Yaratıcı bilimsel çağrışımlar testinin geliştirilmesi ve testin psikometrik özelliklerinin araştırılması
The development of creative scientific associations test and examining its psychometric properties
- Tez No: 381933
- Danışmanlar: PROF. DR. UĞUR SAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Üstün Zekalılar Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 179
Özet
Yaratıcılığın bilimsel becerilerin önemli bir yönü olduğu kabul edilir. Bilimsel yaratıcılık bir ihtiyaç veya bir problemi çözme isteği durumlarında ortaya çıkar ve özgün ve yararlı fikir veya ürünlerin ortaya konulması sürecini kapsar. Mevcut bilimsel yaratıcılık modelleri ve testleri, fen bilimleri alanında hem alan bilgisi edinimi hem de problem çözme, özellikle farklı bakış açılarını kullanarak yani yaratıcı şekilde problem çözmek için çok büyük öneme sahip olan çağrışımsal ve analojik düşünme süreçlerine yer vermemektedirler. Mevcut çalışmanın birinci amacı bahsi geçen süreçlerin temele alındığı Yaratıcı Bilimsel Çağrışımlar Modeli (Y-BÇM) olarak isimlendirilen alternatif bir model önerisi sunmaktır. İkinci amacı ise bu model merkeze alınarak bir bilimsel yaratıcılık testi geliştirmek ve testin psikometrik özelliklerini araştırmaktır. Yaratıcı Bilimsel Çağrışımlar Testi (Y-BÇT) çağrışımlar, analojik muhakeme ve analojik problem çözme olarak isimlendirilen üç alttesten oluşmaktadır. Test 385 normal ve 293 üstün zekalı ortaokul öğrencisine uygulanmıştır. Yaratıcı bilimsel çağrışımlar modelinin yapı geçerliğini test etmek için açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri yapılmış ve sonuçlar Y-BÇM'nin 3 faktörlü yapısını desteklemiştir. Y-BÇT'nin psikometrik özellikleri de güvenirlik ve geçerlik analizleri gerçekleştirilerek incelenmiştir. Sonuçlar Y-BÇT'nin madde ve test bağlamında güvenilir bir ölçüm aracı olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca Y-BÇT'nin ayırtedicilik ve benzerlik geçerliği de incelenmiştir. Ayırtedicilik geçerliğinde Y-BÇT'nin gelişimsel varyans duyarlılığı kısmen desteklenmiştir. Y-BÇT'nin üstün zekalı ve normal öğrencileri ayırt etme gücünün ise yüksek olduğu bulunmuştur. Y-BÇT'nin benzerlik geçerliğine ilişkin destekleyici bulgulara erişilmiştir. Araştırma sonucunda elde edilen geçerlik ve güvenirlik bulgularına göre yaratıcı bilimsel çağrışımlar modeli teorik olarak desteklenmiş ve yaratıcı bilimsel çağrışımlar testinin bunun iyi bir ölçümü olduğu sonucuna erişilmiştir. Erişilen bulgulara dayanarak yorum ve öneriler getirilmiştir.
Özet (Çeviri)
Creativity is accepted as an important part of scientific skills. Scientific creativity proceeds from a need or urge to solve a problem, and involves the production of original and useful ideas or products. Existing scientific creativity theories and tests do not feature the very important thinking processes like associative and analogical thinking, which can be considered crucial in creative scientific problem solving. The current study's first aim was to propose an alternative model, tentatively titled Creative Scientific Associations Model (C-SAM) and to test the validity of this model. Second aim was to develop a scientific creativity test based on the proposed model and explore the psychometric properties of this test. The Creative Scientific Associations Test (C-SAT) consists of three subtests; associations, analogical reasoning and analogical problem solving. The test was administered to 385 normal and 293 gifted secondary school students. Exploratory and confirmatory factor analysis were used to explore and confirm the construct validity of the model. The results supported the the factorial structure of C-SAM. The psychometric properties of C-SAT were analyzed through reliability and validity analyses. The results revealed that C-SAT is reliable both in item level and in test level. C-SAT's discriminant and convergent validity were also analyzed. Partial evidence was obtained for the developmental validity of the C-SAT. Moreover C-SAT's discrimination validity was found to be high. The analysis also showed strong evidence for the convergent validity of the test. The validity and reliability findings revealed that scientific associations model was theoretically supported and scientific associations test was a good measure of C-SAM. Based on the findings discussions and suggestions have been presented.
Benzer Tezler
- Özel yetenekli bireylerin bilimsel süreç becerileri ve bilimsel yaratıcılıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi
Investigation of the relationship between scientific process skills and scientific creativity of gifted individuals
İLKİM BENAY ÖZENBAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimEge ÜniversitesiMatematik ve Fen Bilimleri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT SAĞLAM
- STEAM etkinliklerinin üstün/özel yetenekli öğrencilerin bilimsel süreç becerileri, sanatsal görme biçimleri ve bilimsel yaratıcılıklarına etkisi
The effect of STEAM activities on the scientific process skills, artistic way of knowing and scientific creativity of gifted/talented students
SILA BALIM
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL YÜRÜMEZOĞLU
- Çağdaş estetik kültürde sanat fotoğrafı
Art photography in contemporary aesthetic culture
HALİME AYŞE ÖZAYDIN
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2023
Güzel SanatlarMarmara ÜniversitesiFotoğraf Ana Sanat Dalı
PROF. EMRE İKİZLER
- التناص في روايات أحمد زياد محبّكمحمد تركي
Ahmed Ziyâd Muhabbik'in romanlarında metinlerarasılık
MOHAMAD TURKEY
Doktora
Arapça
2024
DilbilimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ YUSUF KARATAŞ
- Structure and interaction in Cretan leaping dances: Connecting ethnography and computational analysis
Girit danslarının yapısı ve etkileşimi: Etnoğrafya ve bilişimsel analizin bağlantısı
ANDRE HOLZAPFEL
Doktora
İngilizce
2018
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE ŞİRİN ÖZGÜN TANIR