikiyatriKaradeniz Teknik ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİLİZ CİVİL ARSLAN
- Şizofreni ve Bipolar bozukluk hastalarının birinci derece yakınlarında Zihin Kuramı bozuklukları
Theory of mind deficits in first degree relatives of schizophrenia and bipolar disorder patients
MEHMET ONUR YÜCEL
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2008
PsikiyatriAnkara ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİSE DEVRİMCİ ÖZGÜVEN
- Bipolar bozukluk hastaları ve birinci derece yakınlarında silik nörolojik belirtiler, sirkadiyen tercihler ve duygu regülasyonunda güçlükler arasındaki ilişki
The relationship neurological soft signs, circadian preferences and emotion regulation difficulties in bipolar disorder patients and their first degree relatives
BARIŞ ERKUŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2020
PsikiyatriVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. PINAR GÜZEL ÖZDEMİR