Geri Dön

Hanefî-Mâturidî gelenekte kıyas içerikli istidlâl: Hulviyyât örneği

The inference in the form of syllogism in the Hanafī-Māturīdian tradition: The case of hulviyyat

  1. Tez No: 375336
  2. Yazar: NAİL KARAGÖZ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. İSMAİL ŞIK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Hanefî-Mâturidî gelenek, istidlâl, kıyas, Hulviyyât, Hanafî-Mâturidian tradition, inference, analogy, Hulviyyât
  7. Yıl: 2014
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Çukurova Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 257

Özet

Bu çalışmada Hanefî-Mâturidî geleneğin kıyas içerikli istidlâle bakışı ele alınmıştır. Hakkında âyet veya hadis bulunmayan bir sorunun çözümü için, benzerlerindeki hükmün uygulanması anlamında değerlendirebileceğimiz kıyas, farklı şekillerde de olsa hem Kelâmda hem de Fıkıh Usûlü'nde kullanılmıştır. Kelâmdaki kullanımına genellikle istidlâl denmiş, Fıkıh'ta ise fıkhî kıyas olarak isimlendirilmiştir. Çalışmamızın giriş bölümünde Candaroğlu İsmail Bey ve eseri Hulviyyât tanıtılmıştır. İkinci bölümde Kelâm İlmi'nde kullanılan istidlâl yöntemleri içinde kıyasın kullanılışı ile Mantık İlmi'nde kıyasa verilen yer üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde fıkhî kıyas ve buna bağlı olarak illet, ta'lîl, taabbüd gibi konular ele alınmıştır. Dördüncü bölümde ise Candaroğlu İsmail Bey'in Hulviyyât adlı eserinde kıyasın nasıl kullanıldığı incelenmiştir. Giriş dışındaki her üç bölümde de kıyasın bilgi üretme değeri tartışılmıştır.

Özet (Çeviri)

Inference in the form of analogy in the Hanafī-Maturidian tradition is treated in this research. An analogy, which we can consider in the meaning of applying a judgement on some fact regarding its similar cases to solve its problem having no Quranic ayāt and hadith about, have been used both in Kalam and Usūl al-Fiqh even if not in the same ways. Using of analogy in Kalam is generally called inference, and in Fiqh is called Fiqhian syllogism. In the introduction of our thesis, we introduce Candaroğlu Ismail Bey and his book Hulviyyāt. In the second section, we analyse using of the analogy among the methods of inferences used in Kalam, and treate the position of syllogism in Logic. In the third section, we discuss fiqhian analogy, and its related issues such as illat, ta'līl, and taabbud. And, in the fourth section, we study how Candaroğlu İsmail Bey used analogy in Hulviyyât. We discuss epistemological value of analogy in all last three sections except the introduction.

Benzer Tezler

  1. Osmanlı Dönemi fıkıh usûlü çalışmaları: Hüsün-Kubuh zemininde oluşan Mukaddimât-ı Erbaa literatürü

    Usûl al-fiqh studies during Ottoman Period: Literature of al-Muqaddimāt al-Arba'a in the context of Husn-Qubh

    ŞULE GÜLDÜ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DinOndokuz Mayıs Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. OSMAN ŞAHİN

  2. İbn Ebi'l-Lütf el-Makdisî'nin İkdü'l-Le'âlî li-Bed'i'l-Emâlî adlı eseri: İnceleme ve tenkitli neşir

    Ibn Abī al-Luṭf al-Maqdisī's ʻIqd allaʼālī li-badʼ al-Amālī: Analysis and critical edition

    OKAN DEMİR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Dinİbn Haldun Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BİLAL AYBAKAN

  3. Ehl-i sünnet'in Kerrâmiyye eleştirisi

    The critique of ahl as-sunnah to Karrâmiyya

    ZEYNEP ALİMOĞLU SÜRMELİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    DinFırat Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. AHMET BAĞLIOĞLU

  4. Ebu'l-muîn en-Nesefî bağlamında Mâturîdî gelenekte Mu'tezile karşıtlığı

    Mu'tazila opposition in Māturīdi tradition in the context of Abū Mu'īn al-Nasafī

    FATIMA RUMEYSA YÜKSEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    DinAnkara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. OSMAN AYDINLI

  5. Erkânnâme 1 adıyla yayımlanan 'Tasavvuf Risâlesi' adlı eserde inanç unsurları

    Elements of belief in the work titled 'The Sufi Treatise' published under the name of 'Erkânnâme 1'

    ŞULE SEZER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    DinAnkara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. CENKSU ÜÇER