Hanefî-Mâturidî gelenekte kıyas içerikli istidlâl: Hulviyyât örneği
The inference in the form of syllogism in the Hanafī-Māturīdian tradition: The case of hulviyyat
- Tez No: 375336
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İSMAİL ŞIK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Hanefî-Mâturidî gelenek, istidlâl, kıyas, Hulviyyât, Hanafî-Mâturidian tradition, inference, analogy, Hulviyyât
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 257
Özet
Bu çalışmada Hanefî-Mâturidî geleneğin kıyas içerikli istidlâle bakışı ele alınmıştır. Hakkında âyet veya hadis bulunmayan bir sorunun çözümü için, benzerlerindeki hükmün uygulanması anlamında değerlendirebileceğimiz kıyas, farklı şekillerde de olsa hem Kelâmda hem de Fıkıh Usûlü'nde kullanılmıştır. Kelâmdaki kullanımına genellikle istidlâl denmiş, Fıkıh'ta ise fıkhî kıyas olarak isimlendirilmiştir. Çalışmamızın giriş bölümünde Candaroğlu İsmail Bey ve eseri Hulviyyât tanıtılmıştır. İkinci bölümde Kelâm İlmi'nde kullanılan istidlâl yöntemleri içinde kıyasın kullanılışı ile Mantık İlmi'nde kıyasa verilen yer üzerinde durulmuştur. Üçüncü bölümde fıkhî kıyas ve buna bağlı olarak illet, ta'lîl, taabbüd gibi konular ele alınmıştır. Dördüncü bölümde ise Candaroğlu İsmail Bey'in Hulviyyât adlı eserinde kıyasın nasıl kullanıldığı incelenmiştir. Giriş dışındaki her üç bölümde de kıyasın bilgi üretme değeri tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
Inference in the form of analogy in the Hanafī-Maturidian tradition is treated in this research. An analogy, which we can consider in the meaning of applying a judgement on some fact regarding its similar cases to solve its problem having no Quranic ayāt and hadith about, have been used both in Kalam and Usūl al-Fiqh even if not in the same ways. Using of analogy in Kalam is generally called inference, and in Fiqh is called Fiqhian syllogism. In the introduction of our thesis, we introduce Candaroğlu Ismail Bey and his book Hulviyyāt. In the second section, we analyse using of the analogy among the methods of inferences used in Kalam, and treate the position of syllogism in Logic. In the third section, we discuss fiqhian analogy, and its related issues such as illat, ta'līl, and taabbud. And, in the fourth section, we study how Candaroğlu İsmail Bey used analogy in Hulviyyât. We discuss epistemological value of analogy in all last three sections except the introduction.
Benzer Tezler
- Osmanlı Dönemi fıkıh usûlü çalışmaları: Hüsün-Kubuh zemininde oluşan Mukaddimât-ı Erbaa literatürü
Usûl al-fiqh studies during Ottoman Period: Literature of al-Muqaddimāt al-Arba'a in the context of Husn-Qubh
ŞULE GÜLDÜ
Doktora
Türkçe
2019
DinOndokuz Mayıs ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN ŞAHİN
- İbn Ebi'l-Lütf el-Makdisî'nin İkdü'l-Le'âlî li-Bed'i'l-Emâlî adlı eseri: İnceleme ve tenkitli neşir
Ibn Abī al-Luṭf al-Maqdisī's ʻIqd allaʼālī li-badʼ al-Amālī: Analysis and critical edition
OKAN DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Dinİbn Haldun ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BİLAL AYBAKAN
- Ehl-i sünnet'in Kerrâmiyye eleştirisi
The critique of ahl as-sunnah to Karrâmiyya
ZEYNEP ALİMOĞLU SÜRMELİ
Doktora
Türkçe
2017
DinFırat ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AHMET BAĞLIOĞLU
- Ebu'l-muîn en-Nesefî bağlamında Mâturîdî gelenekte Mu'tezile karşıtlığı
Mu'tazila opposition in Māturīdi tradition in the context of Abū Mu'īn al-Nasafī
FATIMA RUMEYSA YÜKSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinAnkara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN AYDINLI
- Erkânnâme 1 adıyla yayımlanan 'Tasavvuf Risâlesi' adlı eserde inanç unsurları
Elements of belief in the work titled 'The Sufi Treatise' published under the name of 'Erkânnâme 1'
ŞULE SEZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
DinAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENKSU ÜÇER