Geri Dön

Nüzhetname üzerine söz dizimi bakımından bir inceleme

A review about nushatname in point of syntax

  1. Tez No: 372127
  2. Yazar: OSMAN AKTEKER
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. RIDVAN ÖZTÜRK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Sözdizimi, Cümle, Osmanlıca
  7. Yıl: 2014
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Necmettin Erbakan Üniversitesi
  10. Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 383

Özet

Bu araştırmanın konusu, Türkçenin söz diziminin on altıncı yüzyıldaki seyrini takip etmektir. Araştırmanın temel hedefleri ise Türkçenin söz dizim tarihinin yazılmasına katkı sağlamak ve söz dizimindeki değişme ve gelişmelerin tespitine imkan tanımaktır. Araştırmaya, dil bilimsel veri sağlama yeterliliğinde olduğu saptanan Yusuf B. Addüllatif'in Farsçadan Türkçeye çevirdiği Türkçe olmayan kelime, tamlama ve diğer söz dizim özelliklerinin dikkat çekici özellikte olduğu Nüzhetname eserinin çeviri yazı yöntemi ile günümüz harflerine aktarılması ile başlandı. Bu işlemden sonra metin, söz dizimsel inceleme metotları ile ayrıntılı olarak incelendi. Bu çalışmayla, diller arası söz dizim alışverişinin dil dizgesinde alıntı dizge- asıl dizge şeklinde bir ikili dizge teşekkül ettirmediği ve alıntı kaidelerin dizgede asıl kaideler gibi işlev gördüğü sonucuna varılmıştır. Alıntı bütün kelime ve dil bilgisi kurallarının, dizge içinde Türkçenin kuralları dahilinde erimesi iletişim düzeyi en üst seviyede bir dizgenin ortaya çıkmasını sağlamaktadır. Dizge içindeki yabancı dizgeye rağmen tek bir dizgenin hakim unsur olması dilin temel belirleyici unsurunun söz dizimi olduğu sayıltısını destekler özelliktedir.

Özet (Çeviri)

The subject of this research is to follow course of Turkish syntax in 16. Century. Contribution to the written history of the Turkish syntax and generating opportunity for detecting changes and developments in syntax constitute main targets of the research. The research began with orthographic translation of Yusuf B. Addullatif's translation of Nushatname translated from Persian to Turkish having remarkable characteristic of words, phrases and other syntactic features in our current alphabet. After this progress, it was reviewed detailed with syntactic research methods. This study came to the conclusion, syntactic transfers between languages constitute no loan-original system but a single system and rules of loan function as original rules. All words and grammatical rules in system emerge with the rules of Turkish and an open, substantial system having the highest level of communication. Thus it was supported; fundamental structure of all languages is generated depending upon syntax.

Benzer Tezler

  1. Tevârih-i Güzide–Nusret Nâme'nin Türk-Moğol tarihi açısından değerlendirilmesi

    Historical analysis of Tevârih-i Güzîde-Nusret-Nâme

    OCHIRPUREV DUGER

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    TarihHacettepe Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ERKİN EKREM

  2. Silahdar Fındıklı Mehmed Ağa - Nusretname- Tahlil ve metin (1106-1133 / 1695-1721)

    Başlık çevirisi yok

    MEHMET TOPAL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2001

    TarihMarmara Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MÜCTEBA İLGÜREL

  3. Vak'anüvis Râşid Mehmed Efendi'nin Târîh-i Râşid'iyle İsâ-Zâde târîhi ve Nusretnâme'yle karşılaştırılması

    The comparision of vakanuvis Râşid Mehmed Efen-di's târihi Râşid with İsa-Zâde târihi and Nusratnâme

    MÜNEVVER EJDAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    TarihEskişehir Osmangazi Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ERŞAHİN AHMET AYHÜN

  4. Resimli bir Osmanlı gazânâmesi: Gelibolulu Mustafa Ali (1541-1600) ve Nusretnâme'si (İstanbul Topkapı sarayı müzesi h. 1365)

    An ıllustrated Ottoman Gazânâme: Mustafa Ali of Gallipoli, (1541-1600) and his Nusretnâme (İstanbul Topkapıi palace museum, h. 1365)

    PINAR KOÇYİĞİT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Sanat TarihiÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SEMİHA ALTIER

  5. 'Tevārīh-i Güzīde Nuṣret-nāme' hakkında bir inceleme (Giriş-inceleme-metin-sözlük)

    A research 'Tavârîkh Guzîdah Nusrat-nâmah' (Introduction-text-analysis-vocabulary)

    AVAZKHON UMAROV

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    DilbilimEge Üniversitesi

    Türk Dili ve Lehçeleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZEKİ KAYMAZ