Saha (Yakut) Türkçesinde fiil söz yapımı
Verb formation in Sakha (Yakut) Turkish
- Tez No: 383490
- Danışmanlar: DOÇ. DR. GÜLSÜM KİLLİ YILMAZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 403
Özet
Söz yapımı genellikle birleşme ve türetme olarak iki biçiminde ele alınıp incelenmektedir. Tezde de türetme yoluyla yapılan fiil söz yapımı ele alınıp incelenmiştir. Birinci bölümünde fiil kavramı üzerinde durduktan sonra söz yapımı kavramı ele alıp incelenmiştir. Söz yapımı biçimbirimler, çatı, sözcükleşme gibi kavramlarla birlikte izah edilmiştir. İkinci bölümde isimden fiil yapan ekler üzerinde durulmuştur. Bu bölümde özellikle detaylı olarak +LA:- ekinin işlevleri ve işlekliği Moğol, Tunguz dilleriyle karşılaştırmalı bir biçimde ortaya konmuştur. +LA:- eki Saha Türkçesinin en işlek isimden fiil yapım ekidir. Üçüncü bölümde ise çatı ekleriyle türetilen fiiller üzerinde durulmuştur. Bu bölümde Saha Türkçesindeki ettirgen, edilgen, dönüşlü, birliktelik-işteş çatı kavramları Moğol, Tunguz dilleri ve Eski Türkçe ile biçimsel ve işlevsel açıdan karşılaştırılarak açıklanmıştır. Son olarak, Saha Türkçesinde görünüş biçimleri üzerinde durulmuştur. Bu biçimler etimolojik izahlarıyla da aktarılmaya çalışılmıştır. Tezin son kısmında ise sonuç, biçim (ek) listesi, fiil listesi ve kaynakça verilerek Saha (Yakut) Türkçesinin fiil söz yapımı adlı tez çalışması sonlandırılmıştır.
Özet (Çeviri)
Word formation is delivered through suffixation and compounding. Generally, word formation which is made by suffixation is evaluated as matter of derivation. In this study, too, verbs formed through derivation are discussed and studied. İn the first after discussing the concept of verb, the concept of word formation is studied. Word formation is clarified along with concepts such as morphemes, voice, lexicalization. In the second part, denominal suffixes are discussed. Special emphasis has been put on functionality and productivity of the +LA:- suffix in comparison with its counterparts in Mongolian and Tungusic. +LA:- is the most productive denominal suffix of Sakha Turkish. In the third part, verbs derived by voice suffixes are discussed. Here, voice concepts of causative, passive, reflexive and reciprocal are clarified in comparison with the same phenomena in Mongolian languages, Tungusic languages and Old Turkish. Finally, structures indicating aspect and also structures giving lexical aspect value are discussed. Here, the values of aspect and lexical aspect which are given to the verbs by these structures are clarified by giving etymological explanations. The thesis ends with parts including conclusions, suffix lists, verb lists and a bibliography.
Benzer Tezler
- Saha (Yakut) Türklerinin Kııs Debeliye Destanı üzerine bir gramer incelemesi
A grammar review on Kiis Debeliye Epic of Sakha (Yakut) Turks
DOĞAN ÇOLAK
Doktora
Türkçe
2019
DilbilimGazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET FATİH KİRİŞÇİOĞLU
- Çağdaş saha (Yakut) edebiyatı eserleri üzerine bir gramer incelemesi (Sıfat, Zamir, Zarf, Edat)
A grammar review on literary works of contemporary sakha literature (Adjective, Pronoun, Adverb, Postposition)
DOĞAN ÇOLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET FATİH KİRİŞÇİOĞLU
- Yakut (Saha) Türkçesinde duyu fiilleri
Perception verbs in the Yakut (Sakha) Turkish
YAĞMUR KARAHASANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimPamukkale ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHTAP SOLAK SAĞLAM
- Saha (Yakut) Türkçesinde geleneksel inançlara ait söz varlığı
Vocabulary of traditional beliefs in Saha (Yakut) Turkish
HİLAL YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimPamukkale ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHTAP SOLAK SAĞLAM
- Çarlık dönemi Rus Ortodoks misyonerliğinin Saha Türkçesine dinî çeviri faaliyeti ve Saha Türkçesi dinî çeviri edebiyatın dili
Religious translation activities by the missionary of Tsarist Russian Orthodoxt into Sakha Turkish and the language of religious translation literature in Sakha Turkish
ÜMİT ŞAHİN
Doktora
Türkçe
2022
DilbilimAnkara ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLSÜM KİLLİ YILMAZ