Türk şiirinde metafor (1923-1960)
Metaphor in Turkish poetry (1923-1960)
- Tez No: 370411
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ÖZCAN AYGÜN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 298
Özet
Batı kaynaklı terminolojiden alınan“metafor”un, Türkçede geleneksel tasnif içine yerleştirilmesi ve kullanımında çeşitlilik oluşmuştur. Batıda, felsefe alanında temelleri atılan kavram, ülkemizde ise figüratif bir misyon yüklenerek mecaz, açık-kapalı istiare, ad aktarması, deyim aktarması, telmih gibi bir çok terim yerine kullanılmış ve örneklendirilmiştir. Türk Şiirinde Metafor (1923-1960) isimli bu çalışmada; 1980 sonrası gelişen ve metaforun kavramsal alanını ortaya koyan, Çağdaş Metafor Teorisi incelenmiş ve örneklendirilmiştir. Metafor, kavramsal alanların eşitlenmesi sonucu ortaya çıkan geniş bir haritalamadır. Türkçenin hem standart dilinin hem sanat dilinin şekillenmesinde pay sahibi olan metaforlar, zihni haritalarda insani, toplumsal, coğrafi tüm etkilere dair izler taşır. Bu yapılanmanın farkında olan sanatçı; yeni, orijinal üretimleri ile dile kavramsal bir genişleme getirirken, okur zihnine de farklı yollardan ulaşım imkanına kavuşur. Şiir özelinde yapılan bir tasnif ile metaforların; toplumun ortak hafızasından çekilerek ve yeni/orijinal haritalamalarla oluştuğu görülür. Toplum hafızasından çekilen“geleneksel metaforlar”; bulundukları“birincil”halleri ile ya da haritalamanın genişletilmesi ile“kompleks”olarak şiir diline dahil olurlar. Şairler,“yeni”/“orijinal”metaforlarını da iki yol ile şiirlerinde kullanır: Dilsel ifadelere haritalamayı yansıtarak okurun metaforu görmesini sağlamak ya da metaforu doğrudan ifade olarak verip okurun haritalama yapmasını beklemek. 1923 – 1960 yılları arasında yayınlanmış şiirler incelendiğinde hem geleneksel hem yeni metaforların örneklerine rastlanılmış ve temsil gücü yüksek olanlar seçilerek incelenmiştir.
Özet (Çeviri)
“Metaphor”– borrowed from Western terminology – has been embedded and used within traditional classification in Turkish in diverse ways. Though in the West its foundation was set within philosophy, in Turkish the concept of“metaphor”undertook a figurative mission to be used and exemplified as a substitute to simile, open/closed figures of speech, metonymy, synecdoche and referencing. In this study, Metaphor in Turkish Poetry (1923-1960), Contemporary Metaphor Theory, which was developed post-1980 and manifested the conceptual area of metaphor is examined and exemplified. Metaphor is a vast mapping that generated/emerged from the equalization of conceptual areas. Metaphors have a role in shaping both the standard Turkish language and the language of art, and they bear the trace of individual, social and geographical influences in their conceptual mappings. While the artist, who is aware of this structure, brings a conceptual expanse to the language with his original productions, he also gains access to the minds of readers via different paths. A classification specific to poetry shows that metaphors are created with new/original mappings by extracting from the shared social memory.“Traditional metaphors”that have been extracted from social memory get involved in poetic language in their“primary”forms or in“complex”forms created by the expansion of mapping. Poets use their new/original metaphors in their poetry in two ways: they make the reader to see the metaphor by reflecting the mapping with linguistic expressions, or they present the metaphor as a direct expression and wait for the reader to make a mapping. When we examine the poems published between 1923 and 1960, we encounter examples of both traditional and new metaphors. The ones that have higher representational capacity are included in this study and examined.
Benzer Tezler
- Cumhuriyet Dönemi Türk şiirinde mahpushane (1923-1980)
Prison themed poetry in Republican Period (1923-1980) of Turkey
RABİA GÜLİSTAN OKUTAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıUşak ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ PULAT
- Edebi metnin yorumunda algı ve anlama bağlı öznel yaklaşım sorunu: Türk şiirinde metafor örneği
Depending on the perception and the meaning, subjective approach problem in review of the literary text: Metaphor example in Turkish poetry
EBUBEKİR SIDDIK ERGÜN
Doktora
Türkçe
2015
DilbilimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL YÜCE
- Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Türk şiirİnde bahçe metaforu
Garden metaphor in Turkish poetry from the Tanzimat to Republic
BEDİRHAN ÜNLÜ
Doktora
Türkçe
2023
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TARIK ÖZCAN
- Modern Türk şiirinde Prometheus
Prometheus in modern Turkish poetry
TOLGA KARAHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHARREM KAYA
- Cumhuriyet Dönemi Türk şiirinde gül imgesi
The image of the rose in Turkish poems in the Republic Period
MELEK ÇETİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıFatih Sultan Mehmet Vakıf ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN AKAY