Bulanık çok ölçütlü programlama probleminin AHP'ye dayalı çözümü
Solving fuzzy multi-objective programming problem based AHP
- Tez No: 374777
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TÜRKAN ERBAY DALKILIÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İstatistik, Statistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İstatistik ve Bilgisayar Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
Çok ölçütlü karar verme yöntemi hedeflerin birden fazla olduğu durumlarda kullanılmaktadır. Çok ölçütlü doğrusal programlama problemlerinde, amaçlara ve kısıtlara ilişkin fonksiyonların parametrelerinin değerleri uzmanlar ve karar vericiler tarafından kesin olarak belirlenemediği durumlarda, problemlerin çözümü için bulanık çok ölçütlü doğrusal programlama yöntemleri kullanılmaktadır. Çok ölçütlü karar verme yöntemlerinden biri olan analitik hiyerarşi süreci (AHP), karmaşık problemleri çözmek için tasarlanmıştır. AHP' nin çözüm süreci hedeflerin ağırlıklandırılmasına dayanmaktadır. Bu çalışmada çok ölçütlü karar verme problemleri ve bu problemler için uzman görüşlerine dayanan çözüm süreçleri ele alınmıştır. İlk aşamada bulanık çok ölçütlü doğrusal programlama problemi literatürde var olan Zimmerman ve Hibrit yaklaşımları ile çözülmüştür. Literatürde yer alan, uzman görüşlerinin temel alındığı bu yöntemlere ilişkin çözüm sürecinde üçgensel bulanık sayılar kullanılmaktadır. Bu çalışmada üçgensel bulanık sayılar olarak verilen uzman görüşleri için alternatif olarak yamuk bulanık sayılar tanımlanmıştır. Ayrıca literatürde amaç fonksiyonlarının sadece en küçüklemek olduğu durumlara ek olarak amaç fonksiyonlarının bazılarının en küçüklemek bazılarının en büyüklemek olduğu durumlar ele alınmıştır. Son olarak bulanık çok ölçütlü doğrusal programlama problemlerinin çözümü için ele alınan durumları içeren bir çözüm algoritması önerilmiş ve algoritmanın örnek veriler üzerinde yazılan program aracılığı ile işletilmesi ile elde edilen sonuçlar literatürde var olan yaklaşımlardan elde edilen sonuçlar ile karşılaştırılmıştır.
Özet (Çeviri)
Multi-criteria decision making method is used in when there are mutliple targets. In multi criteria linear programming problems, when value of the function parameters on objects and constraints can not be measured precisely by experts and decision makers, fuzzy multicriteria linear programming methods are used to solve the problems. Analytic hierarchy process (AHP), one of the multi-criteria decision-making methods, is designed to solve complex problems. The AHP solution process is based on weighting of the targets. In this study, multiple criteria decision making problems and expert opinions for these problems are discussed. In the first stage, fuzzy multi criteria linear programming problem is solved with Zimmerman and Hybrid approaches which are take part in literature. In the literature, these methods are applied using triangular fuzzy numbers. In this study, as an alternative to the triangular fuzzy number given as experts opinions, trapezoidal fuzzy numbers are defined. Also, in literature, conditions that objective functions are only minimization are discussed. In this study, in addition to this, conditions that some of objective functions are maximization are examined. Finally, a solution algorithm, containing the matter in hand conditions for solving fuzzy multi criteria linear programming problems, is proposed. And this algorithm is executed by means of written programme using example data. The obtained results were compared with results obtained from the approaches in the literature.
Benzer Tezler
- Les applications de l'analyse d'enveloppement de donnees imprecises
Belirsizlik ortamında veri zarflama analizi uygulamaları
SEMRA ŞEBNEM AHISKA
Yüksek Lisans
Fransızca
2003
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiGalatasaray ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. E. ERTUĞRUL KARSAK
- Tedarikçi seçim probleminin bulanık çok ölçütlü karar verme ve hedef programlama yöntemleri ile çözümü: Savunma sanayiinde bir uygulama
Solution of supplier selection problem with fuzzy multi-criteria decision making and goal programming methodologies: An implementation in defense industry
YUNUS AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Endüstri ve Endüstri MühendisliğiKırıkkale ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TAMER EREN
- Çok ölçütlü karar verme problemleri için bulanık mantığa dayalı çözümler ve portföy seçimine uygulanması
Fuzzy logic based solutions for multi criteria decision making problems and its application to portfolio selection
SERKAN AKBAŞ
Doktora
Türkçe
2022
İstatistikKaradeniz Teknik Üniversitesiİstatistik ve Bilgisayar Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÜRKAN ERBAY DALKILIÇ
- Bulanık karar verme ortamında risk değerlendirmesi:İş sürekliliği perspektifi
Risk assessment in fuzzy decision making environment: Business continuity perspective
DOĞAN ŞENGÜL
Doktora
Türkçe
2016
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CAFER ERHAN BOZDAĞ
- Kullanıcı odaklı tasarım için bulanık AHS ile bir model önerisi: Poliklinikler üzerinden bir değerlendirme
A fuzzy AHS model for designing spatial relations in user perspevtive: A research over policlinics
ASENA KUMSAL ŞEN
Doktora
Türkçe
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİNAN MERT ŞENER