İki anonim Bizans kaynağına göre X. Yüzyılda Bizans ordusu
Xth century byzantine army according to two anonymous Byzantine sources
- Tez No: 366455
- Danışmanlar: PROF. DR. HEDİYE MELEK DELİLBAŞI, DOÇ. DR. DAMLA DEMİRÖZÜ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Ortaçağ Tarihi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 286
Özet
Bizans askerî yazınının geçmişi İ.Ö. IV. yüzyıla dek dayanan Yunan savaş anlatıları geleneğinin devamı sayılmaktadır. Siyasî, teknolojik, dinî, ekonomik ve coğrafî değişikliklerle birlikte bu gelenek Bizans yazını içinde kendine özgü bir biçime kavuşmuştur. Sade bir anlatımla konunun özüne değinen Bizans askerî metinleri, Bizans ordusunda nasıl değişiklikler olduğunu da aktaran önemli kaynaklardır. Bununla beraber bu yazın türü, Bizans İmparatorluğu'nun mücadele ettiği diğer ordular hakkında da bilgi vermektedir. De Velitatone olarak da bilinen, Bizans İmparatorluğu'nun doğu sınırındaki savunmaya dayalı vur-kaç taktiğini aktaran ve De Re Militari adıyla da anılan; İmparatorluğun kuzeybatı sınırındaki hücuma dayalı taktikler ile sefer organizasyonlarını anlatan anonim kaynakların tercümesi ile Bizans ordu teşkilâtının X. yüzyıldaki durumu ile kullanılan taktik ve stratejiler tezin konusunu oluşturmaktadır. Anonim kaynaklar birbirinin devamı özelliği taşımamaktadır. Kaynaklarda bulunan bilgiler tarihsel veriler doğrultusunda incelendiğinde vur-kaç taktiğini aktaran kaynağın 967-969 yılları arasında kaleme alındığı; sefer organizasyonlarının anlatıldığı kaynağın ise 986-991 yılları arasında yazıldığı sonucuna varılmaktadır.“Hükümdar Vasilevs Nikiphoros'un Vur-kaç Taktiği”ve“Anonim Taktik Kitabı”başlıklarıyla Türkçe tercümesini yaptığımız kaynaklar Bizans ordu teşkilâtının X. yüzyıldaki idarî yapısından ziyade ordunun kullandığı taktik ve stratejilerin incelikleri ile ordunun ve askerlerin durumu hakkında ayrıntılı bilgi vermektedir. Bununla beraber anonim kaynaklar vasıtasıyla, X. yüzyıla özgü saka ve trapezitis adlı birlikler hakkında ayrıntılı bilgiye ulaşmak mümkün olmuştur. Anonim kaynaklar, İmparatorluğun X. yüzyılda içinde bulunduğu ekonomik durum ile İmparatorluğun coğrafî konumu gereği, uygulanan taktiklerde; insan gücü, hayvanlar, erzak, teçhizat gibi kaynakların gereksiz yere harcanmasının önüne geçilmesinin esas alındığını ortaya koymaktadır. Ayrıca anonim kaynakların döneme ait diğer kaynaklarla birlikte değerlendirilmesi sonucunda; düşmanın zayıf noktalarının kullanılması, çok mecbur kalınmadıkça insan-asker kaybıyla sonuçlanacak çarpışmalardan kaçınılması, düşman hücumlarının geciktirilmesi, mevsimsel ve araziye bağlı etkenlerin iyi değerlendirilmesi, haber almak üzere ticarî ve diplomatik faaliyetlerde bulunulması ile yalnızca diplomatik ilişkilerden faydalanılması belli başlı yöntemler olarak karşımıza çıkmıştır. Bunlara ek olarak,“stratiotika ktimata”düzenlemesinin gerekçeleri ve askerlerin içinde bulundukları zor duruma dair bilgiye de anonim kaynaklardan ulaşmak mümkündür. Bu bağlamda,“stratiotika ktimata”yani asker arazilerinin özellikleri, konuya dair yasal düzenlemeler de tez çalışmasında incelenen konular arasında yer almaktadır
Özet (Çeviri)
The tradition of Byzantine military texts considered as continuation of the Greek war narrative which goes back to IVth century B.C. Along with the political, technological, religious, economic and geographical changes Byzantine military texts have built up as a unique narrative. Byzantine military texts shed light not only to the organisationof the Byzantine army but also to the changes that occured in the army. Also it is possible to obtain information on tactis and strategy of Byzantine Empire from those sources. In addition to that we are able to learn the other states' tactics from Byzantine military texts. This dissertation includes the translation of two anonymous Byzantine military texts to Turkish. One of these sources is known as De Velitatone and the other is known as De Re Militari. In addition to the translation of these sources the dissertation also contains the Byzantine Army in X. century, the legal regulations took place under the Macedonian Dynasty, the“stratiotika ktimata”and the socio-cultural value of the anonymous texts, tactics and strategy of the X. century Byzantine empire.
Benzer Tezler
- Byzantine heritage depicted: the aqueduct of Valens in the historical topography of Istanbul
Tasvirdeki Bizans mirası: İstanbul'un tarihi topografyasında Valens Su Kemeri
FATMA SARIKAYA IŞIK
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ PELİN YONCACI ARSLAN
- Ermeni ve Süryani müverrihlerin kaleminden Selçuklular Döneminde Türklerin Anadolu'ya girişi (I. Kılıçarslan dönemine kadar )
The entry of Turks to Anatolia in the Seljuk period from the pen of Armenian and Syrian revolutions (up to i. Kiliçarslan period )
HANRİET BASOĞLU
- Vernacular architecture of Teke peninsula littoral ( 2 cilt )
Teke yarımadası sahilinde yöresel mimari
ZÜHAL ÖZCAN ( TUNCAĞİL )
Doktora
İngilizce
1994
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimari Restorasyon Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMÜR BAKIRER
- The effects of earthquakes in antioch and its vicinity: Evidence of repair, rebuilding and urban reorganization between the fourth and thirteenth centuries
Antakya ve çevresinde meydana gelen depremlerin etkileri: 4. ve 13. yüzyıllar arasında yapılan tadilat, yeniden yapılandırma ve kentsel düzenleme faaliyetleri
MEVLÜDE BAKIR
Doktora
İngilizce
2022
Sanat Tarihiİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP KUBAN TOKGÖZ
PROF. DR. NEFİSE NEVRA NECİPOĞLU
