Osmanlı ilmiye teşkilatı araştırmalarında kullanılabilecek temel kaynaklar
The basic sources which can be used for the researches on Ottoman ilmiye institution
- Tez No: 366454
- Danışmanlar: PROF. DR. RECAİ DOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Eğitim ve Öğretim, Tarih, Religion, Education and Training, History
- Anahtar Kelimeler: İlmiye, Ulema, Bab-ı Meşihat, Kazasker Ruznamçeleri, Tarîk Defterleri, Ilmiyye, Ulema, Bab-ı Meşihat, Kadiasker Ruznamces, Tarîk Registers
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Din Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Osmanlı Devlet Teşkilatlanmasının en önemli unsurlarından olan İlmiye Teşkilatı ve bu teşkilatın temel kaynaklarının incelenmeye çalışıldığı bu çalışmamız iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde İlmiye Teşkilatı'nın genel yapısı ve mensupları hakkında bilgi verilirken, İkinci bölümde ise tezimizin temel problemi olan Osmanlı İlmiye Teşkilatı'nın tam manasıyla anlaşılabilmesi için hangi kaynaklara başvurmamız gerektiği sorusundan hareketle, bu teşkilat hakkındaki ana kaynaklar tanıtılmaya çalışılmıştır.İlmiye Teşkilatı; medreseden icazetle mezun olup eğitim, hukuk, fetva ve başlıca dini hizmetleri yürüten Müslüman ve de büyük çoğunlukla Türklerden oluşan bir müessesedir. Şeyhülislam, Kadı, Kazasker, Müderris, Nakîbüleşraf gibi birçok mensubu bulunan bu teşkilat, Osmanlı Sultanları ve Osmanlı tebaası tarafından büyük itibar görmüş, toplumda her zaman ayrıcalıklı konuma sahip olmuşlardır.İlmiye hakkında kapsamlı bilgileri elde edebileceğimiz kaynaklar arasında; teşkilat mensuplarınca resmî işlemlerin kaydedildiği defterler, bu şahıslar hakkında yazılmış biyografi eserleri, şakaik ve zeyiller, müstakil yazma eserler sayılabilir. Devlet teşkilatlanmasında gösterdiği titizliği, resmî işlemleri kaydetme ve arşivleme konusunda da gösteren Osmanlı'dan kalan zengin miras sayesinde, dünyanın en zengin arşiv potansiyellerinden birine sahip olan Türkiye'nin arşiv, kütüphane ve özel koleksiyonlarında araştırmacılar için ana kaynak durumunda sayısız belge mevcuttur. Çalışmamızda ana kaynakların tarih araştırmalarındaki önemi vurgulanarak, bu kaynaklar ayrıntılı olarak tanıtılmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study attempts to examine Ilmiye, one of the most crucial components of Ottoman state organization, and main literature bibliography of this institution. The thesis consist of two sections. While first section of the study gives information regarding the general structure and members of Ilmiye Institution, the second section based on main problem of this thesis, that is which sources we could refer to have proper understanding of Ottoman Ilmiye institution, presents main sources related to this institution. Ilmiye Institution comprises Muslim members, majority of them Turkish, who graduate from madrasa with authorization (icazet), and carry out education, law, fatwa and other major religious services. This establishment which has several affiliates such as Shaykh al-Islam, Kadi, Kadiasker, Mudarris, Nakîbüleşraf was highly respected by Ottoman Sultans and Ottoman people (tebaa), and the institution always had privileged status inside the society. Among the sources which we could obtain comprehensive information about Ilmiye are; the registers of the members of Ilmiye institution in which official transactions are recorded, biographic sources regarding Ilmiye members, Sakaik and Zeyils, autonomous manuscripts. Owing to the wealthy heritage of Ottoman Empire which demonstrates particularity not only for state organization, also regarding registration and archiving official transactions, Turkey has one of the richest archive potentials around the world, and there are indefinite documents inside the archives, libraries and individual collections which could become main source for researchers. This study emphasizes the importance of these main sources inside historical researches, and attempts to present these sources in detail.
Benzer Tezler
- İlmiye Teşkilatında ayrıcalıklı bir kurum olarak payeli tayinlerin sürdürülmesine yönelik tarihsel bir araştırma
A historical research on maintenance of honorary designations as a preferential institution within Ilmiye Organization
EBRU CAYMAZ
- Osmanlı İlmiye Merkez Teşkilâtı'nın (Bâb'ı Meşihat) yenileşme süreci (1826-1878)
Modernization of Ottoman İlmiye Organization (Bab-ı Meşihat) (1826-1878)
İLHAMİ YURDAKUL
- 1171 tarihli, 281 numaralı Rumeli Kazasker Ruznamçesi
Rumelia Ruznamçe Notebook dated 1171, numbered 281
SEMRA YILMAZ TURAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Tarihİstanbul Sabahattin Zaim ÜniversitesiTarih ve Medeniyet Araştırmaları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ERTUĞRUL ORAL
- Osmanlı ilmiye teşkilâtında mülazemet sistemi (18. yüzyıl örneği)
The system of mulazamah in the Ottoman learned institution (ilmiye) (The case of the Eighteenth century)
ESRA EVSEN
- Şeyhülislamlığa Ait 1 numaralı Telhis Defterinin transkripsiyonu ve değerlendirmesi (vr.1-82)
Transcription and assessment of Telhis Book numbered I belonging to Shaykh al-Islamate (vr.1-82)
RENGİN AVUNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
TarihBilecik Şeyh Edebali ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İLHAMİ YURDAKUL