İstanbul'da Selâtin Camii kürsü şeyhleri (cuma vaizleri)/(1826-1876)
The sheiks (peachers of friday)of Sultan's Mosques in İstanbul(1826-1876)
- Tez No: 368397
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İLHAMİ YURDAKUL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Tarih, History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarih Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 274
Özet
1826 yılında Yeniçeri Ocağının kaldırılması ile tüm Osmanlı idari sistemi yeniden yapılandırıldı. Bu ihtisaslaşma ve kurumsallaşma ilmiye teşkilatı da etkilendi. Belli ölçülerde muhtariyete sahip olan tarikatlar ile bunların şeyhleri Osmanlı dini ve sosyal hayatını yönlendiren önemli aktörlerden idi. Özellikle bu tarikat şeyhlerinin selâtin camilerinde Cuma vaizi olarak atanmaları, bunların bu vesileyle de büyük halk kitlelerini etkiledikleri bilinmektedir. Yapılan çalışmalara bakıldığında daha çok camilerin mimari yönleri araştırılmıştır. Araştırmamızın bir bölümünü oluşturan Tarik defterleri, ilmiye sınıfına mensup idari görevliler ile mevleviyet kadıları ve müderrislerin tayin ve terfi tarihlerinin sırasıyla kaydedildiği defterlerdir. İlk örneklerine ise 18.yy.da rastlanır. İşte bu çalışmada İstanbul Şeriyye Sicilleri Arşivinde bulunan Tarik defterlerinin sadece Zeyli Meşayihi kısımlarını incelendi. Zeyl-i Meşayih kısımları Cuma vaizlerinin hangi camide görev yaptıklarını, ne kadar maaş aldıklarını, hangi unvanlara sahip olduklarını, göreve ne zaman atandıklarını ve terfileri gibi pek çok bilgi içermesi bakımından oldukça önemlidir. Girişte camii ile ilgili bazı kavramlar ve Selâtin camilerin önemi üzerinde durularak kısa bir değerlendirme yapıldı. Birinci bölümde, İstanbul 'da bulunan selâtin camilerinin önemi, özellikleri, diğer camilerden farkı, bu camilerde görev yapanlar kişiler; İkinci bölümde, İstanbul selâtin camileri cuma vaizleri ve tarik defterlerinin değerlendirilmesi, selâtin camilerinin sınıflandırılması, camilerin maaş ve statü olarak farklılıkları, Selâtin camii cuma vaizi atama usulleri ve terfileri, cuma vaizlerinin maaşları; Üçüncü bölümde, İstanbul Şeriyye Sicilleri Arşivinde bulunan Tarik Defterlerinin son kısımlarındaki Zeyl-i Meşayihi kayıtları incelenerek Selâtin camileri, cuma vaizleri ve cuma vaizlerinin atama tarihleri hakkındaki bilgiler listeler halinde verilmeye çalışıldı.
Özet (Çeviri)
All the ottoman administrative system was restructured with the abolistment ot janissaries in 1826.İlmiye organization was olso affected by these specialization and institution alization.Some sects which have certain degree autonomy and their sheiks were important actors in directing ottomans religion and social life.İn particular, it was known that these sheikhs of sects were assigned as Friday preacher in selatin mosgues and they effected to the majority the people. Architectural aspects were investigaged much more when we look at the studies A part of these researches,Tarik books were the registration of assignment and promotion of between the administrative officers who were belong to ilmiye group and mevleviyet muslim judgers'by the order of date the first examples were found in 18th century. In this study,only the Zeyli Mesayihi that a part of Tarik books is examined which are in the Archive of seriyye Registers in İstanbul.The par t of Zeyli sheikhs are important because of containing a lot of information about the Friday preachers'served mosgue,salary .position and the date of assignment and promotion. Some concepts related to the mosgue and the importance of selatin mosgues are emphasized with the short assessment in introduction.İn fist chapter ,the selatin mosgues importance, features the difference from the other mosgues and the people who are working in this mosgue are mentiond in second chapter ,the evaluation of the Friday preachers and Tarik books ,classification of selatin mosgues ,the difference of mosgues in salary and status,the assingnment promotions,the number,of Friday preachers and salary ,in third chapter ,the last part of Tarik books,Meşayine registers,which are located in the İstanbul Archives of Seriyye Records,are examined and the structures and tabies are given about the İstanbul selatin mosgues and Friday preachers.
Benzer Tezler
- Tarihi yığma taş bir deney yapısında doğrusal olmayan artımsal hesap yöntemi önerisi
Proposal of a nonlinear incremental analysis method for historical cut stone masonry
ÖZGE TOROS
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Deprem Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiDeprem Mühendisliği ve Afet Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. İHSAN ENGİN BAL
- Türkiye'de son dönem cami tasarımında merkezi kubbeli mekân kurgusunun incelenmesi
Analysis of the central domed space design scheme in the recent Turkish mosque architecture
ABDULLAH GEDİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiBina Bilgisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASEMİN ALKIŞER BREGGER
- 19. Yüzyılda Aydın Vilayetinde (İzmir, Aydın, Denizli, Muğla, Manisa) Alçı Mihraplar
Plaster Mihrab in Aydın Province (İzmir, Aydın, Denizli, Muğla, Manisa) in the 19th Century
ALPER ATICI
Doktora
Türkçe
2023
Sanat TarihiPamukkale ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA BEYAZIT
- 19.yüzyıl İstanbul'unda inşa edilen Selatin Camii avluları
Courtyards of Selatin Mosques built in 19th century İstanbul
EMRE ALTUNTAŞ
- Arşiv belgeleri ışığında Teşvikiye Camisi'nin oluşum ve gelişimi
The creati̇on and development of Teşvi̇ki̇ye Mosque i̇n the li̇ght of archi̇ve documents
CANAN AKKAYA
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NUR URFALIOĞLU