Mukâtil b. Süleyman'ın ulûhiyet anlayışı
Muqāti̇l b. Sulaymān's understanding of divinity
- Tez No: 367815
- Danışmanlar: PROF. DR. TEMEL YEŞİLYURT
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Mukâtil b. Süleyman, teşbih, tecsim, ulûhiyet, antropomorfizm, Allah'ın sıfatları, Muqātil b. Sulaymān, tashbih, incarnation, divinity, anthropomorphism, attributes of God
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 114
Özet
Mukâtil b. Süleyman, Kur'an'ı baştan sona tefsir eden ilk âlimdir. Kendisi, sadece tefsir ilmiyle iştigal etmeyip aynı zamanda fıkıh, kelam vb. ilimlerde de kalem oynatan ve bu alanlarda da söz sahibi olan bir kişidir. Kaynak eserlerde, Mukâtil hakkında lehte ve aleyhte muhtelif bilgiler mevcutken, özellikle de onun Allah'ın sıfatları hususunda teşbihî bir tavır sergilediği iddia edilmiştir. Tüm bu bilgiler etrafında bu araştırma, Mukâtil'in günümüze kadar ulaşan eserlerinden hareketle onun ulûhiyet anlayışını ortaya koymayı konu edinmiştir. Mukâtil'in kaynaklarda Müşebbihe'den olduğunun zikredilmesinin ne kadar sağlıklı bir bilgi olduğu hususu da çalışmanın başka bir konusunu oluşturmaktadır. Kelam ilminin oluşumunda ilk dönem âlimlerinin çok önemli roller oynaması, Mukâtil b. Süleyman'ın bir Kelam tezine konu olmasını gerekli kılan en önemli amillerden biridir. Nitekim Kelam ilminin tarihsel seyri içindeki gözle görülür değişimini anlamak, ancak Selef olarak tanımlanan ilk dönem âlimlerinin görüşlerini incelemekle mümkün olmaktadır. Çalışmamıza konu olan Mukâtil ve onun ulûhiyete ilişkin görüşleri; kendisi hakkında bilgilerin mevcut olduğu kaynak eserlerden, günümüze kadar ulaşmış kendisinin kaleme aldığı teliflerden, son dönemde Mukâtil hakkında yapılmış araştırmalardan yararlanılarak ve ulûhiyet bahsinde Mütekellimlerin görüşleriyle de kıyaslanarak incelenmeye çalışılmıştır. Mukâtil hakkında teşbih iddialarının dile getirilmesinin ardındaki muhtemel nedenler üzerinde durulmuştur. Son tahlilde Mukâtil'in -en azından günümüze ulaşan eserlerinden hareketle- antropomorfist bir anlayışa sahip olduğunu söylemek oldukça zor gözükmektedir.
Özet (Çeviri)
Muqātil b. Sulaymān is the first scholar who interprets the Qur'an entirely. He was not only engaged in the interpretation but also in Islamic law, Kalam e.t.c. and He was authority in this areas. In the sources, there are positive and negative claims about Muqātil. It is especially asserted that he adopted an anthropomorphist way in the attributes of God. This study aims to reveal his understanding of divinity starting from his extant works. Another subject of this study is that whether his being mentioned in sources as an anthropomorphist is suitable. In the development of Kalam, the early scholars have played very important roles. This situation required to have a theological thesis topic is one of the most important factors. Indeed, understanding of kalam's significant changes in historical process is merely possible to examine the opinions of first scholars described as salaf. Muqātil and his understanding of divinity were investigated according to source works, his extant books and current researches about him. At the same time Muqātil's understanding of divinity was compared with other theologians. However it is emphasized possible causes of claims about his tashbih opinions. In the final analysis, -at least starting from his extant works- it is hard to claim that Muqātil has an anthropomorphist opinion.
Benzer Tezler
- Necmüddîn et-Tûfî'nin el-İşârâtü'l-İlahiyye İle'l-Mebâhisi'l-Usûliyye'si (İnceleme ve değerlendirme)
Najmuddîn al-Toufî's al-Ishârât al-Ilâhiyyah Ila'l-Mabâhisi'l-Osouliyyah (Examination and evaluation)
FAYSAL ARPAGUŞ
- Mukatil b. Süleyman'ın Kur'an-ı tevil yöntemi
The Method of tamil of Mugatil b. Süleyman in his tafsir el-Kur'an
ÖMER TÜRKER
Yüksek Lisans
Türkçe
1999
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUHAMMED AYDIN
- Mukatil b. Süleyman'ın Tefsiri ile el-Vücuh ve'n Nezair adlı eserinin mukayesesi
The comparison of Mukâtil b. Suleyman's Tafsir and the book called el-Vucuh ve'n Nezâir
SELMA SIRAKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DinHitit ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MESUT OKUMUŞ
- Mukâtil B. Süleymân'ın tefsirinde ölüm ve ötesi
Death and beyond in Mukatil B. Suleyman's commentary
HALİME AKKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinYozgat Bozok ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ALTUNTAŞ
- Mukatil b. Süleyman'ın fıkhî görüşleri (Kitab-u Tefsir-i Hamse Mie Âye Min-el'Kur'an bağlamında)
Muqâtil b. Süleyman?s views within fıqh (link to his work Kitab-u Tefsir-i Hamse Mie Âye Min-el'Kur?an)
KAZIM DÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
DinSakarya ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FARUK BEŞER