Akran zorbalığına uğrayan ergenlerin mağduriyet algılamaları ve başa çıkma stratejilerine grupla psikolojik danışmanın etkisi
The effect of group counseling on the victimhood perceptions of adolescent who are the subject of peer victimization and on their coping strategies
- Tez No: 366525
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BAŞARAN GENÇDOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 302
Özet
Bu araştırmada grupla psikolojik danışmanın ilköğretim 7 ve 8. Sınıfta öğrenim görmekte olan ve akran zorbalığına uğradığı belirlenen öğrencilerin mağduriyet algılamaları ve zorbalıkla başa çıkmak için kullandıkları başa çıkma stratejileri üzerindeki etkisi incelenmiştir. Araştırmanın modeli Solomon Dört Gruplu Deneysel modeldir. Bu modelde yansız atama yoluyla oluşturulmuş dört grup bulunmaktadır. Gruplardan ikisi deney grubu olarak diğer ikisi de kontrol grubu olarak kullanılmaktadır. Solomon modeli, gerçek deneysel model olarak tanımlanmaktadır. Gerçek deneysel modellerde birbirine yakın özellikler gösteren deneklerden oluşan birden çok grup yer almakta ve gruplara deneklerin seçimi yansız (seçkisiz) atama ile oluşturulmaktadır. Seçkisiz atama yönteminde evrendeki tüm bireylerin örnekleme seçilme olasılığı aynıdır. Bu amaçla 2013-2014 eğitim-öğretim yılında Erzurum şehir merkezinde yer alan Kültür Kurumu İlköğretim Okulunda öğrenim görmekte olan 230 öğrenciye Ergen Akran İlişkileri Mağdur Formu uygulandı. Mağduriyet puanı yüksek olan ve zorbalığa uğradığı belirlenen 100 öğrenci ile yüz yüze görüşülerek yapılacak olan çalışma hakkında bilgi verildi ve çalışmaya katılmak için gönüllü olup olmadıkları soruldu. Yüz yüze görüşmeler sonucunda deneysel çalışmaya katılmaya gönüllü olan 60 öğrenci belirlenerek basit rastgele tesadüfi örnekleme yöntemi ile 15'er kişilik dört grup oluşturuldu. Gruplar oluşturulduktan sonra kura ile deney ve kontrol grupları belirlendi. Deney ve kontrol grupları belirlendikten araştırmacı tarafından ilgili literatür doğrultusunda hazırlanan 11 oturumluk grupla psikolojik danışma etkinliği uygulandı. Grupla psikolojik danışma uygulamasının amacı katılımcıların mağduriyet algılamalarını ve zorbalıkla başa çıkmak için kullandıkları etkisiz başa çıkma stratejilerini değiştirmektir. Her bir oturum yaklaşık olarak 75 dakika olarak planlanmış ve uygulanmıştır. Kontrol gruplarında ise, İlköğretim Rehberlik Müfredatı içerisinde yer alan rehberlik etkinlikleri 11 hafta boyunca uygulanmıştır. Araştırma sürecinde elde edilen verilerin analiz edilmesi için Tek faktörlü ve İki Faktörlü Kovaryans Analizi (ANCOVA) kullanılmıştır. ANCOVA analizi ön test son test deneysel desenlerde en etkili analiz tekniğidir ve bağımlı değişken üzerinde etkisi olması muhtemel diğer değişkenlerin kontrol altında tutulmasına imkân vermektedir. Araştırma sonucunda deney gruplarında yer alan katılımcıların fiziksel, duygusal ve sözel mağduriyet algılamalarının hem deney öncesine göre hem de kontrol grubunda yer alan katılımcılara göre anlamlı olarak azaldığı bulunmuştur. Ayrıca deney grubunun mağduriyet algılamalarında gözlenen bu değişimin cinsiyet, yaş ve akademik başarı değişkenlerinin etkisinden bağımsız olarak gerçekleştiği belirlenmiştir. Başa çıkma stratejilerine ilişkin olarak araştırmanın ilk bulgusu deney grubunda yer alan katılımcıların etkisiz başa çıkma stratejileri olan çaresizlik ve kaçınma stratejilerine ilişkin puanlarının deney öncesine göre ve kontrol grubunda yer alan katılımcılara göre anlamlı düzeyde azaldığıdır. Başa çıkma stratejilerine ilişkin ikinci bulgu ise, deney grubunda yer alan katılımcıların etkili başa çıkma stratejileri olan yardım arama, sosyal desteğe başvurma, direnme ve iyimserlik stratejilerine ilişkin puanlarının deney öncesine göre ve kontrol grubunda yer alan katılımcılara göre anlamlı düzeyde yükseldiği bulunmuştur. Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda grupla psikolojik danışma uygulamasının zorbalığa uğrayan bireylerin mağduriyet algılamalarını ve başa çıkma stratejilerini değiştirme konusunda etkili bir yaklaşım olduğu söylenebilir.
Özet (Çeviri)
In this study, the effect of the group counseling on the victimhood perceptions of the primary school 7th and 8th grade students who are determined to be the subject of peer victimization and their dealing way with it was analyzed. The research model is Solomon Four Group Experimental Model. In this model, there are four groups that were determined with random sampling. Two of the groups have been used as experimental group and the other two have been used as control group. Solomon model is defined as real experimental model. In real experimental models, there are multiple groups consisting of subject which have similar characteristics, and selection of the subjects is done with random sampling. In random sampling, the selection possibility of all the subjects is the same. For this purpose, 230 students from Kültür Kurumu Primary School in Erzurum were asked to fill Adolescent Peer Victim Form. 100 students whose victim scores were higher and who were determined to be the subject of bullying were talked face to face and informed about the current study, and they were asked if they were willing to participate or not. As a result of these interviews, 60 students were determined to participate in the experimental study and four group consisting of 15 people were created with simple random sampling method. After the groups had been formed, experimental and control group were determined with casting lots. After determining experimental and control groups, an 11-session group counseling activity which was prepared by the researcher according to the literature was applied. The purpose of applying group counseling is to change the ineffective dealing ways with bullying and their victimhood perceptions. Each session was planned to be 75 minutes and applied as planned. In the control groups, counseling activities in the primary school counseling curricula was applied for 11 weeks. As a result of the study, physical, emotional and verbal victimhood perceptions of the participants in the experimental groups were decreased significantly compared to pre-experimental situations and to those in control group. Besides, it was determined that this change observed in the victimhood perceptions of the experimental group occurred independently from the effect of variables such as gender, age and academic success. The first evidence of the study related to the dealing ways is that the scores of the participants in the experimental group related to the ineffective dealing ways such as despair and avoidance is decreased significantly compared to the pre-experimental situation and to those in control group. The second evidence related to the dealing ways is that the scores of the participants in the experimental group related to effective dealing ways such as seeking for help, consulting social support, resistance and optimism is increased significantly compared to the pre-experimental situation and to those in control group. According to the evidence obtained through the study, it can be said that group counseling is an effective approach to change the victimhood perceptions of the individuals who are the subject of bullying and their dealing strategies with it.
Benzer Tezler
- Ortaokul öğrencilerinin okulda akran zorbalığına başvurma ve zorbalık görme düzeyleri (Çanakkale ili örneği)
Secondary school students' level of resort to peer bullying and being bullied at school (Çanakkale province sample)
NURTEN TÜRKÜM ÇETİNLER
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MUSTAFA AYDIN BAŞAR
- Liseli ergenlerde akran zorbalığı bağlanma stilleri ve zorbalık davranışı arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between peer bullying, attachment styles and bullying behavior in high school adolescents
ESRA NUR YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİKRET GÜLAÇTI
- Engelli kardeşi olan ve olmayan ön ergenlerin empati, akran zorbalığı ve akran zorbalığına uğrayan kurbana karşı empati becerilerinin incelenmesi
Investigation of the empathy skills of pre-teens who are with and without disabled siblings against the peer bullying and the peer bullying victims
FATMA ZEHRA ÜNALDI ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimSelçuk ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLAY TEMİZ
- Psikiyatrik yakınmalarla başvuran çocuk ve ergenlerde akran zorbalığının ve buna ait etmenlerin değerlendirilmesi
Evaluation of peer bullying and it's contributions on children and adolescents who were assessed for psychiatric sypmtoms
MURAT KAÇAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2015
PsikiyatriDokuz Eylül ÜniversitesiÇocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA VAROL TAŞ
- Ebeveynleri boşanmış ve birlikte olan çocukların akran zorbalığına maruz kalması ve depresyon düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi
The research of the relationship between children, whose parents are divorced or nondivorced and who are exposed to peer bullying and depression levels
MUSTAFA ONUR İSKENDEROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMEL SARI GÖKTEN