Geri Dön

Osman ed-Dârimî ile Bişr el-Merîsî arasındaki hadisle ilgili tartışmaların değerlendirilmesi

An assessment of the di̇scussi̇ons regardi̇ng the hadi̇th whi̇ch occurred between Osman ed-Dari̇mi̇ and Bi̇şr el-Meri̇si̇

PDF İndir

  1. Tez No: 381767
  2. Yazar: ALİ KAYA
  3. Danışmanlar: PROF. DR. AHMET YÜCEL
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Din, Religion
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2014
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Hadis Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 501

Özet

Bişr el-Merîsî (ö. 218/833), Ebû Hanîfe ve Ebû Yûsuf'tan ilim tahsil etmiş bir ehl-i re'y âlimidir. Osman ed-Dârimî (ö. 280/894) ise, hadis ilmini Yahya b. Maîn, Ali b. Medînî, Ahmed b. Hanbel'den tahsil etmiş ehl-i hadîs âlimidir. Bişr, Halife Me'mûn'un danışma meclisinde bulunmuş, Kur'ân'ın yaratılmışlığı görüşünü halifenin benimsemesinde etkili olmuştur. Mihne hadisesinde çok sayıda hadis âlimi sorgulanmış ve hapse atılmıştır. Mihne sonrasında Mu'tezile zayıflayarak İslâm kültür hayatından çekilmiştir. Bunun yanında Irak ve Bağdat ci-varında ehl-i re'y ve onun temsilcisi olan Hanefî âlimleri göreceli olarak azalmış, ehl-i hadîs güçlenmiştir. Mihne'den hadis ilmi de payını almış, bunun etkisi en çok cerh ve ta'dîl üzerinde görülmüş ve bundan da en fazla Hanefî mezhebine mensup âlimler ile râviler etkilenmiştir. Bişr el-Merîsî ile Osman ed-Dârimî arasında geçen tartışmalar biri sıfatlar konusu diğeri hadisle ilgili meseleler olmak üzere iki ana başlıkta toplanmaktadır. Mürcie'nin Merîsiyye kolunun kurucusu kabul edilen Bişr'in itikadî yönü değişik görüşlerden teşekkül etmiştir. Tartışma konuları dikkate alındığında Mu'tezile ile aynı görüşleri paylaştığı anlaşılmaktadır. Ona göre Allah sonsuz ve sınırsızdır, belli bir mekânı yoktur; dünyada ve ahirette duyularla idrak edilemez. Tek kadîm varlık Allah'ın zâtıdır, sıfatları zâtından ayrı olup hâdistir. Allah hakkında teşbîh ve tecsîmden kaçınmak için, bazı âyet ve hadislerde Allah'a nisbet edilen yaratılmışlara ait özellikleri ifade eden niteliklerin te'vil edilmesi gerekir. Osman ed-Dârimî ise, muhafazakar bir ehl-i hadîs âlimi olarak, Allah'ın ezelî sıfatlarının varlığını kabul etmektedir. Sınırı, sonu, belli mekanı bulunan, hareket eden bir uluhiyet inancına sahip olduğu anlaşılmaktadır. Allah hem dünyada hem âhirette duyularla idrak edilebilir. Kur'ân'da ve Sünnet'te gelen haberî ve fiilî sıfatların te'vil edilmesine karşı çıkmıştır. Ona göre Allah Teâlâ yedinci kat göğün üstünde ve Arş'ın üzerindedir, sınırları vardır. Allah'a nisbet edelin yüz, el, ayak, gülme, kızma, sevme, isteme gibi sıfatları te'vil edilemez. Diğer bir tartışma konusu, hadislerin yazılması meselesidir. Bişr el-Merîsî, hadislerin Hz. Osman'ın şehit edilmesine kadar yazılmadığını ileri sürmekte, bu yüzden pek çok hadis hakkında güvensizliğini dile getirmektedir. Dârimî, Resûlullah (s.a.) döneminde yazılmış hadis sahîfelerinden örneklerle bu iddiaları reddetmektedir. Diğer bir tartışma da sahâbenin adâletiyle ilgilidir. Dârimî, sahâbenin adaleti konusunda ehl-i hadîs'in benimsediği görüşü kabul etmiş, sahâbeden bazıları hakkında ileri sürülen eleştirileri reddetmiştir. Ahbârın delil olması meselesi diğer bir tartışma konusudur. Ahbâr ve âsârın tarifi, nelerin âsâra dâhil olacağı, hadislerin Kur'ân'a arzı, ahbârın bağlayıcılığı, münker rivayetlerin varlığı gibi konular tartışmalara dâhil edilmiştir. Bişr, hadislerin kabulü için Kur'ân'a uygun olması şartını ileri sürmektedir.

Özet (Çeviri)

Bişr el-Merisi studied with Ebu Hanife and Ebu Yusuf and he was a scholar from Re'y approach. Also, Osman ed Darimi studied hadith from Yahya b. Main and Ali b. Medini and he was a scholar from Hadith approach. Bişr was in Caliph Memun's advisory committee and he had an impact upon Caliph Memun's idea that Quran was a creature. Many hadith scholars were stood trial during Mihne incident and were imprisoned. After Mihne incident, Mutezile lost its influence and drew away from Islamic tradition. Moreover, Re'y approach and its representatives Hanefi scholars weakened around Iraq and Bagdad and Hadith approach strengthened. Hadith discipline also was effected by Mihne incident, its impact was clearer on Impugnment and Justification therefore, scholars from Hanafi sect and narrators were effected mostly from it. There are two main topics about the discussions regarding the hadith which occurred between Osman and Bişr; first one is adjective issue second one is hadith issue. Bişr was known as the founder of section Merisiye of Murcie's and his faith was constituted from several ideas. Regarding the discussion topics he shared Mutezile's idea. According to him God is eternal and infinite, He doesn't have a specific place and cannot be comprehended by human senses in the world and the hereafter. God's existence is the only primeval thing therefore, His features are different from his existence and they are hadith. Avoiding from portraying and picturing the God we need to make explanation about some features related with human being that are attributed to God. Osman, as being a conservative Hadith approach scholar, accepts the God's eternal features however, he believes that God is a creator who has a place, He can move and His infinite and eternity can be described. According to his idea; God can be comprehended by human senses in the world and the hereafter. He was againist to interpretation of some adjectives in Quran and Sunnah. He believes that God stays on Arsh on Seven Earths and He has borders. Adjectives that are attributed to God like; face, hand, foot, being angry or happy cannot be interpreted. Another discussion topic is; problematic of hadith writing. Bişr claims that hadiths hadn't written down till Caliph Uthman was martyred hence, he says that he doesn't trust hadiths througly. Darimi refuted this claim with proofs of hadith texts were written down in Prophet Mohammed's (PBUH) time. One of the several discussions is about Sahaba's justice. Darimi accepted Hadith Approach's idea and he refused several criticism about some accusations for Sahaba. The issue of being a proof of Ahbar is another discussion topic between Bişr and Osman. Acceptance of hadiths, Bişr put the requirement of being matched with Quran. Topics such as the definition of akhbār and āthār, what would be included in āthār, the applying of hadīths to the Qur'ān, the evidence value of akhbār, the existence of munkar (unacceptable) transmissions were included in the discussions.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    862269

    'Addü'l-ây ilminin kıraat ilmiyle ilişkisi

    The connection of the science of 'add al-ây with the science of qiraat

    HÜSNE TATAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    DinMarmara Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUSTAFA KILIÇ

  2. Tez No

    307257

    Vasküler erektil disfonksiyonu olan hastaların arteriyel sertlik ve kardiyak fonksiyonlarının değerlendirilmesi, fosfodiesteraz tip V inhibitörü tadalafilin bu parametreler üzerine akut etkileri

    Evaluation of arterial stiffness and cardiac function in patients with vascular erectile dysfuntion, acute effects of phosphodiesterase type 5 inhibitor tadalafil on these parameters

    OSMAN ÖZDABAKOĞLU

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    KardiyolojiUludağ Üniversitesi

    Kardiyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SÜMEYYE GÜLLÜLÜ

  3. Tez No

    637431

    Binek araç koltuk kızak bağlantı braketinin tasarımı ve ürün testlerinin gerçekleştirilmesi

    Design and validate of car seat track's mounting brackets

    ÖMER OSMAN DEVECİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Makine MühendisliğiBursa Uludağ Üniversitesi

    Makine Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ALİ DURMUŞ

  4. Tez No

    769955

    تحقيق ودراسة من قسم باب الكفاءة إلى طلاق المريض من تحفة الأخيار على الدر المختار لبرهان الدين إبراهيم بن مصطفى الحلبي المتوفى سنة 1190 هجرية

    Burhâneddin İbrahim el-Halebî'nin telif ettiği Tuhfetu'l-Ahyar Ala'd-Dureri'l-Muhtar eserinin kefâet babından talak babına kadar olan kısmının tahkik ve incelemesi

    BERIR OSMAN BABO MOHAMED

    Yüksek Lisans

    Arapça

    Arapça

    2022

    Dinİstanbul Üniversitesi

    Temel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. OSAMA AL HAMWI

  5. Tez No

    272408

    Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Servisine ekstremite kırığı nedeniyle başvuran hastaların değerlendirilmesi

    Evaluation of the patiens admitted to suleyman Demirel University Medical School Emergency Department with extremity fractures

    OSMAN OĞUZ TUNCER

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Ortopedi ve TravmatolojiSüleyman Demirel Üniversitesi

    Acil Tıp Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ÖNDER TOMRUK

Geri Dön